Ο θεσμός της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) διαχρονικά αποτελούσε σημείο τριβής μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Παρά τη συστηματική δαιμονοποίηση της από την εργοδοτική πλευρά, είναι φανερό ότι η ΑΤΑ δεν έβλαψε ούτε την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας αλλά ούτε προκάλεσε οποιουσδήποτε κλυδωνισμούς στο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της οικονομίας του τόπου.
Αντιθέτως, ο τρόπος καταβολής της, όπως συμφωνήθηκε τον Ιούλιο του 2017 και ο οποίος προνοεί καταβολή της υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει θετικός ρυθμός ανάπτυξης το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του έτους που προηγείται, αποτελεί μια εξαιρετικής σημασίας συμφωνία, η οποία θα έπρεπε να γίνει σεβαστή από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας δεν τη διαβρώνουν ούτε η ΑΤΑ ούτε τα αιτήματα για αυξήσεις μισθών εκεί και όπου τεκμηριωμένα παρουσιάζονται.
Την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας τη διαβρώνει το υψηλό κόστος ενέργειας (οι επιχειρήσεις στην Κύπρο πληρώνουν αν όχι το πιο ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα στην Ευρώπη, από τα πιο ακριβά), η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις στις αποφάσεις των δικαστηρίων, η έλλειψη επενδύσεων για αναβάθμιση των υποδομών από αρκετές επιχειρήσεις και η παραοικονομία η οποία κοστίζει στο κράτος αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ.
Όταν, για παράδειγμα, με βάση υπολογισμούς των εμπειρογνωμόνων του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου η παραοικονομία ανέρχεται στο 25% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου στα 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ, δεν θέλει να είναι κανένας ειδικός για να κατανοήσει πως το πρόβλημα της Κύπρου είναι αλλού και όχι στην ΑΤΑ.
Ούτε ασφαλώς συνδέεται η παραγωγικότητα με την ΑΤΑ, όπως θέλουν κάποιοι να διασυνδέσουν, ούτε κοινωνική δικαιοσύνη και μισθολογική ισότητα θα επέλθει με τον ούτω καλούμενο «εκσυγχρονισμό» της.
Αυτά θα πρέπει να έχει κατά νου η Κυβέρνηση, η οποία επιτέλους θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τη θέση της. Το γεγονός, για παράδειγμα, πως οι επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη ως προς το ΑΕΠ στην Κύπρο είναι της τάξης του 0,7% και είναι από τις χαμηλότερες στην ΕΕ και δεδομένου του γεγονότος πως οι επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη συμβάλουν αποφασιστικά στην αναβάθμιση της παραγωγικότητας μιας χώρας, είναι ξεκάθαρο που θα πρέπει να εστιάσει η κυβέρνηση την προσοχή της.
Δυστυχώς, η ΑΤΑ έχει διαχρονικά δαιμονοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό στην Κύπρο που αντί να βλέπουμε τα πραγματικά αίτια των προβλημάτων της οικονομίας, εστιάζουμε συνεχώς την προσοχή μας και αναλώνουμε την ενέργειας μας σε συναντήσεις και διαψηφισμούς για να αποδείξουν κάποιοι πως για όλα τα δεινά της οικονομίας φταίει η ΑΤΑ.
Η ΑΤΑ, κανονικώς εχόντων των πραγμάτων, θα έπρεπε να δίδεται σε όλους τους εργαζόμενους. Αυτό ασφαλώς περνάει μέσα από την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων, κάτι για το οποίο έχει ευθύνη και η Κυβέρνηση. Επομένως, ας σταματήσουν κάποιοι να πυροβολούν την ΑΤΑ και ας επικεντρωθούν στα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας όπως αναφέρθηκαν πιο πάνω τα οποία για να επιλυθούν χρειάζονται επιμονή και συλλογική προσπάθεια.
*Υπεύθυνος Τμήματος Οικονομικών Μελετών ΣΕΚ
