Τα κομμάτια του παζλ μπαίνουν ένα – ένα στη θέση τους. Απομένουν βέβαια πολλά και σε κρίσιμα σημεία, σε σημεία που αποτρέπουν την όποια ασφαλή πρόβλεψη για το πώς θα μοιάζει η εικόνα τελικά. Ένα όμως είναι σίγουρο: βρισκόμαστε μπροστά σε μια εποχή όπου και αυτή η έννοια της realpolitik όπως την ξέραμε μοιάζει ήπια και ξεπερασμένη.
Μιλάμε βέβαια για το ίδιο πάντα πράγμα, αφού η realpolitik, η βασισμένη σε πρακτικούς υπολογισμούς αντί σε ιδεολογίες ή αρχές αντίληψη και πρακτική της πολιτικής, ήταν πάντοτε αυτό που ίσχυε ή καλύτερα που υπερίσχυε στο τέλος. Τα περί «ιδεολογικών» ισορροπιών μεταξύ κρατών και επί διεθνών ζητημάτων ήταν μέρος της επίτευξης του στόχου σε εποχές που το σήκωναν. Ο Τραμπ «εισήγαγε» μια «νέα» προσέγγιση στα πράγματα. Τη στυγνή επιχειρηματική βερσιόν, βάσει της οποίας τίποτα δεν παραχωρείται, πολύ δε περισσότερο εκχωρείται, εάν δεν υπάρχει όπως και κάθε εμπορική πράξη το ανάλογο αντίτιμο. Αν δεν έχεις να πληρώσεις, θα δώσεις.
Και πάλι όμως, εν πολλοίς, αυτό δεν γινόταν πάντοτε; Ίσως όχι τόσο απόλυτα και σίγουρα όχι τόσο ξεκάθαρα πολύ δε περισσότερο προκαταβολικά. Αλλά γινόταν.
Ο τρόπος με τον οποίο η Ουκρανία υποχρεώθηκε από τον Τραμπ να παραχωρήσει ένα αδιανόητο μέρος του φυσικού της πλούτου για να μην αφεθεί στο έλεος του Πούτιν, ήταν το προοίμιο και είναι ενδεικτικός αυτής της προσέγγισης την οποία όσο νωρίτερα την αντιληφθεί κανείς, τόσο το καλύτερο.
Από μια άποψη το χρηματικό κίνητρο μακριά από άλλους παράγοντες ή ανεπηρέαστο από αυτούς, είναι πολύ πιο λογικό σε μια εποχή κατά την οποία ο έλεγχος των δημοκρατιών βρίσκεται στα χέρια των οικονομικών ελίτ και με τη μοναδική εναλλακτική επιλογή να είναι οι δικτατορίες, «αυταρχικά» καθεστώτα προτιμούν να τα λένε κάποιοι, στα οποία τα πράγματα λειτουργούν χωρίς όρια και χωρίς την προστασία κοινωνιών και χωρών δημοκρατικά συντεταγμένων.
Ωστόσο, αυτό το είδος του πολιτικού κυνισμού, απαιτεί και γρήγορα αντανακλαστικά αλλά και ικανότητες η ηγεσία της όποιας χώρας αντί να κοιτάζει το σήμερα να είναι πάντα πολύ πιο μπροστά αυτό. Το Ισραήλ και οι Ισραηλινοί είναι το χαρακτηριστικότερο τέτοιο παράδειγμα παγκοσμίως αφού από την πρώτη στιγμή συνειδητοποίησαν ότι ήταν ζήτημα επιβίωσης.
Όταν προχθές το Ισραήλ άφησε να διαρρεύσει ότι θα προχωρήσει στη σταδιακή απομάκρυνσή του από την πολύ μεγάλη αμερικανική βοήθεια που λαμβάνει, η είδηση προκάλεσε έκπληξη. Αυτό που ο βουλευτής του κυβερνώντος Λικούντ, Αμίτ Χαλέβι δήλωσε στο Πρακτορείο TPS του Ισραήλ ότι, δηλαδή, το εβραϊκό κράτος ήδη εργάζεται για την αντικατάσταση του υπάρχοντος εδώ και δεκαετίες μοντέλου βοήθειας των ΗΠΑ στο Ισραήλ ύψους δισεκατομμυρίων με «ένα νέο πλαίσιο βασισμένο στις κοινές επενδύσεις, την καινοτομία και το συνεταιρισμό επί ίσοις όροις», μεταφράζεται στην αποδοχή από ισραηλινής πλευράς αυτής την νέας εποχής την οποία επιβάλλουν οι ΗΠΑ. «Πιστεύω», είπε ο Χαλέβι, «πως το Ισραήλ πρέπει να είναι ίσο ανάμεσα σε ίσους».
Η πραγματικότητα είναι πως το εβραϊκό κράτος εδώ και καιρό έχει αρχίσει αυτή την ιστορική αναδίπλωση διαβλέποντας πως ακόμα και εάν δεν προέκυπτε τόσο άμεσα από μια επανεκλογή του Τραμπ, η μέχρι σήμερα πρακτική θα γινόταν όλο και περισσότερο πρόβλημα για το Ισραήλ. Σήμερα οι Αμερικανοί το στηρίζουν συντριπτικά. Σε μια εποχή όμως, όπου οι ισορροπίες διαμορφώνονται από παράγοντες αστάθμητους και οι πιέσεις στο Λευκό Οίκο, ανεξαρτήτως ενοίκου, σε σχέση πάντα με την Αμερικανική βοήθεια στο Ισραήλ αυξάνονται, η Ιερουσαλήμ έπρεπε επειγόντως να αναδιαμορφώσει τη σχέση. Εξ ου και τα περί επενδύσεων και καινοτομίας που είναι βέβαια το πολύ δυνατό χαρτί της χώρας διεθνώς καθώς πρωτοπορεί.
Εάν μιλάμε για το Ισραήλ όμως, υπάρχει και κάτι άλλο. Αυτό που τώρα επιχειρούν οι ΗΠΑ και το εβραϊκό κράτος καταλαβαίνει πολύ καλά είναι πως, ολόκληρη η περιοχή αλλάζει. Ο IMEC ο εμπορικός διάδρομος που θα ενώνει την Ινδία με την Ευρώπη μέσω του Κόλπου εκτροχιάστηκε μία φορά με την 7η Οκτωβρίου που απομάκρυνε το ενδεχόμενο σύναψης διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, πολλοί δε υποστηρίζουν ότι και η προσπάθεια πρόκλησης σύγκρουσης ανάμεσα στο Πακιστάν και την Ινδία εκεί αποσκοπούσε – αν και πολλοί άλλοι δεν το συμμερίζονται.
Οι ΗΠΑ του Τραμπ δεν είναι διατεθειμένες να αφήσουν τίποτα να χαλάσει αυτό την ιστορικών διαστάσεων – φυσικών, οικονομικών και γεωπολιτικών – μεταμόρφωση. Το Ισραήλ κινούμενο έξυπνα εξουδετέρωσε τα δύο σημαντικά αποστήματα του Ιράν: τη Χεζμπολάχ αλλά και τους Παλαιστίνιους τρομοκράτες, κυρίως τη Χαμάς στη Γάζα την οποία είχε θέσει υπό τον έλεγχό του.
Η Χεζμπολάχ είναι πλέον αναγκασμένη να απεγκλωβίσει το Λίβανο (μετά και την πτώση Άσαντ απόλυτα) και ήδη η χώρα έχει αρχίσει να ανακτά τον έλεγχο του μέλλοντός της. Η Χαμάς αναγκάστηκε να αποδεχτεί ότι μια τρίτη διεθνής Αρχή θα έχει τον έλεγχο της Γάζας και ότι οι όμηροι θα απελευθερωθούν. Μετά την επεξεργασία του σχεδίου Witkoff από τους Άραβες ηγέτες με τον Τραμπ τις προσεχείς μέρες (το Ισραήλ το αποδέχθηκε ήδη) αρχίζει εκ των πραγμάτων η αντίστροφη μέτρηση για την τρομοκρατική οργάνωση η οποία έχει φέρει και τον αραβικό κόσμο στα όρια της υπομονής του.
Το Ισραήλ αναπροσαρμόζεται, γνωρίζοντας πως εάν δεν το κάνει το τρένο της εξομάλυνσης με τη Σαουδική Αραβία θα χαθεί, την ώρα μάλιστα που η νέα Δαμασκός κινείται έξυπνα και μπαίνει σε μια προσέγγιση μηδενικών προβλημάτων στο εξωτερικό αλλά και απόλυτης συμμετοχής της στην αλλαγή της περιοχής μέσω των αστρονομικών επενδύσεων στη Μέση Ανατολή. Όσο για το Κατάρ επίσης κινείται έξυπνα, όπως πάντα. Ρίχνοντας και αυτό αστρονομικά ποσά σε επενδύσεις των ΗΠΑ και διεκδικώντας πολιτικό ρόλο.
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, αναμενόταν η απελευθέρωση του αμερικανικής καταγωγής Ισραηλινού ομήρου Edan Alexander η οικογένεια του οποίου έφτασε από τις ΗΠΑ για να τον υποδεχθεί και, όπως μεταδίδει, να συναντήσει τον Πρόεδρο Τραμπ στη Ντόχα κατά την περιοδεία του. Ναι. Στη Ντόχα.
Και σε κάτι που αφορά ιδιαίτερα εμάς, ο Τραμπ δήλωσε προ ολίγου ότι δεν αποκλείεται να πεταχτεί μέχρι και την Τουρκία στην περιοδεία του.
Το παζλ όταν συμπληρωθεί θα παρουσιάζει τη νέα «γεωγραφία» της περιοχής η οποία εάν τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά περνά και πάλι οριστικά στον έλεγχο των ΗΠΑ. Ο Τραμπ έχει δώσει στον καθένα με τους δικούς του όρους κάτι. Και έτσι έχει κλειδώσει τη στάση των επαμφοτερισουζών ή των «επικίνδυνων» για τα σχέδιά του χωρών. Θα πάρουν αλλά και θα δώσουν.
Όσοι σκέφτονταν ή ονειρεύονται ακόμα να προσδεθούν στο ρωσικό άρμα (και ανάμεσά μας…) καλό θα ήταν να ξυπνήσουν έστω και αργά και να καταλάβουν σε ποια ζώνη του νέου διαμοιρασμού βρισκόμαστε. Κι αν δεν μας αρέσει; Αν μας ρωτήσει κανείς μπορούμε να το ξανασυζητήσουμε.
