Μία ακόμη κρίση, καλούνται να αντιμετωπίσουν, κυβέρνηση, Κεντρική Τράπεζα, διοικήσεις των τραπεζών, ο επιχειρηματικός κόσμος, οι οποίοι παρακολουθούν τις εξελίξεις μετά τον εμπορικό πόλεμο που πυροδότησαν οι αποφάσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ για τους δασμούς στις εισαγωγές και προσπαθούν να δούνε τι αποτύπωμα θα αφήσει στην Κύπρο.
H αβεβαιότητα στην οικονομία και στις αγορές είναι από τα κυρίαρχα στοιχεία ειδικά μετά την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναστείλει επί 90 ημέρες για όλες τις χώρες πλην Κίνας την εφαρμογή των δασμών που ο ίδιος είχε ανακοινώσει κατά την Ημέρα Απελευθέρωσης, όπως την χαρακτήρισε. Mπορεί οι δασμοί να μην έχουν άμεση επίπτωση στην Κύπρο, αλλά μια παγκόσμια κρίση δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστη την μικρή κυπριακή οικονομία, ειδικά όταν η Ευρώπη επηρεάζεται και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση, απώλειες στα εισοδήματα, λιγότερη κατανάλωση και λιγότερα ταξίδια.
Σε ένα κλίμα αστάθειας, ο τραπεζικός τομέας παρακολουθεί τις εξελίξεις και βρίσκεται σε εγρήγορση ενώ υπάρχει προβληματισμός για το που μπορεί να οδηγήσει η ταραχώδη κατάσταση. Η κυβέρνηση δια μέσω του Υπουργείου Οικονομικών μετράει τις άμυνες των δημοσίων οικονομικών και καταγράφονται τα συν και τα πλην της οικονομίας. Στο μεταξύ, η νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι ένα από τα θέματα των ημερών, καθώς τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου θα κληθούν στις 17 Απριλίου θα αποφασίσουν ποια στάση θα κρατήσουν, αν η διεθνής αναταραχή και κυρίως το αποτέλεσμα των δασμών οδηγήσουν σε πληθωριστικές πιέσεις. Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι πιθανό να μειώσουν το κόστος δανεισμού άλλες δύο φορές, τον Απρίλιο και τον Ιούνιο, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg μεταξύ οικονομολόγων. Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η πολιτική των ΗΠΑ ενέχει σημαντικούς κινδύνους, απειλώντας να υπονομεύσει την οικονομική ανάπτυξη της ευρωζώνης, επικαλούμενοι τις αλλοπρόσαλλες προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναδιατάξει την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Χριστόδουλος Πατσαλίδης την προηγούμενη εβδομάδα, ζήτησε συνετές επιλογές στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής και δεν απέκλεισε υποχώρηση της ανάπτυξης. Ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός που πήρε μέρος στις συνεδριάσεις του Eurogroup και Ecofin στη Βαρσοβία 11 – 12 Απριλίου χαρακτήρισε την κατάσταση ως εξαιρετικά επικίνδυνη, αφού η εμπορική αστάθεια και ο «πόλεμος δασμών» μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε παγκόσμια ύφεση.
Συνεχίζοντας, ο κ. Κεραυνός, στήριξε ως πρωταρχικό στόχο τον διάλογο με τις ΗΠΑ, με στόχο την αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων και την κατάληξη σε συμφωνία που να είναι αμοιβαία επωφελής. Σημείωσε περαιτέρω, ότι η οποιαδήποτε αντίδραση εκ μέρους της ΕΕ, θα πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένη, να διαφυλάσσει την οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη, και να έχει λάβει υπόψη πιθανές προεκτάσεις στον πληθωρισμό. Πέραν των μέτρων αντίδρασης, ο Υπουργός υπογράμμισε και τη σημασία βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής οικονομίας, μέσω της απλοποίησης του κανονιστικού πλαισίου. Ολοκληρώνοντας την παρέμβαση του, ο Υπουργός, υπογράμμισε την καθοριστική σημασία επίδειξης ενότητας τόσο στο σχεδιασμό αλλά και στην υλοποίηση μέτρων αντίδρασης στις αμερικανικές αποφάσεις.
Λίγες μέρες πριν ο Υπουργός Οικονομικών είχε τονίσει ότι ως Κύπρος δεν θα έχουμε άμεσο αντίκτυπο για την ώρα, αλλά εάν συνεχιστεί αυτή η αντιμετώπιση στο θέμα των δασμών, σίγουρα θα υπάρξουν προβλήματα και στη δική μας οικονομία.
Που βρίσκονται οι τράπεζες
Ο «Φ» κάνει μια καταγραφή της κατάστασης τόσο για τις τράπεζες όσο και για την οικονομία που βρίσκονται οι δείκτες που είτε αναδεικνύουν τις δημοσιονομικές και χρηματοπιστωτικές άμυνες είτε ποια είναι τα ευάλωτα σημεία.
Οι βασικοί δείκτες του κυπριακού τραπεζικού τομέα παρέμειναν ισχυροί. Τα επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας, όπως αυτά προσμετρούνται μέσω του δείκτη Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (CET1), διαμορφώθηκαν στο 24,5% τον Δεκέμβριο του 2024, σαφώς υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 16,1% που καταγράφηκε την ίδια περίοδο. Η κερδοφορία, όπως αυτή αποτυπώνεται στην απόδοση ιδίων κεφαλαίων (Return on Equity – RoE), ανήλθε στο 20% τον Δεκέμβριο του 2024, επίπεδο που είναι σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 10,5%. Η ρευστότητα των κυπριακών τραπεζών παρέμεινε μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), γεγονός που ενισχύει περαιτέρω την ικανότητά τους να απορροφήσουν τυχόν απροσδόκητους κραδασμούς και πιέσεις.
Για τον κεντρικό τραπεζίτη, η στέρεα κεφαλαιακή βάση και η ισχυρή κερδοφορία παρέχουν στις τράπεζες τα απαραίτητα μέσα και εργαλεία για περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων και απομόχλευση χαρτοφυλακίων ακινήτων. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα οφείλουν, ωστόσο, να ενισχύσουν περαιτέρω τα συστήματα διαχείρισης κινδύνων επενδύοντας σε τεχνολογία και προηγμένες μεθοδολογίες, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον πιστωτικό κίνδυνο, καθώς, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων εξακολουθεί να παραμένει υψηλότερο (6.2%, Δεκέμβριος 2024), από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (1.9%, Δεκέμβριος 2024).
