Ένα σημαντικό ποσοστό των τουριστικών αφίξεων, το οποίο ανέρχεται στο καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του 34%, δεν μεταφράζεται σε αντίστοιχες διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία, αλλά διοχετεύεται είτε προς τα κατεχόμενα εδάφη, είτε προς αδειοδοτημένα (airbnb) ή μη αδειοδοτημένα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Αυτό τόνισε χθες ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ Θάνος Μιχαηλίδης στην ομιλία του, στα πλαίσια της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του συνδέσμου.
Όπως σημείωσε ο κ. Μιχαηλίδης, βάση των ανωτέρω, συνεπάγεται ότι χιλιάδες αφιχθέντες στα αεροδρόμια της Κυπριακής Δημοκρατίας αφήνουν μικρό ή και μηδενικό οικονομικό αποτύπωμα, αφού χρησιμοποιούν τα αεροδρόμια μας μόνο για να δαπανήσουν τον προϋπολογισμό των διακοπών τους στα κατεχόμενα εδάφη. Ως αποτέλεσμα, εμείς, κατ’ αυτή την άποψη, επωμιζόμαστε το περιβαλλοντικό φορτίο, χωρίς κανένα ουσιαστικό όφελος.
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ αποτίμησε ως θετικό το 2024, δεδομένου ότι οι αφίξεις τουριστών σημείωσαν ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 4 εκατομμύρια, σε σύγκριση με 3,8 εκατομμύρια το 2023 – αύξηση 5,1%, ενώ στα θετικά συγκαταλέγεται και η αύξηση των συνολικών εσόδων από τον τουρισμό, τα οποία ανήλθαν σε 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι τριών δισεκατομμυρίων ευρώ το 2023 – αύξηση 7,3%.
Γερμανία η μεγάλη πρόκληση
Καταγράφοντας τις μεγάλες προκλήσεις του κλάδου, ο κ. Μιχαηλίδης ανέφερε ότι πέρσι, είχαμε επισημάνει ως σημαντική πρόκληση την περιορισμένη αεροπορική συνδεσιμότητα, η οποία επηρεάζει την πρόσβαση της Κύπρου στις περισσότερες δυνητικές τουριστικές αγορές.
Απτό παράδειγμα αποτελεί η αύξηση των περσινών αφίξεων από την Πολωνία, που αναδεικνύει τον θετικό αντίκτυπο της ενίσχυσης της αεροπορικής συνδεσιμότητας. Συγκεκριμένα, το 2024 οι διαθέσιμες θέσεις από και προς την Πολωνία αυξήθηκαν κατά 22%, με αποτέλεσμα την αύξηση των επισκεπτών κατά 23% . Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024, η Πολωνία ήταν η τρίτη μεγαλύτερη αγορά με 337 χιλιάδες αφίξεις, στη δεύτερη θέση βρέθηκε το Ισραήλ με 425 χιλιάδες αφίξεις, ενώ στην πρώτη θέση παρέμεινε το Ηνωμένο Βασίλειο με πάνω από 1,3 εκατομμύρια αφίξεις.
Κατ’ αντίστοιχο τρόπο, θα πρέπει, να επιδιώξουμε ανάλογα ανοίγματα και σε άλλες δυνητικές αγορές που μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στη βελτίωση των επιδόσεων του τουρισμού μας. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η Γερμανία, η μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 2023 το 77% του γερμανικού πληθυσμού ταξίδεψε τουλάχιστον μία φορά για διακοπές στο εξωτερικό, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 50 εκατομμύρια άτομα, από συνολικό πληθυσμό 83,28 εκατομμυρίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στο Ηνωμένο Βασίλειο, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 42%, σε πληθυσμό 68,35 εκατομμυρίων. Η Κύπρος σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024, υποδέχθηκε 228 χιλιάδες τουρίστες από τη Γερμανία, γεγονός που την κατατάσσει ως τέταρτη μεγαλύτερη αγορά τουρισμού για τη χώρα μας. Οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν μόλις στο 6% του συνολικού τουρισμού μας.
Ανθρώπινο δυναμικό
Ένα θέμα μείζονος σημασίας για τον τουριστικό κλάδο παραμένει το ανθρώπινο δυναμικό. Το 2024 εργοδοτήθηκαν άμεσα 49.592 άτομα. Όμως οι δυσκολίες στην εξεύρεση κατάλληλου και επαρκούς ανθρώπινου δυναμικού παραμένουν. Μια πιθανή προσέγγιση θα μπορούσε να είναι το παράδειγμα της Νορβηγίας, όπου η ραγδαία τουριστική ανάπτυξη αποκάλυψε σοβαρά κενά σε εξειδικευμένο προσωπικό, καθώς οι νέοι απέφευγαν τα σχετικά επαγγέλματα, θεωρώντας τα επισφαλή ή υποαμειβόμενα. Οι αρμόδιοι χρειάστηκε να πείσουν τόσο τους νέους όσο και τους γονείς τους ότι ο κλάδος προσφέρει προοπτικές. Επικαιροποίησαν τα μηνύματα προώθησης, προβάλλοντας ηγετικές προσωπικότητες του χώρου και δημιούργησαν σύγχρονα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Επιπλέον, η Νορβηγία, μέσω του Integration Act, προωθεί την ένταξη εργαζομένων ηλικίας 55–65 ετών στη ξενοδοχειακή βιομηχανία, κυρίως σε τομείς όπως η εξυπηρέτηση πελατών και οι διοικητικές θέσεις. Με τον τρόπο αυτό, ενισχύεται το ανθρώπινο δυναμικό με εμπειρία και ποιοτικά χαρακτηριστικά, ενώ ταυτόχρονα προσφέρεται σε αυτούς τους ανθρώπους η ευκαιρία για μια δεύτερη καριέρα σε έναν δυναμικά εξελισσόμενο τομέα. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Νορβηγίας, ως ΠΑΣΥΞΕ, είπε ο κ. Μιχαηλίδης, ξεκινήσαμε πρόσφατα μια συζήτηση για την αξιοποίηση και τη δημιουργία προγραμμάτων κατάρτισης σε επαγγέλματα της ξενοδοχειακής βιομηχανίας, σε συνεργασία με την ΑΝΑΔ. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι η επανένταξη ατόμων ηλικίας 55–65 ετών, με όλα τα θετικά συνεπακόλουθα που μπορεί να επιφέρει η ενεργοποίησή τους τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνία συνολικά.
Αύξηση 40% στα έσοδα τον Απρίλιο
Στο μεταξύ χθες, η Στατιστική ανακοίνωσε τα έσοδα από τον τουρισμό για τον μήνα Απρίλιο. Σύμφωνα με αυτά, τα έσοδα από τον τουρισμό τον Απρίλιο ανήλθαν σε €304,2 εκ., παρουσιάζοντας αύξηση 39,9% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου χρόνου (€217,4 εκ.). Για την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2025 τα έσοδα από τον τουρισμό υπολογίζονται σε €582,5 εκ. σε σύγκριση με €440,7 εκ. την αντίστοιχη περίοδο του 2024, σημειώνοντας αύξηση 32,2%. H κατά κεφαλή δαπάνη τουριστών τον Απρίλιο 2025 ανέρχεται σε €726,42 σε σύγκριση με €651,69 τον Απρίλιο 2024, σημειώνοντας αύξηση 11,5%.
