Περισσότερο από ποτέ, η τεχνητή νοημοσύνη «απειλεί» να αλλάξει εντελώς το εργασιακό τοπίο τα επόμενα χρόνια, καθώς οι χρήσεις του συγκεκριμένου εργαλείου μπορούν να τύχουν εφαρμογής σε διάφορα επαγγέλματα. Οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν την αγορά σε παγκόσμιο επίπεδο και, ως εκ τούτου, έχουν ήδη ξεκινήσει οι αναλύσεις για τα επαγγέλματα της μετά τεχνητής νοημοσύνης εποχής.
Ποιοι όμως είναι οι καταλληλότεροι για να προβούν στις πιο ακριβείς προβλέψεις; Μα φυσικά οι επικεφαλής των εταιρειών που ασχολούνται με την τεχνητή νοημοσύνη, καθώς επίσης και οι CEO’S των μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίοι είναι σε θέση όχι απλά να προβλέπουν, αλλά και να καθορίζουν τις τάσεις στην αγορά εργασίας. Πώς λοιπόν θα διαμορφωθεί το εργασιακό τοπίο στο άμεσο και απώτερο μέλλον; Δικαιολογούνται οι φόβοι που εκφράζονται για αριθμό επαγγελμάτων; Τι ισχύει στο εξωτερικό, αλλά και ποιες είναι οι προβλέψεις σε σχέση με την εγχώρια αγορά εργασίας;
Όταν μιλά η Nvidia
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν απειλεί όλους τους εργαζομένους, αντίθετα, δίνει τεράστια ώθηση στα τεχνικά επαγγέλματα, από ηλεκτρολόγους μέχρι υδραυλικούς, που γίνονται οι αληθινοί ήρωες του ψηφιακού μέλλοντος.
Ο Τζένσεν Χουάνγκ – Πρόεδρος, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Nvidia – ο άνθρωπος που ίσως περισσότερο από κάθε άλλον έχει ταυτιστεί με την “καρδιά” της τεχνητής νοημοσύνης, βλέπει αλλιώς το μέλλον. Για εκείνον, το αύριο δεν ανήκει μόνο σε όσους γράφουν κώδικα, αλλά και σε όσους χτίζουν, συνδέουν, δημιουργούν.
Πίσω από κάθε chatbot, κάθε εφαρμογή που “σκέφτεται” και κάθε αλγόριθμο που μαθαίνει, υπάρχει ένα φυσικό μέρος γεμάτο καλώδια, μετασχηματιστές, ψύκτες και τεράστια racks με servers. Αυτά τα κέντρα δεδομένων δεν χτίζονται μόνα τους.
Σύμφωνα με ανάλυση της McKinsey, ένα μόνο data center μπορεί να απασχολήσει έως και 1.500 εργάτες κατά τη διάρκεια της κατασκευής του. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι τεχνίτες, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, εργάτες αλουμινίου, ξυλουργοί, τεχνικοί ψύξης. Και δεν μιλάμε για χαμηλούς μισθούς καθώς πολλοί κερδίζουν πάνω από 100.000 δολάρια τον χρόνο, χωρίς καν να έχουν πανεπιστημιακό πτυχίο.
Αφού ολοκληρωθεί, κάθε τέτοιο κέντρο δεδομένων διατηρεί περίπου 50 σταθερές θέσεις εργασίας, τεχνικούς συντήρησης, μηχανικούς, φύλακες και αυτές με τη σειρά τους γεννούν άλλες 3,5 στην τοπική οικονομία. Εστιατόρια, συνεργεία, logistics. Ολόκληρες μικρές κοινότητες ξεκινούν γύρω από αυτούς τους “ναούς” της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο Χουάνγκ δεν είναι ο μόνος που το βλέπει να έρχεται. Ο Λάρι Φινκ της BlackRock, ο μεγαλύτερος διαχειριστής κεφαλαίων στον κόσμο, προειδοποίησε τον Μάρτιο ότι «απλώς δεν υπάρχουν αρκετοί ηλεκτρολόγοι για να χτιστούν τα κέντρα δεδομένων που χρειάζεται η τεχνητή νοημοσύνη». Και ο Τζιμ Φάρλι της Ford, από τη δική του πλευρά, έθεσε το ζήτημα με τρόπο σχεδόν απελπισμένο: «Πώς μπορούμε να επαναπατρίσουμε την παραγωγή αν δεν έχουμε ανθρώπους να δουλέψουν;» αναρωτήθηκε. Οι δηλώσεις τους δείχνουν το εξής παράδοξο. Η πιο ψηφιακή εποχή της ιστορίας δεν θα επιβιώσει χωρίς χειρονακτική εργασία. Όσο πιο “έξυπνα” γίνονται τα συστήματα, τόσο περισσότερα χέρια χρειάζονται για να τα στηρίξουν.
Οι CEO επενδύουν στην ΤΝ
Η εμπιστοσύνη των CEOs στην παγκόσμια οικονομία έχει φτάσει σε χαμηλό πενταετίας, σύμφωνα με το KPMG 2025 Global CEO Outlook, καθώς οι επιχειρηματικοί ηγέτες επικεντρώνουν στρατηγικά τις επενδύσεις τους σε AI, ταλέντο και ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι στους κινδύνους για να στηρίξουν και να τροφοδοτήσουν τη μελλοντική ανάπτυξη.
Η ετήσια έρευνα, η οποία βασίστηκε σε περισσότερους από 1.300 CEOs παγκοσμίως, δείχνει ένα επιφυλακτικό κλίμα, επηρεασμένο από τις γεωπολιτικές εντάσεις και την οικονομική αβεβαιότητα.
Αναλυτικότερα, οι CEOs επενδύουν στρατηγικά στην τεχνολογία και την καινοτομία. Το 71% δηλώνει ότι η AI αποτελεί κορυφαία επενδυτική προτεραιότητα για το 2026, ενώ το 69% σχεδιάζει να επενδύσει 10-20% του προϋπολογισμού τους στην AI τους επόμενους 12 μήνες. Ωστόσο, η επιταχυνόμενη παγκόσμια υιοθέτηση της AI δημιουργεί νέες προκλήσεις σε επίπεδο διοίκησης.
Οι CEOs εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με:
• ηθικές συνέπειες (59%),
• επάρκεια δεδομένων (52%) και
• έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου (50%).
Αναδεικνύεται κοινή πεποίθηση ότι τα ισχυρά πλαίσια διακυβέρνησης είναι κρίσιμα για τη βιώσιμη επιτυχία της AI. Παράλληλα, οι ηγέτες δίνουν προτεραιότητα σε μια ανθρωποκεντρική υιοθέτηση της τεχνολογίας. Αν και υπάρχουν ανησυχίες για απώλειες θέσεων εργασίας λόγω της AI, το 61% των CEOs δηλώνει ότι προσλαμβάνει ενεργά νέα ταλέντα με δεξιότητες AI και τεχνολογίας, το 70% ανησυχεί για τον ανταγωνισμό στο AI talent και το 77% αναγνωρίζει το workforce upskilling ως βασική πρόκληση.
Περικοπές θέσεων
Εταιρείες σε όλο τον κόσμο έχουν αυξήσει τις περικοπές θέσεων εργασίας, με τις μεγάλες εταιρείες από την Amazon μέχρι τη Nestle και την UPS να περιορίζουν τις δαπάνες, ενώ το καταναλωτικό κλίμα μειώνεται και οι εταιρείες τεχνολογίας που επικεντρώνονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη αρχίζουν να αντικαθιστούν τις θέσεις εργασίας με αυτοματοποίηση.
Σύμφωνα με καταμέτρηση του Reuters, οι αμερικανικές εταιρείες έχουν ανακοινώσει περισσότερες από 25.000 περικοπές θέσεων εργασίας αυτόν τον μήνα, χωρίς να υπολογίζεται ο αριθμός των 48.000 της UPS, ο οποίος χρονολογείται από τις αρχές του 2025. Στην Ευρώπη, ο συνολικός αριθμός ξεπερνά τις 20.000, με τη Nestlé να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος μετά τη μείωση των 16.000 θέσεων εργασίας την περασμένη εβδομάδα.
Η εγχώρια αγορά εργασίας
Τα τελευταία στοιχεία τα οποία αφορούν στην κυπριακή αγορά εργασίας, περιλαμβάνονται στη μελέτη της ΑΝΑΔ «Προβλέψεις ζήτησης και προσφοράς εργατικού δυναμικού στην κυπριακή οικονομία 2022-2032». Μεταξύ άλλων, σημειώνεται ότι η συνολική απασχόληση, μέσα στην περίοδο 2022-2032, προβλέπεται ότι θα εμφανίσει ανοδική τάση. Μέσα στη δεκαετία αυτή, εκτιμάται ότι οι απασχολούμενοι θα σημειώσουν αριθμητική αύξηση 52.577 ατόμων και ποσοστιαία αύξηση 12,1%. Επισημαίνεται ότι η συνολική απασχόληση από το 2015 (358.202 άτομα) άρχισε να ανακάμπτει σταδιακά από τη σημαντική μείωση που είχε παρατηρηθεί την περίοδο 2011-2015 εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που έπληξε και την κυπριακή οικονομία (αριθμητική μείωση -40.012 ατόμων και ποσοστιαία μείωση -10,0%). Σημειώνεται ότι, πολύ μικρή αύξηση παρουσιάστηκε και το 2020, παρόλες τις επιπτώσεις οι οποίες προκλήθηκαν από την πανδημία της νόσου COVID-19. Η συντριπτική πλειονότητα των απασχολουμένων θα εξακολουθήσει να συγκεντρώνεται στον τριτογενή τομέα, εμφανίζοντας μεγάλη αύξηση. Ως αποτέλεσμα, 8 στους 10 απασχολουμένους θα απασχολούνται στον τριτογενή τομέα, αυξάνοντας έτσι την εξάρτηση της κυπριακής οικονομίας από τις υπηρεσίες.
Οι ανάγκες και τα επαγγέλματα
Από τους 10 τομείς οικονομικής δραστηριότητας που προβλέπεται ότι θα παρουσιάσουν τις μεγαλύτερες συνολικές ανάγκες απασχόλησης, 9 ανήκουν στον τριτογενή τομέα και 1 στον δευτερογενή τομέα.
• Λιανικό εμπόριο (1.175 άτομα ή 2,5% τον χρόνο)
• Εκπαίδευση (1.108 άτομα ή 3,0% τον χρόνο)
• Υγεία και κοινωνική μέριμνα (1.038 άτομα ή 4,0% τον χρόνο)
• Κατασκευές (854 άτομα ή 2,1% τον χρόνο)
• Δημόσια διοίκηση και άμυνα (782 άτομα ή 1,9% τον χρόνο)
• Εστιατόρια (710 άτομα ή 3,8% τον χρόνο)
• Χονδρικό εμπόριο (565 άτομα ή 2,4% τον χρόνο)
• Ξενοδοχεία (466 άτομα ή 3,6% τον χρόνο)
• Νομικές και λογιστικές δραστηριότητες (456 άτομα ή 2,2% τον χρόνο)
• Πληροφορική (371 άτομα ή 4,0% τον χρόνο).
Από τις 10 επαγγελματικές ομάδες που υπολογίζεται ότι θα έχουν τις μεγαλύτερες συνολικές ανάγκες απασχόλησης, 4 ανήκουν στα επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου, 5 στα επαγγέλματα μέσου επιπέδου και 1 στα επαγγέλματα κατώτερου επιπέδου.
• Καταστηματάρχες και πωλητές (1.068 άτομα ή 2,7% τον χρόνο)
• Οικιακοί βοηθοί, καθαριστές, πλύντες και σιδερωτές (934 άτομα ή 2,9% τον χρόνο)
• Υπάλληλοι παροχής υπηρεσιών (868 άτομα ή 3,1% τον χρόνο)
• Βοηθοί λογιστών και συμβούλων επιχειρήσεων και διοίκησης (863 άτομα ή 2,1% τον χρόνο)
• Εκπαιδευτικοί (639 άτομα ή 2,3% τον χρόνο)
• Τεχνίτες οικοδομών (494 άτομα ή 2,0% τον χρόνο)
• Ιατροί, νοσηλευτές και άλλοι ειδικοί σε θέματα υγείας (459 άτομα ή 3,3% τον χρόνο)
• Οδηγοί, μηχανοδηγοί, χειριστές εξοπλισμού, υπαξιωματικοί και ναύτες πλοίων (419 άτομα ή 2,5% τον χρόνο)
• Ειδικοί τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας (417 άτομα ή 5,0% τον χρόνο)
• Γραφείς γενικών καθηκόντων, ιδιαιτέρες γραμματείς και δακτυλογράφοι (411 άτομα ή 1,9% τον χρόνο).
Με πληροφορίες από newmoney, reuters, kpmg, ΑΝΑΔ
