Του Alan Ohnsman
Ένας ομοσπονδιακός δικαστής στο Σαν Φρανσίσκο έκανε δεκτή την ομαδική αγωγή που κατέθεσαν ιδιοκτήτες οχημάτων Tesla εναντίον της αυτοκινητοβιομηχανίας για τις “υπερβολικές” δηλώσεις του CEO, Έλον Μασκ και της εταιρείας σχετικά με την αυτόνομη οδήγηση των ηλεκτρικών οχημάτων της, που πηγαίνουν πίσω χρονικά στο 2016. Αυτό είναι το τελευταίο πλήγμα στα σχέδια του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο να φέρει ξανά την Tesla στην πρωτοπορία της τεχνητής νοημοσύνης και της αυτόνομης οδήγησης, εν μέσω μιας σημαντικής επιβράδυνσης στις πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων της.
Πριν από εννέα χρόνια, ο Έλον Μασκ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η Tesla έκανε ένα τολμηρό άλμα στο μέλλον, εξοπλίζοντας τη σειρά των ηλεκτρικών οχημάτων της με όλη την τεχνολογία που θα χρειαζόταν για να λειτουργήσουν κάποια μέρα ως πραγματικά αυτόνομα οχήματα.
“Το πλήρες πακέτο αυτόνομης οδήγησης θα είναι στα στάνταρ όλων των οχημάτων που θα παράγει η Tesla από εδώ και στο εξής”, είπε ο Μασκ. Όταν το λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης θα έχει τελειοποιηθεί, μια σειρά από ψηφιακές κάμερες, αισθητήρες υπερήχων και ραντάρ θα προσφέρουν στα Tesla πλήρη αυτόνομη οδήγηση “επιπέδου 5” – που υποδηλώνει τη ρομποτική ικανότητα οδήγησης υπό οποιεσδήποτε τις συνθήκες.
Δεν ήταν αλήθεια τότε και ούτε σήμερα είναι.
Από τα hyperloops και τις ηλιακές στέγες έως τις εξοικονομήσεις τρισ. δολαρίων με τις περικοπές στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό που έκανε το DOGE, ο Μασκ έχει αποκτήσει τη φήμη του ανθρώπου που “κομπάζει” και ψεύδεται. Επί χρόνια, αυτή η συνήθεια δεν ήταν μπελάς για τις εταιρείες του, την εικόνα του ή την περιουσία του, αλλά πλέον φαίνεται πως θα γίνει πρόβλημα για την Tesla, η οποία ήδη το α’ 6μηνο του 2025 είδε τις πωλήσεις των ηλεκτρικών της οχημάτων να υποχωρούν κατά 13%.
Η ομαδική αγωγή έρχεται μετά από μιαν άλλη υπόθεση που εκδικάστηκε σε ομοσπονδιακό δικαστήριο του Μαϊάμι τον Αύγουστο, όπου οι ένορκοι αποφάνθηκαν ότι η Tesla φέρει εν μέρει ευθύνη για ένα θανατηφόρο ατύχημα που συνέβη το 2019, ενώ ήταν ενεργοποιημένη η λειτουργία Autopilot. Το δικαστήριο εξέδωσε εντολή να καταβάλει η Tesla αποζημίωση ύψους 243 εκατ, δολαρίων. Στο μεταξύ, η εταιρεία μπορεί να χάσει προσωρινά την άδεια πώλησης αυτοκινήτων στην Καλιφόρνια, την κορυφαία αγορά της Tesla στις ΗΠΑ, εάν ένας δικαστής σε μια υπόθεση που έχει κινήσει το Υπουργείο Οχημάτων της πολιτείας αποφασίσει ότι η εταιρεία παραπλάνησε τους καταναλωτές υπερβάλλοντας όσον αφορά τις δυνατότητες αυτόνομης οδήγησης των οχημάτων της.
“Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι καινούργιο. Τα αναμέναμε από καιρό”, σχολίασε ο Phil Koopman, ερευνητής τεχνολογίας αυτόνομων οχημάτων και ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon. “Βλέπουμε τα κομμάτια του παζλ να μπαίνουν στη θέση τους, δεν είναι ξαφνικό όλο αυτό”.
Ούτε ο Musk ούτε η Tesla απάντησαν σε αίτημα για σχολιασμό.
Τα νομικά προβλήματα δεν έχουν τεράστιο οικονομικό αντίκτυπο στην Tesla, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, αλλά “πληγώνουν” τη φήμη της, καθώς υπονομεύουν τους ισχυρισμούς του Μάσκ ότι η Tesla είναι ηγέτιδα δύναμη στην αυτόνομη οδήγηση. Η Waymo της Alphabet, η οποία λειτουργεί επιβατικά ρομποταξί σε πέντε μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ και πραγματοποιεί δοκιμές σε ακόμη δέκα, έχει εδραιώσει τη θέση της ως ο κυρίαρχος παίκτης στον κλάδο. Ο Musk δήλωσε κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Tesla ότι η εταιρεία θα ξεπεράσει τελικά τη Waymo, επειδή το σύστημά της είναι πολύ φθηνότερο, αν και ένα πιλοτικό πρόγραμμα ρομποταξί που ξεκίνησε η Tesla τον Ιούνιο στο Ώστιν, με ανθρώπινους οδηγούς ασφαλείας στο μπροστινό κάθισμα, υποδηλώνει ότι η αυτοκινητοβιομηχανία του Μασκ έχει πολύ δρόμο να διανύσει για να καλύψει την απόσταση με τη Waymo.
“Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν πραγματικά ρομποταξί που μεταφέρουν πραγματικούς ανθρώπους σε πραγματικούς δρόμους”, επισήμανε ο Bryant Walker Smith, ερευνητής της αυτόνομης οδήγησης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας. Τον Ιούλιο, ο Smith κατέθεσε ως εμπειρογνώμονας στην Καλιφόρνια για την υπόθεση εναντίον της Tesla. “Κανένα από αυτά τα ρομποταξί δεν είναι Tesla”.
Πριν από την έναρξη του προγράμματος δοκιμών στο Ώστιν, όπου εδρεύει η Tesla, οι μηχανικοί της εταιρείας είχαν ενημερώσει τις ρυθμιστικές αρχές ότι, παρά τις ονομασίες Autopilot και Full Self-Driving, το σύστημά της κατατάσσεται τεχνικά ως αυτόνομο επιπέδου 2, παρέχοντας βοήθεια στον οδηγό, αλλά απαιτώντας από τον άνθρωπο στο τιμόνι να είναι έτοιμος να αναλάβει τον έλεγχο ανά πάσα στιγμή. Στο τρέχον πιλοτικό πρόγραμμα ρομποταξί, εκτός από έναν τεχνικό ασφαλείας που κάθεται στο μπροστινό μέρος του οχήματος, η Tesla βασίζεται επίσης σε εξ αποστάσεως χειριστές για την παρακολούθηση των οχημάτων της και την παροχή βοήθειας στην οδήγηση όταν προκύπτουν προβλήματα, όπως όταν κινδυνεύει να συγκρουστεί με τρένο.
Ο Smith, ο οποίος δημοσίευσε πρόσφατα μια μελέτη που συγκρίνει την απόδοση των ρομποταξί που λειτουργεί η Waymo στις ΗΠΑ με εκείνη του τεχνολογικού γίγαντα Baidu στην Κίνα, σημείωσε ότι η επιμονή του Musk στους μη πραγματοποιημένους στόχους του για την αυτόνομη οδήγηση είναι κάπως μοναδική. “Υπήρχαν πολλές υπερβολικά αισιόδοξες δηλώσεις στις αρχές της δεκαετίας του 2010”, είπε. “Αλλά άλλες εταιρείες είτε εκπλήρωσαν είτε μετριάσαν τις δηλώσεις τους”.
Το 2019, ο Μασκ υποστήριξε ότι η εταιρεία του θα είχε βγάλει στους δρόμους ένα εκατομμύριο ρομποταξί μέχρι το 2020. Αυτό δεν συνέβη. Δεν επαληθεύθηκε ούτε ο ισχυρισμός του ότι τα Tesla με τεχνολογία Full Self-Driving θα γίνονταν πιο πολύτιμα με την πάροδο του χρόνου, αποφέροντας έως και 30.000 δολάρια επιπλέον εισόδημα ετησίως για τους ιδιοκτήτες που θα έβαζαν τα οχήματά τους σε ένα δίκτυο ρομποταξί που θα λειτουργούσε η Tesla. Στις τελευταίες μηνιαίες εκθέσεις τιμών, ο ιστότοπος αγοράς αυτοκινήτων iSeeCars σημειώνει ότι το 2025 τα μεταχειρισμένα Tesla είναι τα αυτοκίνητα που έχουν χάσει τη μεγαλύτερη αξία σε σύγκριση με τις υπόλοιπες μάρκες, καταγράφοντας πτώση 5,3% τον Ιούλιο.
Το 2019 ο Musk “αβάνταρε” το τσιπ υπερυπολογιστή Dojo, λέγοντας ότι θα έδινε στην Tesla ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της όσον αφορά την επεξεργαστική της ισχύ. Νωρίτερα τον Αύγουστο, ο Μασκ γνωστοποίησε ότι η εταιρεία έχει εγκαταλείψει αυτή την προσπάθεια.
Υπερβολές
Στις δικαστικές αίθουσες, οι νομικοί σύμβουλοι της Tesla έχουν υποστηρίξει ότι τα σχόλια του Μασκ είναι “υπερβολές”, αλαζονικές υπερβολές που δεν πρέπει να εκλαμβάνονται κυριολεκτικά. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση δεν είναι κάτι αποδεκτό για τις αυτοκινητοβιομηχανίες, δεδομένου ότι η ακατάλληλη μέριμνα για την ασφάλεια των πελατών μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικά “ακριβές” αγωγές εναντίον της εταιρείες και νομικές επιπτώσεις. Σε μεγάλο βαθμό η Tesla είχε αποφύγει και τα δύο μέχρι πρόσφατα, παρόλο που 59 θάνατοι έχουν συνδεθεί με τη χρήση του Autopilot και του Full Self-Driving, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε ο ιστότοπος Tesladeaths.com.
“Αθώοι άνθρωποι έχουν πληρώσει με τη ζωή τους για τα ψέματα του Έλον Μασκ σχετικά με το λογισμικό αυτόνομης οδήγησης της Tesla”, ανέφερε στο Forbes ο Dan O’Dowd, γνωστός επικριτής των ισχυρισμών Musk για την αυτόνομη οδήγηση, ο οποίος έκανε διαφημιστικές καμπάνιες στο Super Bowl για να αναδείξει τα ελαττώματα ασφαλείας του Autopilot και του Full Self-Driving. “Οι ένορκοι στο Μαϊάμι δικαίως τιμώρησαν τον Musk και την Tesla για τα απανωτά ψέματα και τις απατηλές υποσχέσεις τους για με το λογισμικό αυτόνομης οδήγησης της εταιρείας”.
Σε αυτή την περίπτωση, οι ένορκοι αποφάνθηκαν ότι το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για το θανατηφόρο ατύχημα που είχε ως θύμα τον Naibel Benavides Leon βαρύνει τον George McGee, τον άνθρωπο-οδηγό, αν και η Tesla ήταν υπεύθυνη κατά 33% λόγω του Autopilot. Η εταιρεία έχει καταθέσει έφεση κατά της απόφασης, αλλά η υπόθεση ανοίγει τον δρόμο για περισσότερες παρόμοιες αγωγές στο μέλλον.
“Η Tesla θέλει και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο”, σχολίασε η Missy Cummings, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο George Mason και ειδική σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης, η οποία παρείχε συμβουλές στην NHTSA σχετικά με τα αυτόνομα οχήματα. Ήταν επίσης μάρτυρας στις υποθέσεις στο Μαϊάμι, στο Σαν Φρανσίσκο και στην Καλιφόρνια. “Θέλουν να πουλούν αυτοκίνητα λέγοντας στους ανθρώπους ότι μπορούν να οδηγούνται με αυτόματο πιλότο και με πλήρως αυτόνομη οδήγηση, αλλά όταν κάποιος σκοτώνεται λένε ότι όλα είναι λάθος του οδηγού και ότι η Tesla ισχυριζόταν πάντα ότι το αυτοκίνητο ήταν τεχνολογία υποβοηθούμενης οδήγησης”, πρόσθεσε.
Η απόφαση στο Μαϊάμι “ήταν μια επίπληξη αυτής της παράλογης προσέγγισης”, είπε. “Οι ένορκοι είδαν και άκουσαν αποδεικτικά στοιχεία για το πρόγραμμα δοκιμών της Tesla που έδειχναν ότι δεν υπήρχε η δέουσα επιμέλεια. Αν είναι να ισχυριστείς ότι το αυτοκίνητό σου μπορεί να οδηγηθεί αυτόνομα, τότε θα πρέπει να μπορείς να δείξεις αποτελέσματα δοκιμών που παρέχουν αδιάσειστα αποδεικτικά στοιχεία προς επιβεβαίωση αυτού του ισχυρισμού”.
Forbes
