Κατά την τριετία 2023-2025, συνολικά 70 ανήλικοι παραπέμφθηκαν σε θεραπευτικά Κέντρα για απεξάρτηση από εξαρτησιογόνες ουσίες.
Για το έτος 2025, εννέα ανήλικοι φιλοξενούνται αυτή τη στιγμή στο Κέντρο Εσωτερικής Νοσηλείας στα Λατσιά, με τους πέντε εξ αυτών να αναμένεται να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα έως το τέλος του καλοκαιριού.
Σύμφωνα με στοιχεία που εξασφάλισε το ΚΥΠΕ από το Τμήμα Παρακολούθησης και Ερευνών της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ), το 2023 παραπέμφθηκαν σε θεραπευτικά Κέντρα 112 ενήλικοι μεταξύ 18 με 24 ετών και 26 ανήλικοι μέχρι 18 ετών, ενώ το 2024 παραπέμφθηκαν 92 ενήλικες και 29 ανήλικοι.
Όσον αφορά στην ολοκλήρωση των προγραμμάτων, 16 ενήλικοι ολοκλήρωσαν τη θεραπεία τα έτη 2023 και 2024. Από τους 26 ανηλίκους που παραπέμφθηκαν το 2023, 11 ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα, ενώ το 2024, από τους 29 ανήλικους, μόλις πέντε το ολοκλήρωσαν. Δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία για το 2025.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα αιτήματα θεραπείας για ανήλικους κάτω των 18 ετών αυξήθηκαν την τριετία 2021-2023, με 40 αιτήσεις το 2021, 62 το 2022 και 48 το 2023. Οι αιτήσεις αυτές υποβάλλονται είτε από τις οικογένειες είτε από κρατικές υπηρεσίες, όπως το Γραφείο Ευημερίας, η Αστυνομία και τα Δικαστήρια.
Οι παραπομπές αφορούν τόσο σε ανοικτά θεραπευτικά προγράμματα, που απευθύνονται κυρίως σε ενήλικες, όσο και στο Κέντρο Εσωτερικής Νοσηλείας, το οποίο φιλοξενεί αποκλειστικά ανήλικους μέχρι 18 ετών, μαθητές ή παιδιά εκτός σχολικού πλαισίου. Τα ανοικτά προγράμματα λειτουργούν στη Λευκωσία («Περσέας»), στη Λεμεσό («Προμηθέας»), στη Λάρνακα («Αποφασίζω Δεκαοκτώ Κάτω»), στην Πάφο («Τόλμη») και στην Αμμόχωστο («Αχιλλέας»).
Το Κέντρο Εσωτερικής Νοσηλείας, υπό τη διεύθυνση της «Αγίας Σκέπης», λειτουργεί από το 2019 στα Λατσιά της Λευκωσίας.
Αυξημένη αναγνώριση και προσέλευση στο πρόγραμμα
Η Διευθύντρια της Θεραπευτικής Κοινότητας «Αγία Σκέπη» και επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος, Τίνα Παύλου, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξανόμενος αριθμός παραπομπών ανηλίκων. Όπως ανέφερε, αυτό οφείλεται στην αυξανόμενη αναγνώριση του προγράμματος, το οποίο λειτουργεί εδώ και πέντε χρόνια.
Παρατηρείται υψηλός αριθμός παραπομπών από την ΥΚΑΝ, ενώ παραμένει σταθερή η ροή από το Γραφείο Ευημερίας και από οικογένειες. Επιπλέον, σημείωσε αύξηση στις παραπομπές από τα Δικαστήρια, υπογραμμίζοντας ότι τρεις από τους εννέα ανήλικους που φιλοξενούνται σήμερα στο Κέντρο βρίσκονται εκεί με δικαστική απόφαση.
Αναφέρθηκε επίσης στον τροποποιημένο νόμο του 2021, ο οποίος επιτρέπει τη δικαστική παραπομπή ανηλίκων σε Κέντρα Απεξάρτησης. Πριν το 2019, ο νόμος αυτός ήταν ουσιαστικά ανενεργός λόγω έλλειψης αντίστοιχης υποδομής.
Σταθερότητα στη συμμετοχή και πρόοδος στο πρόγραμμα
Η κ. Παύλου ανέφερε ότι για το 2025, έξι ανήλικοι συμμετέχουν στο κλειστό πρόγραμμα και τρεις στο στάδιο της επανένταξης. Το πρόγραμμα διαρκεί συνήθως από 6 έως 9 μήνες, αν και ενδέχεται να προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες των συμμετεχόντων.
Παραδέχτηκε ότι υπήρξαν διακοπές προγραμμάτων στο παρελθόν, ωστόσο τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρείται μείωση τόσο στις διακοπές όσο και στις υποτροπές. Όπως είπε, αυτό είναι σύνηθες σε νέα προγράμματα, μέχρι να αποκτήσουν την αποδοχή των οικογενειών.
Σχετικά με τα παιδιά που διακόπτουν, ανέφερε ότι η διαδικασία επανένταξης είναι γρήγορη, ειδικά για ανήλικους. «Υπάρχουν περιπτώσεις υποτροπής, αλλά πολλά παιδιά επιστρέφουν στη θεραπεία», εξήγησε.
Εκπαίδευση και καθημερινότητα στο Κέντρο
Η κα Παύλου σημείωσε ότι τα περισσότερα παιδιά κάνουν κατ’ οίκον μάθηση με καθηγητές του Υπουργείου Παιδείας. Κάποιοι παρακολούθησαν νυχτερινό σχολείο ή εντάχθηκαν στο σύστημα μαθητείας, ενώ γενικά γίνεται προσπάθεια να μην μείνει κανένα παιδί εκτός εκπαιδευτικού πλαισίου.
Το ημερήσιο πρόγραμμα περιλαμβάνει μαθήματα, ψυχαγωγικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, καθώς και αθλητισμό. Τα Σαββατοκύριακα τα παιδιά συμμετέχουν σε εξόδους όπως μπόουλινγκ, σινεμά και καφετέριες.
Πραγματοποιούνται επίσης ατομικές, ομαδικές και οικογενειακές συνεδρίες ψυχοθεραπείας, ενώ μέσα σε 3-4 μήνες θεραπείας και διδασκαλίας, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στο σχολείο.
Η κ. Παύλου τόνισε ότι η επιτυχία του προγράμματος εξαρτάται από τη συνεργασία του ευρύτερου συστήματος, σημειώνοντας πως η «Αγία Σκέπη» δεν θα μπορούσε να επιτύχει χωρίς τη συνεργασία με την ΥΚΑΝ, την Αστυνομία, τις Υπηρεσίες Ευημερίας και το Υπουργείο Παιδείας.
Κλείνοντας, κάλεσε τις οικογένειες να ζητούν βοήθεια έγκαιρα και επεσήμανε την ανάγκη για ουσιαστική στήριξη από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις.
