Σημαντικό δημοσίευμα αναφορικά με κάποιες πρόνοιες της σύμβασης που δεσμεύει τον ΑΔΜΗΕ -ως φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου και Κρήτης– και τη γαλλική Nexans, που κατασκευάζει το καλώδιο, ανήρτησε νωρίτερα τη Δευτέρα η ελλαδική ιστοσελίδα energygame.gr.
Μέσα από το ρεπορτάζ, καθίσταται σαφές ότι η καθυστέρηση στην έναρξη των θαλασσίων ερευνών σε διεθνή ύδατα, για τη μελλοντική πόντιση του καλωδίου, όπως και η καθυστέρηση στην παραχώρηση από τον ΑΔΜΗΕ του Full Notice to Proceed εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους οικονομικής επιβάρυνσης του ΑΔΜΗΕ αλλά κατά συνέπεια και των καταναλωτών ρεύματος σε Ελλάδα και Κύπρο, αλλά ακόμη και για ακύρωση του συμβολαίου και απαίτηση αποζημιώσεων από τη γαλλική εταιρεία.
Ακολουθούν σημαντικά τμήματα του ρεπορτάζ του energygame.gr, το οποίο υπογράφει η
Ιωάννα Κωσταδήμα:
«Σαφείς όρους για τις καθυστερήσεις, τις πληρωμές, αλλά και την πιθανότητα πλήρους ναυαγίου του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου περιλαμβάνει η σύμβαση μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της Nexans, την οποία αποκαλύπτει σήμερα το energygame.gr.
Η συμφωνία, ύψους 1,4 δισ. ευρώ, που αφορά την κατασκευή, εγκατάσταση και συντήρηση του υποθαλάσσιου καλωδίου, αποτελεί ένα από τα κρίσιμα κομμάτια του παζλ που καλούνται να συνθέσουν η κυβέρνηση και η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, στην προσπάθειά τους να διασφαλίσουν τη συνέχιση του φιλόδοξου έργου.
Αυτή τη στιγμή, η ηλεκτρική διασύνδεση παραμένει μετέωρη λόγω της στάσης που τηρεί η Τουρκία, ενώ την ίδια ώρα βρίσκεται σε εξέλιξη διαπραγμάτευση με τους Γάλλους της Nexans, οι οποίοι έχουν εγείρει απαιτήσεις βασιζόμενοι στους όρους της σύμβασης. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό ποιο είναι το ποσό που έχει ήδη καταβάλει ο ΑΔΜΗΕ στον γαλλικό όμιλο, ούτε ποιες τροποποιήσεις έχουν επέλθει σε σχέση με την αρχική σύμβαση που παρουσιάζει το energygame.gr. Ωστόσο, εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι συνολικές δαπάνες του Διαχειριστή για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης προσεγγίζουν τα 200 εκατ. ευρώ.
Η σύμβαση εκχώρησης, με την οποία ο ΑΔΜΗΕ αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις της αρχικής σύμβασης που είχε συνάψει (στις 17 Ιουλίου 2023) ο Euroasia Interconnector υπό την προηγούμενη διοίκηση, υπεγράφη στις 13 Δεκεμβρίου 2023 από τον ΑΔΜΗΕ, τον Euroasia Interconnector και τη Nexans Norway. Η αρχική σύμβαση προβλέπει τον σχεδιασμό, την παραγωγή, την εγκατάσταση και τη δοκιμή του καλωδίου της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, καθώς και τη συντήρησή του για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Ως συμβατική ημερομηνία ολοκλήρωσης είχε οριστεί η 31η Δεκεμβρίου 2029. Η πληρωμή του συνολικού τιμήματος, που προσεγγίζει το 1,4 δισ. ευρώ, πραγματοποιείται σε δόσεις με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων κατασκευής και εγκατάστασης, οι οποίοι περιγράφονται και προβλέπονται αναλυτικά στη σύμβαση.
Σύμφωνα με τη σύμβαση, η πρώτη εντολή για να προχωρήσει η Nexans (First Notice to Proceed) δίνεται το αργότερο δύο ημέρες μετά την απόφαση των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας (ΡΑΑΕΥ) και Κύπρου (ΡΑΕΚ) για τη διακρατική κατανομή κόστους (Cross-Border Cost Allocation). Αμέσως μετά την έκδοση της First Notice to Proceed, ο ΑΔΜΗΕ καταβάλλει το πρώτο τμήμα της προκαταβολής σε τρεις δόσεις.
Ωστόσο, για να εκδοθεί η εντολή πλήρους έναρξης παραγωγής του καλωδίου (Full Notice to Proceed), απαιτείται, σύμφωνα με τη σύμβαση, «επιβεβαίωση ότι η χρηματοδότηση του Εργοδότη (σ.σ. του έργου) έχει πλήρως εξασφαλιστεί» και ότι έχει καταβληθεί το σύνολο της προκαταβολής. Κάτι τέτοιο μέχρι στιγμής δεν έχει συμβεί. Η σύμβαση προβλέπει επίσης τι θα ισχύσει σε περίπτωση που ο ΑΔΜΗΕ δεν εκδώσει ποτέ τη Full Notice to Proceed, καθώς και το κόστος με το οποίο θα επιβαρυνθεί.
Με βάση την αρχική σύμβαση, η Nexans είχε τη δυνατότητα να σταματήσει τις εργασίες παραγωγής του καλωδίου αν δεν λάμβανε τη First Notice to Proceed έως τις 7 Σεπτεμβρίου 2023 και τη Full Notice to Proceed έως τις 31 Μαρτίου 2024. Όπως είναι γνωστό, έχει παρέλθει περισσότερο από ένας χρόνος χωρίς να έχει δοθεί η τελική αυτή εντολή για την πλήρη έναρξη της παραγωγής του καλωδίου.
Η σύμβαση προβλέπει λεπτομερώς τι θα συμβεί σε περίπτωση που η Nexans δεν έχει πρόσβαση στους χώρους του έργου, καθώς και τις οικονομικές επιβαρύνσεις για τον ΑΔΜΗΕ σε περίπτωση καθυστερήσεων. Η έρευνα του βυθού, τόσο πριν όσο και μετά την εγκατάσταση του καλωδίου, αποτελεί ευθύνη της Nexans, σύμφωνα με το άρθρο 5.5 της σύμβασης. Επιπλέον, σύμφωνα με τον όρο 23.1.3, η Nexans δικαιούται αποζημίωσης, «συμπεριλαμβανομένου του ημερήσιου κόστους των πλοίων», σε περίπτωση καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των εργασιών, όπως συνέβη με την πρόσφατη εμπλοκή στην περιοχή της Κάσου και το πλοίο που πραγματοποιούσε έρευνες βυθού για λογαριασμό του γαλλικού ομίλου.
Στα κεφάλαια 13 και 14 της σύμβασης περιγράφονται με λεπτομέρεια οι επιπτώσεις από τυχόν αλλαγές στις ημερομηνίες – ορόσημα του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου. Για παράδειγμα, αναφέρεται υπό ποιες προϋποθέσεις και όρους η Nexans μπορεί να ζητήσει παράταση της σύμβασης, καθώς και πρόσθετη αποζημίωση. Σύμφωνα με τον όρο 13.5 («Καθυστερήσεις που οφείλονται σε Αρχές»), αν συγκεκριμένες Αρχές καθυστερούν ή παρεμβαίνουν στις εργασίες, η Nexans δικαιούται αποζημίωση για το πρόσθετο κόστος που προκύπτει.
Το κεφάλαιο 20 της σύμβασης προβλέπει αναλυτικά τους όρους αποπληρωμής. Για παράδειγμα, αναφέρεται ότι η πρώτη δόση της προκαταβολής ανέρχεται σε 77,5 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο ο ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί να διεκδικήσει πίσω. Η δεύτερη δόση της προκαταβολής καλύπτει το υπόλοιπο ποσό μέχρι την καταβολή του 15% της συνολικής αξίας της σύμβασης. Προβλέπεται, επίσης, το «Maximum Early Termination Fee», δηλαδή το κόστος που θα επιβαρυνθεί ο ΑΔΜΗΕ σε περίπτωση που έχει εκδώσει το «First Notice to Proceed» αλλά δεν εκδώσει ποτέ το «Full Notice to Proceed» προς τη Nexans.
Με λεπτομέρεια αναφέρονται στο κεφάλαιο 27 και οι λόγοι «Ανωτέρας Βίας» (Force Majeure) που μπορούν να οδηγήσουν σε ναυάγιο του έργου. Για παράδειγμα, ως ανωτέρα βία θεωρείται «ο πόλεμος, οι εχθροπραξίες (ανεξαρτήτως αν έχει κηρυχθεί πόλεμος), εισβολή ή πράξη εχθρικής δύναμης».
