Τα αιωρούμενα σωματίδια προκαλούν πρόωρους θανάτους στην Κύπρο επιβαρύνοντας το ΑΕΠ κατά 3,7%. Είναι δε αυξημένα κατά 50% σε σχέση με το Παρίσι και ενώ το 2025 στην ΕΕ θα μειωθούν από 25 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο σε 10 μικρογραμμάρια, στην Κύπρο κυμαίνονται στα 15, υπερβαίνοντας ήδη το νέο όριο.
Τα πιο πάνω στοιχεία κατέθεσε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Κύπρου κ. Σταύρος Μαλάς ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, όπου συζητείτο η διάνοιξη/επέκταση δρόμου στο Εθνικό Πάρκο Ακαδημίας στην Αγλαντζιά.
Όπως είπε ο κ. Μαλάς, επικαλούμενος επιστημονικά δεδομένα, ο νέος δρόμος θα αυξήσει την έκθεση σε αιωρούμενα σωματίδια κατά 2,5. Περαιτέρω επικαλέστηκε δεδομένα της NASA και ΕΟΠ (ΕΕΑ), με βάση τα οποία τέτοια επιβάρυνση συνδέεται με μείωση προσδόκιμου ζωής κατά 6-12 μήνες για μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Αγλαντζιάς.
Πιο αναλυτικά ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Κύπρου, σχολιάζοντας τις επιπτώσεις από την υλοποίηση του έργου, ανέφερε:
Σύγχρονες μελέτες καταδεικνύουν ότι, σε αντίθεση με πολλές χώρες της Ε.Ε., η ποιότητα του αέρα στην Κύπρο δεν έχει βελτιωθεί την τελευταία δεκαετία. Ενδεικτικά, τα επίπεδα των αιωρούμενων σωματιδίων (PM 2,5) στη Λευκωσία εμφανίζονται είναι έως και 50% υψηλότερά από αυτά του Παρισιού, ενώ η χώρα καταγράφει υψηλά ποσοστά πρόωρων θανάτων λόγω ΡΜ2.5, με το κόστος για τη δημόσια υγεία να εκτιμάται στο 3,7% του ΑΕΠ το 2023. Σύμφωνα με τον EUROBAROMETER #468, το 69% των πολιτών θεωρεί ότι η ποιότητα του αέρα έχει επιδεινωθεί την τελευταία δεκαετία.
Επιπλέον, η νέα Οδηγία της Ε.Ε. για την Ποιότητα του Αέρα (σε ισχύ από το 2026) μειώνει το όριο για τα ΡΜ2.5 από 25 σε 10 mg/m . Οι τρέχουσες μέσες τιμές του Δικτύου Παρακολούθησης Ποιότητας Αέρα (=15 mg/m3) υπερβαίνουν ήδη το νέο όριο, επιβάλλοντας άμεσα και ισχυρά μέτρα μείωσης εκπομπών, ιδίως από την οδική κυκλοφορία, κύρια πηγή ρύπανσης στις αστικές περιοχές της Κύπρου.
Η ρύπανση από οδικές αρτηρίες διαχέεται σε ακτίνα εκατοντάδων μέτρων, επηρεάζοντας την υγεία ευρείας γειτονικής ζώνης. Νέος δρόμος εντός του Πάρκου θα επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα του αέρα και θα αυξήσει την έκθεση σε ΡΜ2.5, νανοσωματίδια και αιθάλη.
Σύμφωνα με δεδομένα NASA και ΕΟΠ (ΕΕΑ), τέτοια επιβάρυνση συνδέεται με μείωση προσδόκιμου ζωής κατά 6-12 μήνες για μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Αγλαντζιάς, με εντονότερες επιπτώσεις στα παιδιά, μεταξύ άλλων στους μαθητές του Γαλλοκυπριακού Σχολείου Λευκωσίας που γειτνιάζει με την προτεινόμενη χάραξη.
Περαιτέρω, η διάνοιξη θα πλήξει την ελκυστικότητα του Πάρκου ως χώρου αναψυχής, άθλησης και κοινωνικής συνεύρεσης, με απώλειες που δεν αποτιμώνται μόνο σε εκτάρια δάσους αλλά και σε ποιότητα και προσδόκιμο ζωής των κατοίκων.
Ως προς την περιβαλλοντική υποβάθμιση του Δασικού Πάρκου Αθαλάσσας ανέφερε: «Η διάνοιξη και λειτουργία δρόμου θα επιφέρει κοπή δέντρων και κατακερματισμό οικοσυστήματος στον σημαντικότερο πνεύμονα πρασίνου της Λευκωσίας. Η αυξημένη κυκλοφορία συνεπάγεται ρύπανση, θόρυβο, φωτορύπανση και απώλεια βιοποικιλότητας, με μακροπρόθεσμες, ενδεχομένως μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στη χλωρίδα και πανίδα».
