Στα μέσα ενημέρωσης, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ βρίσκεται υπό πολιορκία. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απειλεί συνεχώς να απολύσει τον επικεφαλής της, Τζερόμ Πάουελ. Άλλοι εκτοξεύουν επιθέσεις με την ελπίδα να γίνουν ο διάδοχος του Πάουελ. Δύο διοικητές της Fed αντιτάχθηκαν στην απόφαση της περασμένης εβδομάδας να διατηρήσουν σταθερά τα επιτόκια, η πρώτη τέτοια διαφωνία από το 1993.
Μην σας ξεγελά το δράμα. Όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο η Fed διαχειρίζεται την οικονομία, έγινε, ως επί το πλείστον, πολύ κακό για το τίποτα.
Ο Τραμπ έχει πολύ μικρή επιρροή στον Πάουελ. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει επιβεβαιώσει ότι ο πρόεδρος δεν μπορεί να απολυθεί παρά μόνο “για κάποιο σοβαρό λόγο” – προϋπόθεση που δεν πληρούν οι υπερβάσεις κόστους ανακαίνισης που επικαλέστηκε ο πρόεδρος. Ο Πάουελ σκοπεύει να υπηρετήσει τη θητεία του έως τον Μάιο του 2026 και ενδεχομένως να παραμείνει πέραν αυτής, ως διοικητής. Ο ίδιος, και όχι ο Τραμπ, έχει τον έλεγχο της Fed.
Όποιος διαδεχθεί τον Πάουελ μπορεί να μην υπακούσει στον Τραμπ μόλις αναλάβει το αξίωμά του. Εάν πιεστεί να μειώσει τα επιτόκια παραβιάζοντας σαφώς την εντολή της Fed, ο πρόεδρος μπορεί να αρνηθεί – και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να πείσει την επιτροπή χάραξης πολιτικής. Ο Τραμπ πιθανότατα δεν μπορεί να πάρει με το μέρος του ολόκληρη την Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς της Fed (FOMC): θα με εξέπληττε αν του δοθεί η ευκαιρία να διορίσει περισσότερα από δύο ή τρία μέλη κατά τη διάρκεια αυτής της προεδρικής θητείας.
Η διπλή διαφωνία των διοικητών Μισέλ Μπάουμαν και Κρίστοφερ Γουόλερ δεν είναι τόσο σοβαρή για να μιλάμε για διάσπαση στο εσωτερικό της Fed. Και τα 19 μέλη της FOMC που χαράσσει την πολιτική της τράπεζας αναμένουν μείωση των επιτοκίων τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τις δικές τους οικονομικές προβλέψεις του Ιουνίου. Διαφέρουν μόνο ως προς τον χρόνο και το μέγεθος. Οι διαφωνίες δεν θα πρέπει να ληφθούν τόσο σοβαρά υπόψη, δεδομένης της “σύμπτωσης” ότι προέρχονται από τα δύο μοναδικά μέλη που διορίστηκαν από τον Τραμπ.
Η επιρροή του προέδρου της Fed στην FOMC είναι λεπτή και πολύπλευρη. Ο πρόεδρος καθορίζει την ημερήσια διάταξη των συνεδριάσεων, επιλέγει τα θέματα (αλλά όχι τα συμπεράσματα) των ειδικών αναλύσεων που εξετάζονται στις συνεδριάσεις, ορίζει τις αναθέσεις επιτροπών για το ΔΣ της Fed και ελέγχει τους πόρους του προσωπικού του Συμβουλίου. Όταν οι διαφορές στη νομισματική πολιτική είναι μέτριες, τα μέλη έχουν αρκετούς λόγους να είναι με το μέρος του προέδρου. Όσο μεγαλύτερη εμπειρία και αξιοπιστία έχει ο πρόεδρος, τόσο περισσότερο θα είναι πρόθυμοι να τον ακολουθήσουν. Κατά τη διάρκεια της έκρηξης των dotcom της δεκαετίας του 1990, για παράδειγμα, ακολούθησαν την κρίση του προέδρου Άλαν Γκρίνσπαν ότι η αύξηση της παραγωγικότητας θα συγκρατούσε τον πληθωρισμό, επειδή εμπιστεύονταν την εμπειρία του ως οικονομικού “προφήτη”.
Τα μέλη της FOMC συνήθως δεν διαφωνούν για μικροδιαφορές ως προς τον χρόνο και το μέγεθος, όταν συμφωνούν με την ευρεία κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής. Περισσότερες από μία ή δύο διαφωνίες τείνουν να υποδηλώνουν σημαντική αντίθεση και μπορεί να απειλήσουν την επιρροή του προέδρου τόσο εντός όσο και εκτός της επιτροπής. Σπάνια ένας πρόεδρος της Fed θα προσπαθούσε να επιβάλει μια απόφαση όταν αντιδρούν έντονα περισσότερα από 2 ή 3 μέλη – αν και αυτό εξαρτάται από τα κίνητρα των διαφωνούντων. Βλέπω τη διπλή διαφωνία της περασμένης εβδομάδας, για παράδειγμα, ως μια ειδική περίπτωση που αντανακλά την επιθυμία του Γουόλερ να διαδεχθεί τον Πάουελ και το “ευχαριστώ” της Μπάουμαν στον Τραμπ για τον διορισμό της ως αντιπροέδρου της Fed. Αμφιβάλλω αν μείωσαν το κύρος του Πάουελ.
Έχω ασκήσει άφθονη κριτική στη Fed – μεταξύ άλλων, για το ελαττωματικό πλαίσιο νομισματικής πολιτικής του 2020 και για την αποτυχία να εξετάσει σωστά το κόστος και τα οφέλη της ποσοτικής χαλάρωσης. Νομίζω όμως ότι οι επιθέσεις από τους πιθανούς διαδόχους του Πάουελ υπερβαίνουν τα όρια.
Οι κατηγορίες για “διεύρυνση της αποστολής” της είναι επίσης υπερβολικές, σε σχέση με τα στοιχεία: Η πολιτική της Fed για την κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα, παρέμεινε εξ ολοκλήρου στο πλαίσιο της βασικής της αποστολής για χρηματοπιστωτική σταθερότητα, εστιάζοντας στο πώς οι φυσικές καταστροφές θα μπορούσαν να επιφέρουν απώλειες περιουσίας και να διαλύσουν περιουσιακά στοιχεία. Οι απειλές για την επίτευξη “αλλαγής καθεστώτος” είναι εντελώς κακοπροαίρετες, δεδομένης της δέσμευσης των αξιωματούχων και του προσωπικού της Fed να κάνουν ό,τι χρειάζεται από άποψη χρόνου, προσπάθειας και δημιουργικότητας για την επίτευξη των στόχων της κεντρικής τράπεζας (δέσμευση την οποία βίωσα ως πρόεδρος της Fed της Νέας Υόρκης).
Τα επιτεύγματα της Fed στη σταθεροποίηση των αγορών κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και της πανδημίας του Covid, καθώς και στη μείωση του πληθωρισμού με παράλληλη αποφυγή της ύφεσης τα τελευταία χρόνια, αξίζουν επαίνους και όχι υποτίμηση. Θα χρειαστούν πολύ περισσότερα από το τελευταίο κύμα επιθέσεων για να υπονομευθεί η, ζωτικής σημασίας για αυτά τα επιτεύγματα, ανεξαρτησία.
BloombergOpinion
