Ο καθένας έχει τα διαχρονικά του κολλήματα και τις ευαισθησίες του. Έτσι, από όσα λέχθηκαν την Τετάρτη στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής σχετικά με τα προβλήματα στέγασης των κρατικών μας συμφωνικών συνόλων, αυτό που μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση ήταν η πρόταση βουλευτών για δημιουργία Μεγάρου Μουσικής.
Ουάου! Φοβερό. Δεν ήμουν, δυστυχώς, στη συνεδρία για να δω και να ακούσω τον βουλευτή μας να αποφθέγγεται τη συγκεκριμένη πρόταση, τον τρόπο, τον τόνο, το ύφος, το συγκείμενο. Πραγματικά το μετανιώνω που δεν πήγα.
Δεν το περίμενα, μέσα στη συγκεκριμένη συγκυρία, ότι θα επανερχόταν στη δημόσια συζήτηση αυτή η υπόθεση, της δημιουργίας Μεγάρου Μουσικής. Μου ήρθε λίγο απότομο. Και δυσκολεύομαι να το διαχειριστώ. Δεδομένου, μάλιστα ότι το Υφυπουργείο Πολιτισμού δεν το απέρριψε κατηγορηματικά, αλλά παρέπεμψε στον στρατηγικό σχεδιασμό που ετοιμάζει για το 2025, τον οποίο ομολογώ ότι αναμένουμε όλοι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μεγάλη αγωνία.
Με θαυμασμό έμαθα επίσης από τους συναδέλφους που κάλυψαν τη συνεδρία ότι ο γνωστός βουλευτής της… αντιπολίτευσης Γιώργος Κάρουλλας δεν μάσησε τα λόγια του και τόνισε ότι η Κύπρος χρειάζεται να αποκτήσει ένα Μέγαρο Μουσικής «όπως οι άλλες χώρες της Ευρώπης». Έλα, ρε μεγάλε, σοβαρά; Και ποιος έβαλε οριστικά την ταφόπλακα στην υπόθεση του Μεγάρου; Ποιος κυβερνούσε δέκα χρόνια, ενώ στις προεκλογικές του δεσμεύσεις είχε φροντίσει να καθορίσει το Μέγαρο ως το «σημαντικό έργο πολιτιστικής υποδομής που αναλογούσε στη δική του θητεία»;
Να λοιπόν που αυτά που μας απασχολούσαν πριν από 10, 12, 13 χρόνια επιστρέφουν και μάς στοιχειώνουν ξανά εν έτει 2024. Τουλάχιστον, κάποια στιγμή το είχαμε πάρει απόφαση ότι ήρθε οριστικά το τέλος, ότι τον τρέχοντα αιώνα δεν πρόκειται να δούμε να υλοποιείται ένα τέτοιο έργο πνοής για τη μουσική ανάπτυξη στην Κύπρο.
Να όμως που η ίδια η πραγματικότητα το νεκρανασταίνει. Η Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου και η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων -νομοτελειακά θα έλεγε κανείς- έμειναν άστεγες. Για πολύ σοβαρούς τεχνικούς λόγους, που μάλιστα εντοπίστηκαν και αργοπορημένα, το Θέατρο Παλλάς τέθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο σε προσωρινή αναστολή. Οι εργασίες επιδιόρθωσης εκτιμάται από τους αρμόδιους ότι θα ολοκληρωθούν αρχές Σεπτεμβρίου και αυτό αναμένεται να δώσει κάποιες λύσεις για τις πρόβες και τις συναυλίες.
Είναι όμως πραγματική λύση αυτή; Ενδείκνυται ο συγκεκριμένος χώρος να λειτουργεί ως έδρα της κρατικής μας ορχήστρας, ως «σπίτι» της συμφωνικής μουσικής στη χώρα αυτή; Αυτό θα δείξουμε στους Ευρωπαίους που θα συρρεύσουν σε ενάμισι χρόνο με αφορμή την Κυπριακή Προεδρία; Ναι, αυτό. Αυτό δεν δείχναμε εξάλλου και το 2012 στην ανάλογη περίσταση; Τότε μάλιστα δεν είχαμε ούτε καν το Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας, το οποίο έχασκε ήδη τέσσερα χρόνια παρατημένο και ερειπωμένο, ως προεξέχον μνημείο ελαφρότητας και τσαπατσουλιάς, μετά την κατάρρευση της στέγης του, μερικές δεκάδες μήνες έπειτα από τη ριζική και ακριβή του αναπαλαίωση. Τα θυμάστε αυτά τα επώδυνα και ιλαροτραγικά ή ο μηχανισμός άμυνας τα απώθησε από τη μνήμη σας;
Είμαστε μικρή χώρα και δεν πάμε καλά οικονομικά, άρα δεν χρειαζόμαστε τέτοιες περιττές πολυτέλειες, είναι το σταθερό επιχείρημα που ακούμε δεκαετίες τώρα και ακόμη περισσότερο από τότε που άρχισε να προωθείται σοβαρά το περιλάλητο «Μέγαρο Πολιτισμού»- αν ενθυμείστε. Για πολλοστή φορά, θα αντιπαραβάλλω την περίπτωση της μεγαλεπήβολης αίθουσας συναυλιών και συνεδρίων Harpa στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας, μιας πόλης σήμερα 200 χιλιάδων κατοίκων σε μια χώρα 400 χιλιάδων. Εγκαινιάστηκε το 2011 και πλέον αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά τοπόσημα της χώρας και κέντρο της πολιτιστικής και κοινωνικής της ζωής, έχοντας προσελκύσει εκατομμύρια επισκέπτες τα 13 αυτά χρόνια.
Εμείς, όταν οι εταίροι μάς ρωτήσουν αν η πρωτεύουσα αυτής της ευρωπαϊκότατης χώρας έχει κάποια αίθουσα μουσικής της προκοπής, θα τους δείξουμε ένα πρώην τσοντάδικο που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγρασίας, λειτουργικότητας και ακουστικής. Όσο για την αισθητική… αφήστε καλύτερα. Κι όλα αυτά γιατί ο όρος «μέγαρο» φαίνεται υπεροπτικός και πολυτελής για την παροιμιώδη… ταπεινότητα, εγκράτεια και καλαισθησία μας.
Ίσως είναι περιττό, αλλά ας απαριθμήσουμε μερικά οφέλη. Η ανέγερση ενός μεγάρου μουσικής σε μια μικρή χώρα χωρίς μεγάλη μουσική παράδοση έχει μεγάλη σημασία για την κοινωνία, την πολιτιστική ανάπτυξη και την οικονομία της. Πέρα από την περαιτέρω προώθηση και ανάπτυξη της εγχώριας μουσικής παιδείας και πέρα από τη δυνατότητα φιλοξενίας σπουδαίων διεθνών παραγωγών και καλλιτεχνών, μια τέτοια υποδομή μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τουρίστες, ιδιαίτερα για αυτούς που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό και τις τέχνες.
Παράλληλα, με την παροχή πρόσβασης σε πολιτιστικά γεγονότα, ένας τέτοιος χώρος μπορεί να προάγει την κοινωνική συνοχή και να διευκολύνει τη δημιουργία συνεργασιών με διεθνή πολιτιστικά ιδρύματα και ορχήστρες, προωθώντας την πολιτιστική διπλωματία και αυξάνοντας την ορατότητα της χώρας στη διεθνή σκηνή. Η φιλοξενία σοβαρών εκδηλώσεων διεθνούς εμβέλειας μπορεί να καταστήσει τη χώρα σημείο αναφοράς στον πολιτιστικό χάρτη. Μπορεί επίσης να εμπνεύσει τις μελλοντικές γενιές, ως πόλος παραγωγής και φιλοξενίας μουσικών εκδηλώσεων υψηλής ποιότητας, να εμπνεύσει τους νέους να ακολουθήσουν τη μουσική εκπαίδευση και να σταδιοδρομήσουν στις τέχνες.
Αναφορικά με τα κρατικά συμφωνικά σύνολα, είναι περιττό να σημειώσουμε ότι μια τέτοιου είδους κτηριακή αναβάθμιση θα τα εκτοξεύσει και καλλιτεχνικά, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την ποιοτική τους προαγωγή και την καθιέρωσή τους σε διεθνές επίπεδο. Προς το παρόν, όμως, ας βολευτούν στο Παλλάς ή –στην καλύτερη περίπτωση- κάνοντας πρόβες και μαθήματα στις αφημένες από το 2016 εγκαταστάσεις του Αστυνομικού Σταθμού Πύλης Πάφου, επί των τειχών. Και πολύ τους είναι.
Ελεύθερα, 23.6.2024
