Αρχές Απριλίου ’25 είχε δημοσιευτεί σε ελλαδικά μέσα ενημέρωσης ότι το κόστος για την καθυστέρηση των ερευνών σε διεθνή ύδατα, από ιταλική εταιρεία, για λογαριασμό της γαλλικής Nexans, είχε υπολογιστεί -τότε- στα 19 εκατ. ευρώ.
Άραγε σήμερα για πόσα εκατομμύρια παραπάνω μιλάμε; Και πόσα θα γίνουν τέλη Μαϊου; Και για πόσο πολύ ακόμα θα αναβάλλονται οι έρευνες και, μέσω των αναβολών, θα αυξάνονται οι αποζημιώσεις στη Nexans;
Λογαριάζει κάποιος στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στη Γαλλία, οπουδήποτε, να βάλει μια τελεία στις παρατάσεις; Αν ήταν ανέξοδες, να πούμε οκ, να περιμένουμε. Κοστίζουν όμως εκατομμύρια, που θα κληθούν να πληρώσουν οι καταναλωτές σε Κύπρο και Ελλάδα. Και μάλλον θέτουν σε κίνδυνο το συμβόλαιο με τη Nexans (1.4 δισ.), αφού όπως μας έχουν πει δεν έχει δοθεί ακόμα το Full Notice to Proceed και δεν τηρούνται τα χρονοδιαγράμματα από τον φορέα υλοποίησης. Ή, πιο σωστά, από το ελληνικό κράτος. Αλλά και από την… ανάποδη να ξεκινούσαν οι έρευνες, θα… ξεκινούσαν;
Και το κόστος δεν αυξάνεται μόνο μέσω των καθυστερήσεων των ερευνών, αλλά και από τη γενική καθυστέρηση στο έργο. Και θα έχει και κόστος -απώλεια οφέλους- η ενδεχόμενη παράδοση της διασύνδεσης με καθυστέρηση ενός ή δύο ή τριών χρόνων, ακόμα και αν γίνει.
Όμως, όσοι βιάζονται να ακούσουν -και να πανηγυρίσουν- την ακύρωση του έργου, καλό είναι να γνωρίζουν πως ούτε αυτή θα είναι χωρίς οικονομική ζημιά. Από ελληνικής πλευράς βγαίνει πως ήδη ο ΑΔΜΗΕ ξόδεψε 200 εκατ. ευρώ και ξοδεύει δεκάδες άλλα κάθε μήνα. Και αν δεν ξοδεύει, τα χρωστά.
Αν το έργο ναυαγήσει, ο ΑΔΜΗΕ θα διεκδικήσει ανάκτηση των χρημάτων και μάλλον η απούσα ΕΕ δεν θα μας κάνει τη χάρη να πληρωθεί η ζημιά από τα 658 εκατ. ευρώ της χορηγίας που μάς έταξε.
Και μην ξεχνάμε πως ήδη η ΡΑΕΚ και η ελληνική ρυθμιστική αρχή έχουν εγκρίνει -για την ώρα- κάπου 570 εκατ. ευρώ στον ΑΔΜΗΕ, ως έξοδα που θα ανακτήσει από τους καταναλωτές στις δύο χώρες.
Εκείνη η απόφαση -τέλη Σεπτεμβρίου 2024- προέβλεπε ότι για την κατασκευή του καλωδίου εγκρίθηκαν ανακτήσιμα έξοδα 287 εκατ. ευρώ για το 2023-24 και 201 εκατ. ευρώ για το 2025.
Για τους σταθμούς μετατροπής τάσης (Κοφίνου και Κορακιά Κρήτης) εγκρίθηκαν ανακτήσιμα έξοδα, για το 2025, ύψους 47.5 εκατ. ευρώ, ως πρώτη δόση, παρ’ ότι εκκρεμούσε -και εκκρεμεί- η υπογραφή σύμβασης ΑΔΜΗΕ – Siemens.
Η Κύπρος δεσμεύτηκε να πληρώνει 25 εκατ. τον χρόνο στον ΑΔΜΗΕ, σε πέντε δόσεις, με την πρώτη αρχές ’26. Τα υπόλοιπα χρήματα που αναλογούν στην Κύπρο (63%) θα καταβάλλονται μετά τη λειτουργία του έργου, νοουμένου ότι θα έχουν ξοδευτεί. Και αφού μάς λένε όλοι πως η Nexans συνεχίζει να κατασκευάζει καλώδιο, πάει να πει πως εξακολουθούν να ξοδεύονται εκατομμύρια (ή να μαζεύονται χρέη), χωρίς να υπάρχει καν navtex για θαλάσσιες έρευνες.
Όλα είναι αρκετά μπερδεμένα για να πιστεύει οποιοσδήποτε πως αν το έργο ναυαγήσει, υπό τον φόβο περιπλοκών με την Τουρκία, η Κύπρος θα έχει μικρή ζημιά σήμερα.
Αν η ακύρωση του έργου αποδοθεί σε γεωπολιτικά κωλύματα, η συμφωνία προβλέπει κάλυψη των εξόδων που πραγματοποιήθηκαν, σε ποσοστό 50-50. Πώς θα αποδειχθεί όμως ο γεωπολιτικός παράγοντας παρεμπόδισης, χωρίς καν να επιχειρηθεί πραγματοποίηση των ερευνών και -αργότερα- βύθιση του καλωδίου;
Από την άλλη, θα πρέπει μήπως να αναληφθεί από την ελληνική Κυβέρνηση το ρίσκο ενός θερμού επεισοδίου (ή πολλών επεισοδίων) για να πειστούν οι «επενδυτές» ότι η ευθύνη ενός φιάσκου ανήκει 100% στην Τουρκία, ώστε να πληρώσουμε από μισά τη ζημιά και να μην επιρριφθεί η ευθύνη του ναυαγίου στον ΑΔΜΗΕ; Σε τέτοια περίπτωση, ο ΑΔΜΗΕ θα βρεθεί σε δεινή οικονομική θέση. Γι’ αυτό και κατέφυγε στη Δικαιοσύνη, εναντίον της ΡΑΕΚ, ώστε να ακυρωθεί η ισχύουσα -στις ρυθμιστικές αποφάσεις- υποχρέωσή του να φορτωθεί μόνος του τη ζημιά και να αποζημιώσει και για τα οφέλη που θα χάσουν οι καταναλωτές στις δύο χώρες, αν η ακύρωση του έργου γίνει με δική του ευθύνη.
Όταν ο πρωθυπουργός της Ελλάδας (μόλις προχθές) -όπως και ο υπουργός Εξωτερικών- αναβάλλουν τις αποφάσεις και δηλώνουν πως το έργο θα γίνει στην ώρα του ή στον κατάλληλο χρόνο, ελπίζουμε να γνωρίζουν σε τι μπλέξιμο οδηγούμαστε ενόσω όλα παραμένουν στον αέρα.
