Στη σκιά της αναστολής του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ (GSI), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέφυγε κάθε αναφορά στο ώριμο αυτό έργο, επικεντρώνοντας τα εύσημά της σε άλλες ενεργειακές πρωτοβουλίες.
Το GSI, που έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ από την ΕΕ και χαρακτηρίζεται στρατηγικής σημασίας, έχει παγώσει επ’ αόριστον, όπως μεταφέρεται, προκαλώντας ανησυχίες για το μέλλον του.
Υπενθυμίζεται πως όλο και πιο απαισόδοξες είναι οι εκτιμήσεις Ελλαδιτών πολιτικών αλλά και των ΜΜΕ για τις εξελίξεις στο μεγαλεπήβολο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης. Η επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να μην κάνει -για το καλώδιο και τις προθέσεις της- οποιαδήποτε επίσημη ανακοίνωση μετά την πολυαναμενόμενη σύσκεψη του ΚΥΣΕΑ, έχει εντείνει τις επικρίσεις για άτακτη υποχώρησή της μπροστά στις τουρκικές απειλές.
Επιπλέον, παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις στο παρελθόν, η Ένωση τηρεί στάση αναμονής, την ώρα που το καλώδιο Gregy μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου συγκεντρώνει την υποστήριξη των Βρυξελλών.
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου για το μέλλον της ενεργειακής ασφάλειας στο Λονδίνο, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απένειμε τα εύσημα στο φιλόδοξο έργο Gregy, αναδεικνύοντας τη σημασία του για την ενεργειακή στρατηγική της Ευρώπης. Η φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι το ηλεκτρικό καλώδιο θα ενισχύσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και θα συμβάλει στην απεξάρτηση της Ένωσης από τα ρωσικά καύσιμα. «Είναι αναγκαίο να συνδέσουμε τις χώρες μας και να διαφοροποιήσουμε τον ενεργειακό μας εφοδιασμό», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής έκανε επίσης αναφορά στη διασύνδεση ELMED, μεταξύ Ιταλίας και Τυνησίας, που αναμένεται να αποτελέσει την πρώτη σύνδεση συνεχούς ρεύματος μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής. Ωστόσο, επισήμανε ότι και το έργο Gregy, το οποίο αφορά την ηλεκτρική σύνδεση Ελλάδας και Αιγύπτου, αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής για ενίσχυση των ενεργειακών υποδομών.
«Βοηθάμε επίσης στην ανάπτυξη μιας ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Αυτά τα έργα θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και στις δύο ηπείρους μας», πρόσθεσε η φον ντερ Λάιεν.
Το timing της δημόσιας στήριξης του Gregy γεννά ερωτήματα, καθώς συμπίπτει με την παύση εργασιών του GSI, ενός έργου πιο ώριμου όσον αφορά την αδειοδότηση και την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Σύμφωνα με αναλυτές, η ΕΕ παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις, διατηρώντας προσεκτική στάση λόγω της πολυπλοκότητας και της γεωπολιτικής ευαισθησίας του GSI.
Το έργο Gregy, ενταγμένο στον ευρωπαϊκό κατάλογο Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI-PMI), βρίσκεται στο στάδιο εκπόνησης των τελικών μελετών. Η επενδυτική απόφαση αναμένεται να ληφθεί μετά την ολοκλήρωσή τους. Το καλώδιο αναμένεται να κοστίσει άνω των 4 δισ. ευρώ και έχει στόχο να μεταφέρει 3.000 MW «πράσινης» ενέργειας από τη Βόρεια Αφρική στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην Ευρώπη.
Ο όμιλος Κοπελούζου, που ηγείται της πρωτοβουλίας, σημειώνει ότι οι δηλώσεις της Προέδρου επιβεβαιώνουν τη στρατηγική σημασία του έργου και αναδεικνύουν τον ρόλο της Ελλάδας ως πύλης εισόδου καθαρής ενέργειας από την Αφρική προς την Ευρώπη.
Στην ομιλία της στο Λονδίνο, η φον ντερ Λάιεν επανέλαβε επίσης τη σημασία της ανάπτυξης εγχώριων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, υπογραμμίζοντας ότι οι ΑΠΕ καλύπτουν πλέον το 47% του ηλεκτρικού μείγματος της Ευρώπης, με την ηλιακή και την αιολική ενέργεια να σημειώνουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη.
Mπήκε στον πάγο ο Great Sea Interconnector;
Το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ, γνωστό ως GSI (Great Sea Interconnector), ξεκίνησε ως μια φιλόδοξη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη δημιουργία του πρώτου ηλεκτρικού «διαδρόμου» που θα συνέδεε την Ανατολική Μεσόγειο με την Ευρώπη. Εντάχθηκε στον κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της ΕΕ και εξασφάλισε χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη». Το GSI σχεδιάστηκε για να μεταφέρει 2.000 MW ηλεκτρικής ενέργειας μέσω υποβρυχίου καλωδίου μήκους περίπου 900 χιλιομέτρων και χαρακτηρίστηκε στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και την πράσινη μετάβαση της περιοχής. Παρά την πρόοδο σε επίπεδο αδειοδοτήσεων και τεχνικών μελετών, το έργο αντιμετώπισε επανειλημμένες καθυστερήσεις λόγω τεχνικών δυσκολιών, χρηματοδοτικών προκλήσεων και γεωπολιτικών παραμέτρων, με αποτέλεσμα σήμερα να τελεί υπό αναστολή
