Ο κατ’ αποκοπή συντελεστής 20% που επιβάλει ο Τραμπ σε όλη την ΕΕ έχει δημιουργήσει ένα περίεργο μοτίβο νικητών και ηττημένων, ανάλογα με το επιμέρους εμπόριο κάθε κράτους μέλους με τις ΗΠΑ εξηγούν οι Financial Times και δημοσιεύει η ελληνική ιστοσελίδα euro2day.
Το 2024, οι ΗΠΑ είχαν το μεγαλύτερο εμπορικό τους πλεόνασμα σε αγαθά με την Ολλανδία (55 δισεκατομμύρια δολάρια), στην οποία επέβαλαν τον ίδιο δασμολογικό συντελεστή με την Ιρλανδία — με την οποία οι ΗΠΑ παρουσίασαν εμπορικό έλλειμμα 87 δισεκατομμυρίων δολαρίων την ίδια περίοδο.
Κράτη όπως η Γαλλία, η Ισπανία και το Βέλγιο, με τα οποία οι ΗΠΑ έχουν πλεονάσματα ή μικρά ελλείμματα, μπορεί να γκρινιάζουν με το γενικό επιτόκιο, αλλά 15 χώρες του μπλοκ θα είχαν λάβει υψηλότερους δασμούς εάν οι κανόνες είχαν εφαρμοστεί σε επίπεδο μεμονωμένων μελών.
Στην περίπτωση της Ελλάδας και της Κύπρου αν επιβάλλονταν δασμός με βάση το διμερές εμπόριο αυτός θα ήταν 10%. Αντίθετα, η Σλοβακία και Σλοβενία θα αντιμετώπιζαν συντελεστή 47%. Ακόμη και αυτό λέει μόνο τη μισή ιστορία, καθώς οι προσωρινές εξαιρέσεις σε διάφορα προϊόντα δημιουργούν ένα ευρύ φάσμα πραγματικών (effective) συντελεστών για τα κράτη της ΕΕ. Η εστίαση της Ιρλανδίας στα φαρμακευτικά προϊόντα, τα οποία έχουν εξαιρεθεί προσωρινά από τους δασμούς, θα διατηρήσει τον πραγματικό δασμολογικό της συντελεστή κάτω από το 5% προς το παρόν. Ωστόσο, για τη Σλοβακία, οι πρόσθετοι δασμοί, όπως αυτοί που εισήγαγε ο Τραμπ στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων, σημαίνουν ότι η οικονομία της αντιμετωπίζει ένα πραγματικό συντελεστή πολύ πάνω από τον τίτλο του 20%. Για την Ελλάδα και την Κύπρο η διαφορά ονομαστικού-πραγματικού συντελεστή είναι ελάχιστη, έως μια ποσοστιαία μονάδα.
Ευρωπαϊκή απάντηση
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα επιδιώξουν να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο τις επόμενες ημέρες απέναντι στον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, εγκρίνοντας μια πρώτη σειρά στοχευμένων δασμών ύψους έως 28 δισ. δολαρίων στις εισαγωγές προϊόντων από τις ΗΠΑ, τα οποία ξεκινούν από το οδοντικό νήμα και φτάνουν ως τα διαμάντια. Η κίνηση αυτή σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι η τρίτη κατά σειρά μεγάλη γεωγραφική περιοχή μετά την Κίνα και τον Καναδά που θα επιβάλλουν δασμολογικά αντίποινα στις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια πρώτη κίνηση αυτού που κάποιοι φοβούνται ότι θα εξελιχθεί σε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και θα καταστήσει τα αγαθά ακριβότερα για δισεκατομμύρια καταναλωτές ενώ θα οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση. Ο Τραμπ επέβαλε στο ευρωπαϊκό μπλοκ των 27 κρατών δασμούς 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα και αμοιβαίους δασμούς 20% από την Τετάρτη σε όλα τα άλλα προϊόντα. Οι δασμοί του Τραμπ καλύπτουν περίπου το 70% των ευρωπαϊκών εξαγωγών στις Ηνωμένες Πολιτείες – συνολικής αξίας 532 δισεκατομμυρίων ευρώ, με στοιχεία 2024 – και αφορούν μεταξύ των άλλων τον χαλκό, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τους ημιαγωγούς και την ξυλεία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται ότι θα προτείνει σήμερα στα κράτη μέλη έναν κατάλογο προϊόντων των ΗΠΑ στα οποία θα επιβληθούν πρόσθετοι δασμοί ως απάντηση στους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου του Τραμπ, αντί του συνόλου των αμερικανικών προϊόντων. Ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει κρέας, δημητριακά, κρασί, ξύλο και ρούχα από τις ΗΠΑ, καθώς και τσίχλες, οδοντικό νήμα, ηλεκτρικές σκούπες και χαρτί υγείας. Ένα προϊόν που έχει συγκεντρώσει μεγάλη προσοχή και για το οποίο υπάρχουν διαιρέσεις εντός της ΕΕ είναι το μπέρμπον. Η Κομισιόν θα επιδιώξει ωστόσο να εξασφαλίσει τη μέγιστη υποστήριξη μεταξύ των κρατών σε οποιοδήποτε δασμό επιβάλλει, ώστε να διατηρήσει την πίεση στον Τραμπ και να τον υποχρεώσει να αρχίσει διαπραγματεύσεις.
Η πρώτη πολιτική συνάντηση σε επίπεδο ΕΕ μετά την ανακοίνωση του Τραμπ για τους σαρωτικούς δασμούς θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Λουξεμβούργο, όπου οι υπουργοί Εμπορίου των κρατών μελών των 27 θα ανταλλάξουν απόψεις για τον αντίκτυπο των δασμών Τραμπ και τον καλύτερο τρόπο αντίδρασης.
Επιμένουν οι διαιρέσεις
Μεταξύ των μελών της ΕΕ, υπάρχει διαφορετικές απόψεις για το πώς πρέπει η Ευρώπη να αντιδράσει. Η Γαλλία έχει υποστηρίξει ένα πακέτο μέτρων που θα πηγαίνει πέρα από τους δασμούς και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει προτείνει οι ευρωπαϊκές εταιρείες να αναστείλουν τις επενδύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα Η Ιρλανδία, που το ένα τρίτο των εξαγωγών πηγαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει ζητήσει μια μετρημένη απάντηση, ενώ η Ιταλία, ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας της ΕΕ στις ΗΠΑ, δεν συμφωνεί με την επιβολή δασμών στις ΗΠΑ.
Την Τετάρτη η ψηφοφορία
Οι πρώτοι δασμοί της ΕΕ στις ΗΠΑ θα τεθούν σε ψηφοφορία την Τετάρτη και θα εγκριθούν εκτός από την απίθανη περίπτωση που η ειδική πλειοψηφία 15 μελών της ΕΕ που αντιπροσωπεύουν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ αντιταχθεί. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα έχει επίσης ξεχωριστές συζητήσεις τη Δευτέρα και την Τρίτη με διευθυντικά στελέχη από τους τομείς του χάλυβα, της αυτοκινητοβιομηχανίας και του φαρμακευτικού κλάδου για να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο των δασμών και να καθοριστεί από κοινού τι θα γίνει στη συνέχεια.
