Το Έξυπνο Σύστημα Στάσεων και Στεγάστρων Λεωφορείων, το οποίο αναπτύχθηκε μετά τη νίκη στον διαγωνισμό που προκηρύχθηκε από το υπουργείο Μεταφορών το 2018, έχει καθυστερήσει. Μέχρι σήμερα έχει εγκατασταθεί μόνο ένας μικρός αριθμός των μικρότερων στεγάστρων Τύπου B, με ορισμένα χαρακτηριστικά να λείπουν.
Όπως εξήγησε στον «Φ» ο κ. Νικόλας Δημάδης, της εταιρείας Demades Design, η οποία κέρδισε τον διαγωνισμό σχεδιασμού του έργου, το γεγονός της καθυστέρησης και της εγκατάστασης μικρού αριθμού στεγάστρων έχει προκαλέσει σύγχυση στο κοινό, καθώς η πλήρης δυναμική του Έξυπνου Συστήματος Στάσεων Λεωφορείων δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί.
Επιπλέον, έχει υπάρξει σύγχυση σχετικά με τον προσανατολισμό των στάσεων λεωφορείων και τη θέση του κύριου πυλώνα της στάσης. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο κ. Δημάδης, οι προδιαγραφές σχεδιασμού που δόθηκαν απαιτούσαν ο πυλώνας να τοποθετηθεί στην αριστερή πλευρά, ώστε να λειτουργεί ως ένδειξη για τον οδηγό λεωφορείου σχετικά με το πού να σταματήσει. «Η Demades Design παραμένει αφοσιωμένη στην υποστήριξη της επιτυχούς υλοποίησης αυτού του μετασχηματιστικού έργου, το οποίο έχει τη δυνατότητα να επαναπροσδιορίσει τις δημόσιες μεταφορές στην Κύπρο και να βελτιώσει την εμπειρία των επιβατών», προσθέτει.
Ο κ. Δημάδης αναφέρει ότι το καινοτόμο αυτό έργο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων μεταφορών στην Κύπρο, ενσωματώνοντας τεχνολογίες αιχμής και αρχές βιώσιμου σχεδιασμού.
Η εταιρεία Demades Design ιδρύθηκε το 2001 από τον Νικόλαο Δημάδη, μηχανολόγο μηχανικό και βιομηχανικό/αυτοκινητιστικό σχεδιαστή, με εμπειρία στο Centro Stile της Alfa Romeo στο Μιλάνο και στο Advanced Design Studio της Mercedes-Benz στο Κόμο της Ιταλίας. Με περισσότερα από 280 ολοκληρωμένα έργα, όπως οι σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων e-charge για την ΑΗΚ και τα πρατήρια Fillngo, η εταιρεία πρωτοπορεί στον τομέα του σχεδιασμού και της καινοτομίας.
Αναφερόμενος στο συγκεκριμένο έργο των στάσεων, ο κ. Δημάδης σημειώνει ότι η κατασκευή των στάσεων ανατέθηκε σε τοπική κατασκευαστική εταιρεία μέσω διαγωνισμού στις 5 Οκτωβρίου 2023. Η προκήρυξη του υπουργείου Μεταφορών ζητούσε τον σχεδιασμό ενός Έξυπνου Μοναδιαίου Συστήματος Στάσεων Λεωφορείων, το οποίο θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε όλη την Κύπρο, υποστηρίζοντας τη μετάβαση σε ένα σύγχρονο, τεχνολογικά προσανατολισμένο σύστημα δημόσιων μεταφορών. Το αποτέλεσμα είναι ένας ευέλικτος και επεκτάσιμος σχεδιασμός που καλύπτει τις ανάγκες αστικών, αγροτικών και ορεινών περιοχών, ενσωματώνοντας προηγμένες έξυπνες τεχνολογίες.
Η φιλοσοφία του σχεδιασμού
Ο σχεδιασμός, όπως εξηγεί ο κ. Δημάδης, εμπνέεται από το δυναμικό και λειτουργικό σχήμα του «βέλους», που συμβολίζει την πρόοδο και την κίνηση. Το μοναδιαίο αυτό σύστημα προσφέρει ευελιξία, προσαρμοστικότητα και ευκολία συντήρησης, με ανθεκτικό μεταλλικό σκελετό και αντικαταστάσιμα εξωτερικά πάνελ. Ο σχεδιασμός επιτρέπει επίσης τη μελλοντική ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογιών, όπως κάμερες με δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης.
Το σύστημα περιλαμβάνει διάφορες διαμορφώσεις για να καλύψει διαφορετικές τοποθεσίες και ανάγκες επιβατών:
- Τύπος A: Πινακίδα στήλης – Σχεδιασμένος για περιοχές με χαμηλή επιβατική κίνηση, αντικαθιστά τις παραδοσιακές πινακίδες στάσεων με μια πινακίδα-πύργο που παρέχει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για την άφιξη των λεωφορείων. Περιλαμβάνει, επίσης, οπτικό και ηχητικό σύστημα ειδοποίησης για την άφιξη λεωφορείου.
- Τύπος B: Μικρό στέγαστρο με καθίσματα – Ιδανικό για περιοχές με χαμηλή κίνηση ή περιορισμένους χώρους, όπως παλιά κέντρα πόλεων ή στενούς δρόμους.
- Τύπος C: Κύριο στέγαστρο στάσης λεωφορείου – Σχεδιασμένο για κύριες αστικές αρτηρίες, περιλαμβάνει οθόνες πληροφοριών, ειδοποιήσεις άφιξης, δρομολόγια, νυχτερινό φωτισμό, καθίσματα, πρόσβαση για αναπηρικά αμαξίδια και ηλιακό σύστημα. Ενσωματώνει, επίσης, οπτικό και ηχητικό σύστημα ειδοποίησης άφιξης λεωφορείου.
- Τύπος C/Ορεινός – Ειδική έκδοση του Τύπου C για ορεινές περιοχές, με πρόσθετη προστασία από τις καιρικές συνθήκες μέσω μπροστινών και πλευρικών πάνελ.
- Τύποι D και E: Επεκταμένα στέγαστρα – Μεγαλύτερα στέγαστρα για περιοχές με υψηλή επιβατική κίνηση, προσφέροντας επιπλέον καθίσματα και καλυμμένο χώρο αναμονής.
- Σχάρες και στέγαστρα ποδηλάτων – Για την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, το έργο περιλαμβάνει επίσης σχεδιασμό σχαρών και στεγάστρων ποδηλάτων που θα εγκατασταθούν παράλληλα με τις στάσεις λεωφορείων.
Τεχνολογίες και χαρακτηριστικά
Το Έξυπνο Σύστημα Στάσεων Λεωφορείων ενσωματώνει μια σειρά από καινοτόμες τεχνολογίες και χαρακτηριστικά:
- Μοναδιαίος σχεδιασμός για επεκτασιμότητα και προσαρμοστικότητα.
- Τεχνολογία Space Frame: Ανθεκτικός χαλύβδινος σκελετός με ελαφριά, αντικαταστάσιμα πάνελ αλουμινίου.
- Προστασία από γκράφιτι.
- Ενσωματωμένα καθίσματα με ξύλινες σανίδες.
- Διπλής όψης φωτιζόμενες πινακίδες για σαφή αναγνώριση δρομολογίων.
- Νυχτερινός φωτισμός για αυξημένη ασφάλεια.
- Έξυπνα ηλιακά συστήματα για διαχείριση φωτισμού και πληροφοριών.
- Φωτιζόμενοι χάρτες δρομολογίων και χρονοδιαγράμματα.
- Οπτικό και ηχητικό σύστημα ειδοποίησης άφιξης λεωφορείου.
- Διαδραστικές οθόνες πληροφοριών επιβατών με χρήση ειδικής οθόνης e-paper.
Πρωτότυπα και εφαρμογή
Μετά την έγκριση του τελικού σχεδιασμού από το υπουργείο Μεταφορών, πρωτότυπα των τριών κύριων τύπων (Τύπος A, Τύπος B και Τύπος C) κατασκευάστηκαν από την Demades Design και εγκαταστάθηκαν στο εμπορικό κέντρο της Λευκωσίας στη Λεωφόρο Μακαρίου. Τα πρωτότυπα αυτά λειτουργούν από την επίσημη παρουσίασή τους την 1η Αυγούστου 2022, επιδεικνύοντας τα χαρακτηριστικά του συστήματος σε πραγματικές συνθήκες, καταλήγει ο κ. Δημάδης.
