Η Ευρώπη καταγράφει νέα ρεκόρ κρουσμάτων από ασθένειες που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών, με τα στοιχεία να προκαλούν ανησυχία για μια «νέα κανονικότητα», σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC).
Μέχρι τις 13 Αυγούστου 2025, οκτώ ευρωπαϊκές χώρες είχαν αναφέρει 335 κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, με 19 θανάτους. Η Ιταλία παραμένει η πιο πληγείσα χώρα (274 περιστατικά), ακολουθούμενη από την Ελλάδα με 35, ενώ κρούσματα καταγράφηκαν και σε Σερβία, Γαλλία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Βουλγαρία και Ισπανία.
Την ίδια στιγμή, η Γαλλία ανέφερε 111 κρούσματα chikungunya και η Ιταλία επτά. Αν και στην ηπειρωτική Ευρώπη δεν έχουν καταγραφεί θάνατοι, σε παγκόσμιο επίπεδο τα περιστατικά ξεπερνούν τις 240.000, με 90 θανάτους το 2025.
Κλιματικοί παράγοντες και νέα δεδομένα
Το ECDC τονίζει ότι η αύξηση των περιστατικών οφείλεται σε κλιματικές και περιβαλλοντικές μεταβολές, όπως η άνοδος της θερμοκρασίας, οι παρατεταμένες καλοκαιρινές περίοδοι, οι ήπιοι χειμώνες και οι αλλαγές στα πρότυπα βροχοπτώσεων. Οι συνθήκες αυτές δημιουργούν ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη και τη μετάδοση επικίνδυνων ιών από κουνούπια.
«Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια νέα φάση, όπου η πιο εκτεταμένη και έντονη μετάδοση ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια γίνεται η νέα κανονικότητα», δήλωσε η διευθύντρια του ECDC, Pamela Rendi-Wagner.
Το κουνούπι Aedes albopictus επεκτείνεται
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η εξάπλωση του Aedes albopictus, γνωστού και ως ασιατικού κουνουπιού τίγρη, το οποίο μεταδίδει τον ιό chikungunya. Πλέον, έχει εγκατασταθεί σε 16 ευρωπαϊκές χώρες και 369 περιοχές, αριθμός που πριν από δέκα χρόνια δεν ξεπερνούσε τις 114.
Η φετινή χρονιά καταγράφει νέο ρεκόρ με 27 τοπικές επιδημίες chikungunya στην Ευρώπη. Μάλιστα, για πρώτη φορά αναφέρθηκε τοπικά μεταδιδόμενο κρούσμα στην Αλσατία της Γαλλίας, γεγονός που υπογραμμίζει τη μετατόπιση του κινδύνου προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη.
Νέες οδηγίες από το ECDC
Για την αντιμετώπιση της κατάστασης, το ECDC εξέδωσε νέες οδηγίες για την επιτήρηση, πρόληψη και τον έλεγχο του chikungunya, του δάγκειου πυρετού και του ιού Zika. Στόχος είναι να δοθούν πρακτικά εργαλεία στις αρχές δημόσιας υγείας, προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε χώρας.
Η δρ. Céline Gossner, επικεφαλής στο τμήμα τροφιμογενών και διαβιβαζόμενων νόσων του ECDC, προειδοποίησε:
«Καθώς το τοπίο των ασθενειών που μεταδίδονται από τα κουνούπια εξελίσσεται, περισσότεροι άνθρωποι στην Ευρώπη θα διατρέχουν κίνδυνο στο μέλλον. Η πρόληψη είναι πιο σημαντική από ποτέ».
Μέτρα προστασίας για τους πολίτες
Το ECDC καλεί τους πολίτες, ειδικά τους ηλικιωμένους, τα παιδιά και όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα:
- Χρήση κουνουπιέρας
- Μακριά ρούχα ιδιαίτερα το σούρουπο και την αυγή
- Σήτες στα παράθυρα
- Ανεμιστήρες ή κλιματιστικά
Παράλληλα, τονίζει ότι ενώ έχουν αναπτυχθεί εμβόλια για το chikungunya, δεν υπάρχει ακόμη διαθέσιμο εμβόλιο για τον ιό του Δυτικού Νείλου, καθιστώντας την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση κρίσιμης σημασίας.
