Αυστηρότερους ελέγχους και νέες προϋποθέσεις για την ανανέωση διπλώματος στους ηλικιωμένους εξετάζουν χώρες της Ευρώπης. Η πρόταση αφορά κυρίως τους οδηγούς που έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους.
Σύμφωνα με δημοσίευμα, το πλαίσιο που βρίσκεται υπό εξέταση προβλέπει ότι οι οδηγοί άνω των 70 ετών θα πρέπει κάθε τρία χρόνια να περνούν από οφθαλμολογική εξέταση, κατά την οποία θα ελέγχεται η ικανότητά τους να διαβάζουν πινακίδες ή να αναγνωρίζουν αντικείμενα από συγκεκριμένη απόσταση.
Το ζήτημα της οδήγησης από άτομα προχωρημένης ηλικίας
Το θέμα της οδήγησης από άτομα προχωρημένης ηλικίας απασχολεί διαχρονικά τις αρχές, οι οποίες προσπαθούν να βρουν τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στο δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης και στην ανάγκη για οδική ασφάλεια.
Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στο πώς μπορούν να διασφαλιστούν οι συνθήκες για ασφαλή οδήγηση χωρίς να περιορίζονται αδικαιολόγητα οι ηλικιωμένοι οδηγοί, οι οποίοι συχνά εξαρτώνται από το όχημά τους για τις καθημερινές τους μετακινήσεις.
Η πρόκληση για τις αρμόδιες αρχές είναι να εφαρμόσουν δίκαιες και αποτελεσματικές πολιτικές, που θα προστατεύουν όλους τους χρήστες του δρόμου, χωρίς να στερούν από τους πολίτες μεγαλύτερης ηλικίας την αυτονομία και την αξιοπρέπειά τους.
Ευρωπαϊκά στοιχεία δείχνουν αυξημένα ατυχήματα
Επίσημα στατιστικά δεδομένα από ευρωπαϊκές χώρες καταδεικνύουν ότι οι οδηγοί μεγαλύτερης ηλικίας εμπλέκονται συχνότερα σε τροχαία ατυχήματα, γεγονός που επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της οδικής ασφάλειας στις προχωρημένες ηλικίες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, με την πάροδο των ετών παρατηρείται φυσιολογική μείωση των ανακλαστικών, καθώς και πτώση της συγκέντρωσης και της οπτικής οξύτητας — παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα την ικανότητα αντίδρασης στον δρόμο. Παράλληλα, προβλήματα ακοής, μειωμένη περιφερειακή όραση και καθυστέρηση στην εκτίμηση αποστάσεων μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο εμπλοκής σε ατύχημα.
Ειδικοί επισημαίνουν ότι, παρότι πολλοί ηλικιωμένοι οδηγοί επιδεικνύουν εμπειρία και προσοχή πίσω από το τιμόνι, η φυσική φθορά του οργανισμού καθιστά απαραίτητους τους τακτικούς ελέγχους υγείας και τις περιοδικές επανεξετάσεις.
Τα ευρήματα αυτά έχουν οδηγήσει αρκετές ευρωπαϊκές χώρες να θεσπίσουν αυστηρότερους κανόνες ανανέωσης αδειών οδήγησης για άτομα άνω των 70 ετών, με στόχο την πρόληψη ατυχημάτων και την ενίσχυση της ασφάλειας στο οδικό δίκτυο.
Σημειώνεται ότι, αν και οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα έχουν συνολικά μειωθεί, το ποσοστό θανάτων ηλικιωμένων οδηγών στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκε από 22% το 2010 σε 28% το 2018, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τι ισχύει στην Κύπρο
Στην Κύπρο, οι οδηγοί ηλικίας άνω των 70 ετών υποχρεούνται να ανανεώνουν την άδεια οδήγησής τους κάθε τρία χρόνια, σύμφωνα με τις ισχύουσες ρυθμίσεις των αρμόδιων αρχών.
Η διαδικασία απαιτεί την προσκόμιση πιστοποιητικού υγείας από ιατρό, το οποίο επιβεβαιώνει ότι ο οδηγός παραμένει ικανός να κυκλοφορεί με ασφάλεια στο οδικό δίκτυο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αρχές μπορούν να ζητήσουν και επανεξέταση ικανότητας οδήγησης, πέραν της ιατρικής γνωμάτευσης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο οδηγός ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις της ασφαλούς οδήγησης.
Εάν διαπιστωθούν σοβαρά προβλήματα υγείας που επηρεάζουν την οδηγική ικανότητα, η άδεια μπορεί να ανασταλεί ή να αφαιρεθεί, με τον οδηγό να υποχρεούται να παραδώσει το δίπλωμά του και να σταματήσει να οδηγεί.
Στόχος των μέτρων αυτών είναι η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και η διασφάλιση ότι οι ηλικιωμένοι οδηγοί παραμένουν ικανοί να οδηγούν με υπευθυνότητα, προστατεύοντας τόσο τους ίδιους όσο και τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου.
Αυξάνονται οι οδηγοί άνω των 70 ετών στην Κύπρο
Στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή από τον Υπουργό Μεταφορών Αλέξη Βαφεάδη δείχνουν ότι ο αριθμός των οδηγών άνω των 70 ετών αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο.
Το 2019 καταγράφηκαν 60.443 οδηγοί άνω των 70 ετών.
Το 2020, 63.509 οδηγοί.
Το 2021, 66.992 οδηγοί.
- Το 2022, 70.343 οδηγοί.
- Το 2023, 73.305 οδηγοί.
- Και το 2024, ο αριθμός αυξήθηκε σε 76.514 οδηγούς.
Αντίθετα, οι οδηγοί κάτω των 70 ετών μειώνονται σταδιακά από 627.087 το 2019 σε 582.287 το 2024, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία.
Ελλάδα: Τι προβλέπει ο νόμος για τους ηλικιωμένους οδηγούς
Στην Ελλάδα, το νομικό πλαίσιο προβλέπει ειδικές διαδικασίες για τους οδηγούς μεγαλύτερης ηλικίας, με στόχο τη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας και της ικανότητας οδήγησης.
Μετά τη συμπλήρωση του 65ου έτους, οι οδηγοί υποχρεούνται να ανανεώνουν την άδεια οδήγησής τους κάθε τρία χρόνια, αφού προηγουμένως υποβληθούν σε ιατρικές εξετάσεις από παθολόγο και οφθαλμίατρο.
Μετά τα 80 έτη, η διαδικασία γίνεται αυστηρότερη και επαναλαμβάνεται ανά διετία, με επιπλέον αξιολόγηση από ωτορινολαρυγγολόγο και νευρολόγο ή ψυχίατρο, ώστε να διασφαλιστεί ότι ο οδηγός παραμένει ικανός να κυκλοφορεί με ασφάλεια στο οδικό δίκτυο.
Εφόσον οι εξετάσεις είναι επιτυχείς, ο ηλικιωμένος οδηγός μπορεί να συνεχίσει να οδηγεί νόμιμα. Αν όμως διαπιστωθούν προβλήματα υγείας που επηρεάζουν την οδηγική του ικανότητα, η άδεια δεν ανανεώνεται και ο ενδιαφερόμενος χάνει το δικαίωμα οδήγησης.
Βρετανία: Υποχρεωτικοί ιατρικοί έλεγχοι για οδηγούς άνω των 70 ετών
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κυβέρνηση και η Υπηρεσία Αδειοδότησης Οδηγών και Οχημάτων (DVLA) εξετάζουν την καθιέρωση υποχρεωτικών ιατρικών ελέγχων για οδηγούς άνω των 70 ετών — ένα μέτρο που, εφόσον εφαρμοστεί, θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια άδειας για χιλιάδες ηλικιωμένους.
Σύμφωνα με το προτεινόμενο πλαίσιο, οι οδηγοί αυτής της ηλικιακής κατηγορίας θα πρέπει κάθε τρία χρόνια να υποβάλλονται σε οφθαλμολογική εξέταση, ώστε να ελέγχεται η ικανότητά τους να διαβάζουν πινακίδες και να αναγνωρίζουν αντικείμενα από συγκεκριμένη απόσταση.
Μέχρι σήμερα, οι οδηγοί στη Βρετανία υποχρεούνται να ανανεώνουν το δίπλωμά τους μετά τα 70, χωρίς να προβλέπονται ιατρικές εξετάσεις. Ο νόμος αφήνει στη διακριτική ευχέρεια του οδηγού να ενημερώνει τις αρχές για τυχόν προβλήματα υγείας που επηρεάζουν την ικανότητά του να οδηγεί.
Η ενδεχόμενη αλλαγή έρχεται σε μια περίοδο όπου αρκετές ευρωπαϊκές χώρες επανεξετάζουν τα όρια και τις διαδικασίες για την οδήγηση από άτομα προχωρημένης ηλικίας, με στόχο την πρόληψη ατυχημάτων και τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Παρόμοιο μέτρο εξετάζουν και οι αρχές της Ιταλίας.
