Γράφαμε την περασμένη βδομάδα για τη μεγάλη “τρύπα” που έχει ο ΟΚΥΠΥ και την ανάγκη το κράτος να δώσει 70 εκατ. ευρώ για να μην καταρρεύσουν τα δημόσια νοσηλευτήρια. Τις αμέσως προηγούμενες ημέρες ήρθαν στο φως και νέες υποθέσεις, που δείχνουν ότι το δημόσιο χρήμα δεν τυγχάνει σωστής διαχείρισης. Αναφερόμαστε στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για συγκεκριμένες δαπάνες της Βουλής και την έκθεση του ΔΝΤ για το κρατικό μισθολόγιο.
Και τα τρία αυτά θέματα μαρτυρούν ότι το δημόσιο χρήμα ρέει άφθονο, αλλά σε μη παραγωγικούς σκοπούς. Δεν ισχυριζόμαστε ότι υπάρχει η οποιαδήποτε παρανομία ή παρατυπία, αλλά επισημαίνουμε ότι κατευθύνεται με αποφάσεις του ίδιου του κράτους σε τομείς που δεν δημιουργούν ούτε ανάπτυξη, ούτε νέες θέσεις εργασίας, ούτε νέες δραστηριότητες.
Η τάση αυτή δεν είναι νεοφανής, αφού και επί προηγούμενων κυβερνήσεων υπήρχαν παρόμοια φαινόμενα. Ωστόσο, με την τραυματική εμπειρία του 2013 θα έπρεπε να είμαστε πιο προσεκτικοί και κυρίως πιο φειδωλοί σε έξοδα που το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να αδειάζουν τα δημόσια ταμεία.
Σήμερα, λόγω ίσως της πλεονάζουσας ρευστότητας χρήματος που υπάρχει στα κρατικά ταμεία, το πρόβλημα να μην φαίνεται σοβαρό. Ίσως κάποιος να πει “το κράτος έχει χρήματα, οπότε τα ξοδεύει…”.
Δυστυχώς, όμως, στην οικονομία τα πράγματα δεν είναι έτσι. Κάθε αχρείαστη δαπάνη και κάθε σπατάλη, έρχεται η στιγμή που δημιουργεί πρόβλημα. Το ίδιο αναμένεται να γίνει και με εμάς στη συνέχεια, αν το κράτος δεν περιορίσει τις καταναλωτικές δαπάνες του και αν δεν δείξει αυτοσυγκράτηση σε αχρείαστα έξοδα.
Δεν θα μπούμε στη λογική των αριθμών, αλλά οι δαπάνες που γίνονται σε όλους σχεδόν τους τομείς τελευταία είναι άνευ προηγουμένου. Έχοντας το κομπόδεμα δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανασυγκρότησης της ΕΕ, τα αυξημένα έσοδα από φόρους και την εισροή χρημάτων από τον τουρισμό, το κράτος άνοιξε απλόχερα τα ταμεία του και σπαταλά αβέρτα εκατομμύρια.
Και όλα αυτά τη σιγμή που η πραγματική οικονομία και οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα βιώνουν σοβαρές δυσκολίες είτε λόγω της ακρίβειας, είτε λόγω μείωσης εργασιών των επιχειρήσεων, είτε λόγω χαμηλών εισοδημάτων.
Αν θέλουμε να ανασυντάξουμε όλη την οικονομία, να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας και να ανυψώσουμε το βιοτικό επίπεδο όλων των πολιτών, ας στρέψουμε αυτούς τους πόρους του κράτους σε παραγωγικούς σκοπούς και σε τομείς που θα δημιουργήσουν ανάπτυξη. Και ευτυχώς, η χώρα μας ως αναπτυσσόμενη οικονομία, διαθέτει πολλούς νέους τομείς που μπορεί το κράτος να κατευθύνει τα χρήματα του.
Μιλάμε για σχέδιο προσέλκυσης των κυπρίων επαγγελματιών από το εξωτερικό, αλλά δεν αντιλαμβανόμαστε ότι τα φορολογικά κίνητρα δεν είναι αρκετά και με το χαμηλό ύψος των μισθών που έχουμε στον ιδιωτικό τομέα, κανένας δεν θα αφήσει την εργασία του στο εξωτερικό για να έρθει να εργαστεί στην Κύπρο.
Ακόμα βλέπουμε μεγάλα έργα υποδομής στην ενέργεια, στις μαρίνες, στον τουρισμό κλπ να μην προχωρούν με βάση τις εξαγγελίες και να σπαταλούνται άδικα εκατομμύρια ευρώ. Με βάση επίσημα στοιχεία ο προϋπολογισμός του 2025 υλοποιείται με μεγάλες καθυστερήσεις και μέχρι τώρα έχει υλοποιηθεί μόνο το 19% των δαπανών του. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν τις αδυναμίες μας να ολοκληρώσουμε έργα και προγραμματισμούς.
Όλα αυτά είναι πολύ σοβαρά θέματα και το κράτος οφείλει να τα δει. Δεν γίνεται να σπαταλούνται τόσοι πόροι και να μην υπάρχει αποτέλεσμα.
Πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προβεί σε μια επαναμελέτη έναν επανακαθορισμό, των δαπανών της και να ιεραρχήσει ξανά τις προτεραιότητες της. Μέσα απ’ αυτή την άσκηση θα μπορέσει να κατευθύνει καλύτερα τις δαπάνες της, ώστε να υπάρχει όφελος για τον τόπο και συνολική στήριξη της κοινωνίας.
Η Κύπρος, ειδικά σήμερα με τη διεθνή γεωπολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, δεν χρειάζεται ένα σπάταλο κράτος, αλλά ένα κράτος που να δημιουργεί αξία στην οικονομία, στην κοινωνία και στους πολίτες.
