Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε το πρώτο βήμα προς την εποχή των «έξυπνων συνόρων», εγκαινιάζοντας την Κυριακή 12 Οκτωβρίου την πιλοτική εφαρμογή του ψηφιακού Συστήματος Εισόδου/Εξόδου (Entry/Exit System – EES). Το νέο σύστημα αντικαθιστά σταδιακά τη σφράγιση διαβατηρίων με ηλεκτρονική καταγραφή και βιομετρικό έλεγχο των ταξιδιωτών από τρίτες χώρες.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάθε πολίτης εκτός Ε.Ε. που εισέρχεται στη Ζώνη Σένγκεν θα πρέπει να σαρώνει το διαβατήριό του, να δίνει δακτυλικά αποτυπώματα και να φωτογραφίζεται, με τα δεδομένα να αποθηκεύονται σε ευρωπαϊκή βάση. Το μέτρο εφαρμόστηκε αρχικά στον συνοριακό σταθμό Μπάγιακοβο (Κροατία–Σερβία) και θα επεκταθεί σταδιακά σε όλα τα εξωτερικά σύνορα μέσα στους επόμενους έξι μήνες.
Ενίσχυση ελέγχων και ασφάλειας
Όπως δήλωσε ο επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρίνερ, το EES αποτελεί «τη ψηφιακή ραχοκοκαλιά του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου για τη μετανάστευση και το άσυλο». Στόχος είναι η ενίσχυση των ελέγχων στα σύνορα, η πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης, καθώς και ο περιορισμός της απάτης ταυτότητας και των παραβάσεων παραμονής πέραν της νόμιμης διάρκειας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι το σύστημα συμμορφώνεται πλήρως με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR), ενώ οι πληροφορίες θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για σκοπούς ασφαλείας και ελέγχου μετανάστευσης.
Νέα διαδικασία για ταξιδιώτες
Η πρώτη εγγραφή των ταξιδιωτών θα περιλαμβάνει τη συλλογή βιομετρικών και προσωπικών δεδομένων, ενώ στις επόμενες επισκέψεις η ταυτοποίηση θα γίνεται μέσω αναγνώρισης προσώπου. Το σύστημα αναμένεται να λειτουργήσει πλήρως από τις 10 Απριλίου 2026, όταν και οι παραδοσιακές σφραγίδες διαβατηρίων θα αποτελέσουν παρελθόν.
Στην πράξη, η διαδικασία έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι ταχύτερη, με σταθμούς βιομετρικής σάρωσης και πολλαπλές λωρίδες κυκλοφορίας για την αποφυγή καθυστερήσεων.
Εφαρμογή και στο Ηνωμένο Βασίλειο
Το EES αφορά και τους Βρετανούς πολίτες, οι οποίοι πλέον θεωρούνται υπήκοοι τρίτης χώρας. Η διαδικασία ελέγχου έχει ήδη ξεκινήσει στο λιμάνι του Ντόβερ, στον τερματικό σταθμό Eurotunnel και στον σιδηροδρομικό σταθμό St Pancras στο Λονδίνο. Η πλήρης εφαρμογή για επιβατικά οχήματα και τουρίστες αναμένεται έως το τέλος του έτους.
Ο Βρετανός υπουργός Συνοριακής Ασφάλειας και Ασύλου Άλεξ Νόρις δήλωσε ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ε.Ε. μοιράζονται τον ίδιο στόχο: την ασφάλεια των συνόρων μας».
Προκλήσεις και ανησυχίες
Παρά τα θετικά σχόλια για την ομαλή έναρξη, ορισμένα κράτη-μέλη εκφράζουν φόβους για τεχνικές δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις, ιδιαίτερα κατά την αρχική περίοδο εφαρμογής. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων προειδοποιούν επίσης για τους κινδύνους υπερβολικής επιτήρησης και διαρροών προσωπικών δεδομένων.
Το EES θεωρείται, ωστόσο, το πρώτο βήμα προς μια πλήρως ψηφιακή και αυτοματοποιημένη ευρωπαϊκή συνοριακή πολιτική, η οποία θα συνδεθεί με το σύστημα ETIAS — την ευρωπαϊκή ταξιδιωτική άδεια που θα απαιτείται από επισκέπτες εκτός Ε.Ε.
Για την Ευρώπη, η νέα εποχή των έξυπνων συνόρων έχει ήδη ξεκινήσει.
iefimerida.gr
