Σύσταση προς τους πολίτες να διατηρούν επαρκή ποσά μετρητών στα σπίτια τους, ικανά να καλύψουν βασικές ανάγκες για τουλάχιστον τρεις ημέρες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, απευθύνει η Κεντρική Τράπεζα της Ολλανδίας, επαναφέροντας μνήμες από παλαιότερες εποχές όπου τα χρήματα κρύβονταν κάτω από στρώματα ή σε μπαούλα.
Η οδηγία, αν και φαντάζει ξεπερασμένη στην εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας και της Τεχνητής Νοημοσύνης, χαρακτηρίζεται από τις ολλανδικές αρχές ως απολύτως σοβαρή και επείγουσα. Η Τράπεζα προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη κυβερνοεπίθεση ή τεχνική αστοχία των ηλεκτρονικών συστημάτων πληρωμών θα μπορούσε να στερήσει από τους πολίτες τη δυνατότητα αγορών ακόμα και για τα απολύτως απαραίτητα.
Η πρόταση αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προετοιμασίας για καταστάσεις κρίσης, όπως φυσικές καταστροφές, τεχνολογικές βλάβες ή απειλές εθνικής ασφάλειας, που ενδέχεται να διακόψουν προσωρινά τη λειτουργία των ψηφιακών μέσων συναλλαγής.
Ετοιμότητα 3 ημερών
Το πόσο πιθανό είναι ένα τέτοιο σενάριο προκύπτει και από το γεγονός ότι η Τράπεζα συνιστά κάθε σπίτι να φυλάει… κάτω από το στρώμα, 70 ευρώ ανά ενήλικα και 30 ευρώ ανά παιδί, σε φυσική μορφή μετρητών, ώστε να μπορεί η οικογένεια να καλύψει ανάγκες σε νερό, τρόφιμα, φάρμακα και μετακίνηση για τρεις ημέρες. Σημειωτέον ότι το ποσό αυτό θεωρείται το ελάχιστο αναγκαίο για την κάλυψη βασικών εξόδων σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης και κυρίως έρχεται μετά την ευρωπαϊκή οδηγία για επάρκεια τροφίμων για 72 ώρες, η οποία «πάγωσε» τους Ευρωπαίους πολίτες.
Η ρίζα της ετοιμότητας προκύπτει από τον αυξημένο κίνδυνο κυβερνοεπιθέσεων καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις ενισχύουν την πιθανότητα στοχευμένων επιθέσεων σε κρίσιμες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζικών και ηλεκτρονικών συστημάτων πληρωμής. Για το λόγο αυτό, η Τράπεζα της Ολλανδίας επικαλέστηκε, μεταξύ άλλων, το πρόσφατο μπλακάουτ στην Ισπανία και την Πορτογαλία, η οποία τον περασμένο Απρίλιο προκάλεσε σοβαρές, αλλά ευτυχώς σύντομες, δυσλειτουργίες στις ηλεκτρονικές πληρωμές. Ταυτόχρονα, συστάσεις έγιναν και προς τους εμπόρους, οι οποίοι καλούνται να διασφαλίσουν την ύπαρξη εναλλακτικών τρόπων πληρωμής, όπως οι σαρωτοί QR κωδικοί, ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν πελάτες, ακόμα και σε περίπτωση που τα ταμειακά συστήματα τεθούν εκτός λειτουργίας.
Σουηδία και Νορβηγία
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός, άλλωστε, όταν τον περασμένο Μάρτιο το Υπουργείο Άμυνας της Σουηδίας το υπουργείο Άμυνας έστειλε σε κάθε σπίτι ένα φυλλάδιο με τίτλο «Εάν Έρθει Κρίση ή Πόλεμος» , συμβουλεύοντας τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τακτικά μετρητά και να διατηρούν τουλάχιστον μια εβδομάδα σε διάφορες ονομαστικές αξίες για «ενίσχυση της ετοιμότητας», όπως μεταδίδει ο Guardian.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Κεντρική Τράπεζα της Σουηδίας αναφέρει πως «πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση της ετοιμότητας και τη μείωση του αποκλεισμού, ώστε όλοι να μπορούν να πληρώσουν, ακόμη και σε περίπτωση κρίσης ή πολέμου». Για χρόνια, τονίζει, η αποτελεσματικότητα αποτελούσε προτεραιότητα για τις πληρωμές, αλλά τώρα η ασφάλεια και η προσβασιμότητα «είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντικές». Μάλιστα, τον Δεκέμβριο του 2024 η σουηδική κυβέρνηση δημοσίευσε τα ευρήματα μιας έρευνας που πρότεινε ότι ορισμένοι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς θα πρέπει να υποχρεούνται να δέχονται μετρητά – μια σύσταση που η κεντρική τράπεζα λέει ότι οι αρχές θα πρέπει να εφαρμόσουν.
Εδώ και ένα χρόνο, άλλωστε, η Νορβηγία θέσπισε νομοθεσία, ώστε οι λιανοπωλητές να μπορούν να τιμωρηθούν με πρόστιμα ή κυρώσεις, εάν δεν δέχονται μετρητά. Η κυβέρνηση έχει επίσης συστήσει στους πολίτες να «κρατούν κάποια μετρητά διαθέσιμα λόγω των ευπαθειών των ψηφιακών λύσεων πληρωμών σε κυβερνοεπιθέσεις». Από πλευράς της, η πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και Εκτάκτων Αναγκών της Νορβηγίας, Emilie Mehl, το έθεσε με σαφήνεια: «Εάν κανείς δεν πληρώνει με μετρητά και κανείς δεν δέχεται μετρητά, τα μετρητά δεν θα αποτελούν πλέον πραγματική λύση έκτακτης ανάγκης, μόλις η κρίση φτάσει στο απροχώρητο».
protothema.gr
