Οι μεταβατικές διατάξεις τις οποίες εκτελεστική και νομοθετική εξουσίας περιέλαβαν στον νόμο για τον μειωμένο ΦΠΑ 5% κατά την αγορά ή την ανέγερση κύριας κατοικίας είχε ως αποτέλεσμα τους τελευταίους 19 μήνες το κράτος να απωλέσει πολλά εκατομμύρια.
Δηλαδή, τον Ιούνιο του 2023 εγκρίθηκε μεν πιο αυστηρό νομικό πλαίσιο, για να συνάδει με την ευρωπαϊκή οδηγία, σύμφωνα με την οποία 5% ΦΠΑ πρέπει να επιβάλλεται μόνο για κοινωνικούς σκοπούς, ωστόσο μέχρι τον Ιούνιο του 2026 κάποιοι θα συνεχίζουν να ανεγείρουν ή να αγοράζουν επαύλεις εκατομμύριων, επωφελούμενοι της χαλαρής νομοθεσίας που ήταν σε εφαρμογή από το 2016 και στα χαρτιά μέχρι το 2023. Διότι παραμένει σε ισχύ στο πλαίσιο… μεταβατικών διατάξεων που εγκρίθηκαν το ’23.
Εν ολίγοις, με τις μεταβατικές αυτές διατάξεις, η Δημοκρατία παρέκαμψε πάλι, για περίοδο τριών ετών, τις υποχρεώσεις της έναντι του κεκτημένου και τις προειδοποιήσεις της Κομισιόν.
Βάσει της προηγούμενης νομοθεσίας, 5% ΦΠΑ επιβαλλόταν στα πρώτα 200 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ) του ακινήτου, ανεξαρτήτως συνολικού εμβαδού. Η νέα νομοθεσία προβλέπει ότι 5% ΦΠΑ θα επιβάλλεται (μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου) στα πρώτα 130 τ.μ. κατοικίας/διαμερίσματος, με αξία μέχρι €350 χιλ.
Παράλληλα, εφαρμόζεται και κλιμακωτή επιβολή μειωμένου ΦΠΑ. Συγκεκριμένα για κατοικίες και διαμερίσματα με εμβαδόν από 131 τ.μ. μέχρι 190 τ.μ. και με αξία μέχρι €475 χιλ. επιβάλλεται 19% ΦΠΑ. Δηλαδή, για τα πρώτα 130 τ.μ. και για αξία €350 χιλ. το ΦΠΑ είναι 5%, ενώ για τα υπόλοιπα 60 τ.μ., μέχρι τα 190 τ.μ., το ΦΠΑ αυξάνεται στο 19%.
Για κατοικίες και διαμερίσματα με εμβαδόν πέραν των 190 τ.μ. και με αξία πέραν των €475 χιλ. θα επιβάλλεται 19% ΦΠΑ από πρώτο τετραγωνικό και το πρώτο σεντ.
Οι μεταβατικές διατάξεις προβλέπουν πως όσοι είχαν υποβάλει αίτηση για πολεοδομική άδεια από τις αρχές Ιουνίου του 2023 μέχρι την 31η Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, ανεξαρτήτως πότε θα ολοκληρωθεί η ανέγερση του ακινήτου, συνεχίζουν να εξοικονομούν χιλιάδες ευρώ λόγω της προηγούμενης νομοθεσίας. Τον Νοέμβριο του 2023, ο «Φ» σε ρεπορτάζ του ανέφερε πως γινόταν πανικός στο Τμήμα Πολεοδομίας, με χιλιάδες αιτήσεις που υποβάλλονταν για να επωφεληθούν οι αιτητές από τις μεταβατικές διατάξεις.
Τι απάντησε ο Κεραυνός
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, τα οποία παρατίθενται σε επιστολή του αρμόδιου υπουργού Μάκη Κεραυνού σε απάντηση ερώτησης της βουλευτού Αλεξάνδρας Ατταλίδου, του Volt, από τον Ιούνιο του 2023 εγκρίθηκαν 9 χιλ. αιτήσεις για την επιβολή 5% ΦΠΑ για ακίνητα 200 τ.μ. Αναφέρει επίσης πως το πρόσθετο ποσό που θα εισέπραττε το κράτος εάν σε όλες αυτές τις συναλλαγές επιβαλλόταν 19% ΦΠΑ, θα ήταν €360 εκατ.
Ωστόσο, από το σύνολο των αιτήσεων, 650 αφορούσαν κατοικίες με εμβαδόν μέχρι 200 τ.μ και είχαν αξία πέραν των €500 χιλ. Όπως επισημαίνεται από το υπουργείο, αν το κράτος επέβαλλε 19% ΦΠΑ για τις συγκεκριμένες συναλλαγές (που δεν εμπίπτουν στον νέο νόμο) θα λάμβανε έσοδα €85 εκατ.
Εξάλλου, εντοπίστηκαν και 300 περιπτώσεις ακίνητων αξίας €500 χιλ. ανεξαρτήτως εμβαδού, οι ιδιοκτήτες των οποίων πλήρωσαν 5% ΦΠΑ. Εάν στις συγκεκριμένες περιπτώσεις το κράτος επέβαλλε τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ θα είχε έσοδα €47 εκατ.
Το Volt, με χθεσινή του ανακοίνωση, αναφέρει πως θα προχωρήσει στην κατάθεση πρότασης νόμου για να τερματιστούν οι μεταβατικές διατάξεις, οι οποίες όπως υποστηρίζουν είναι άδικες και παράλογες. Αρμόδια αρχή μιλώντας στον «Φ» ανάφερε πως κάτι τέτοιο θα ήταν αντισυνταγματικό.
