Σε έντονο διπλωματικό πυρετό βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση, μετά την αιφνιδιαστική ένταξη του τουρκολιβυκού μνημονίου στην ατζέντα της Βουλής του Τομπρούκ, εξέλιξη που επαναφέρει τον κίνδυνο θεσμικής επικύρωσης μιας συμφωνίας η οποία αμφισβητεί ευθέως τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης αναμένεται να έχει άμεσα τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο της λιβυκής Βουλής, Ακίλα Σάλεχ, ενώ ο πρέσβης της Ελλάδας στην Τρίπολη, Νίκος Γαριλίδης, μεταβαίνει στη Βεγγάζη για κρίσιμες επαφές με την Ανατολική Λιβύη, μεταξύ άλλων και με τον Σαντάμ Χαφτάρ, γιο του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ και νυν επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού.
Η Αθήνα επιδιώκει να αναθερμάνει τους διαύλους επικοινωνίας τόσο με την Τρίπολη όσο και με τη Βεγγάζη, καλύπτοντας το διπλωματικό κενό των τελευταίων ετών. Η επιδίωξη είναι να οικοδομηθεί νέο πεδίο συνεννόησης σε θέματα κρίσιμα, όπως η οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και το μεταναστευτικό, με τις ροές από τη Λιβύη να κατευθύνονται πλέον προς την Κρήτη και τη Γαύδο.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η αποτροπή επικύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο είχε υπογραφεί από την τότε κυβέρνηση της Τρίπολης το 2019, ως αντάλλαγμα για την τουρκική στρατιωτική στήριξη έναντι των δυνάμεων του Χαφτάρ. Αν το μνημόνιο εγκριθεί από τη Βουλή του Τομπρούκ, θα αποκτήσει θεσμική «νομιμοποίηση», δημιουργώντας τετελεσμένα που θα δεσμεύουν και μια μελλοντική νόμιμη κυβέρνηση, μετά τη διεξαγωγή εκλογών στη χώρα.
Παράλληλα, επιβεβαιώνεται ότι ο Σαντάμ Χαφτάρ είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για επίσκεψη στην Αθήνα πριν από μερικούς μήνες, χωρίς να λάβει ανταπόκριση – γεγονός που, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, δημιούργησε την εντύπωση ότι η ελληνική πλευρά εστιάζει αποκλειστικά στην κυβέρνηση της Τρίπολης, αφήνοντας ανοιχτό το πεδίο για τουρκική επιρροή στην Ανατολική Λιβύη.
Η Άγκυρα έχει ήδη ξεκινήσει εδώ και ένα χρόνο στοχευμένες κινήσεις αποκατάστασης σχέσεων με το Τομπρούκ, φιλοξενώντας συναντήσεις υψηλού επιπέδου με τον Χαφτάρ και τον Ακίλα Σάλεχ. Παράλληλα, ο Μπελκάς Χαφτάρ, υπεύθυνος του λιβυκού οργανισμού ανοικοδόμησης, βρίσκεται σε τακτική επαφή με την τουρκική πλευρά, ενόψει των έργων ανοικοδόμησης μετά τον εμφύλιο και τις καταστροφικές πλημμύρες του 2023.
Σύμφωνα με το λιβυκό μέσο Fawasel Media, η πιθανότητα επικύρωσης του μνημονίου από τη Βουλή του Τομπρούκ παραμένει αβέβαιη, καθώς υπάρχουν έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό της, εξαιτίας του ρόλου που έχει διαδραματίσει η Τουρκία στη λιβυκή κρίση και της κάθετης αντίθεσης της Αιγύπτου, που παραμένει βασικός υποστηρικτής της Ανατολικής Λιβύης.
Παρότι το θέμα έχει εισαχθεί στην ημερήσια διάταξη, δεν έχει ακόμη οριστεί ημερομηνία συζήτησης, κάτι που δίνει στην ελληνική πλευρά ένα κρίσιμο περιθώριο για παρεμβάσεις. Η επαναδραστηριοποίηση της ελληνικής διπλωματίας προς όλες τις πλευρές της Λιβύης θεωρείται απαραίτητη προκειμένου να μην εδραιωθεί η παρουσία της Τουρκίας και στην Ανατολική Λιβύη, ενόψει της μελλοντικής εκλογικής αναμέτρησης και της συγκρότησης νέας κυβέρνησης.
protothema.gr
