Σε αδιέξοδο βρίσκονται οι φιλοζωικές οργανώσεις, με την κατάσταση που επικρατεί γύρω από τα εγκαταλελειμμένα σκυλιά να χαρακτηρίζεται πλέον ως ανεξέλεγκτη. Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις τους προς τις αρμόδιες Αρχές, οι λύσεις καθυστερούν, οι ευθύνες διαχέονται, και οι εθελοντές δηλώνουν εξαντλημένοι. Η «Φωνή για τα Ζώα της Κύπρου» και η Ομοσπονδία Φιλοζωικών Οργανώσεων, ζητούν να τεθούν επί τάπητος τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα σε σχέση με τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων.
«Η κατάσταση έφτασε στα άκρα», τονίζουν οι οργανώσεις. Οι φιλοζωικές ομάδες και οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες δεν αντέχουν πλέον την πίεση, τόσο σε οικονομικό όσο και σε ανθρώπινο επίπεδο. Κάθε εβδομάδα, περισυλλέγουν δεκάδες εγκαταλελειμμένα σκυλιά –συχνά σε τραγική κατάσταση υγείας– και επωμίζονται το κόστος των θεραπειών και τη φροντίδα τους, αναζητώντας με κόπο υπεύθυνες οικογένειες για υιοθεσία.
Όπως επισημαίνεται, το 99% των σκύλων που εντοπίζονται είναι χωρίς σήμανση παρά το γεγονός ότι η ηλεκτρονική ταυτοποίηση είναι υποχρεωτική εδώ και χρόνια. Η απουσία μικροτσίπ καθιστά αδύνατη την ταυτοποίηση του ιδιοκτήτη και, συνεπώς, την επιβολή οποιασδήποτε κύρωσης, ακόμα και σε περιπτώσεις κακοποίησης ή εγκατάλειψης.
Η αναθεώρηση του «Περί Σκύλων Νόμου» του 2002 πηγαινοέρχεται εδώ και δεκαετίες χωρίς αποτέλεσμα, ενώ δύο κρίσιμες τροποποιήσεις, η υποχρεωτική σήμανση από την ηλικία των 2 μηνών αντί των 6 και η καθιέρωση εξωδίκων, παραμένουν στο «ψυγείο» της Βουλής.
Ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας των Ζώων (4 Οκτωβρίου), οι φιλοζωικές οργανώσεις δηλώνουν ότι δεν έχουν τίποτα να γιορτάσουν. Όπως υπογραμμίζουν, «αντί για γιορτή, βιώνουμε ένα καθημερινό δράμα, εγκατάλειψη, κακοποίηση, αδιαφορία και απόλυτη θεσμική σιωπή».
Σε επιστολή τους προς αρμόδιους φορείς, καταγράφουν με δραματικούς τόνους την έκταση του προβλήματος: Αγέλες αδέσποτων σε κατοικημένες περιοχές, κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια, ανεξέλεγκτες γεννήσεις κουταβιών, περιστατικά κακοποίησης, αλλά και αυξανόμενες ευθανασίες υγιών ζώων από τοπικές Αρχές λόγω πληρότητας των καταφυγίων.
Η Ομοσπονδία καλεί τους αρμόδιους φορείς, να εξεταστούν συγκεκριμένα βήματα επίλυσης του προβλήματος. Μεταξύ άλλων, προτείνεται:
>> Άμεση υποχρεωτική σήμανση όλων των σκύλων με διάταγμα (εάν χρειαστεί, ακόμα και νομοθετική ρύθμιση).
>> Επανεκκίνηση των προγραμμάτων στείρωσης με κρατική επιχορήγηση.
>> Δημιουργία κατάλληλων καταφυγίων ανά επαρχία, σε συνεργασία με τις φιλοζωικές οργανώσεις.
>> Ενίσχυση του Εθνικού Μητρώου Σκύλων με ηλεκτρονική πρόσβαση από όλες τις αρμόδιες Αρχές.
>> Ψήφιση των αναγκαίων τροποποιήσεων του «Περί Σκύλων Νόμου» που εκκρεμούν εδώ και χρόνια.
«Αν δεν ενδιαφέρονται για τα ζώα, ας ενδιαφερθούν έστω για τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια των πολιτών», αναφέρει η Ομοσπονδία.
Στο επίκεντρο οι εγκαταλείψεις σκύλων και η ανάγκη υποχρεωτικής σήμανσης
Σημαντική συνάντηση πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη, 2 Οκτωβρίου, μεταξύ της Υπηρεσίας Θήρας και της «Φωνής για τα Ζώα της Κύπρου» στο υπουργείο Εσωτερικών, με πρωτοβουλία του υπουργού Εσωτερικών, Κωνσταντίνου Ιωάννου, για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου προβλήματος των εγκαταλειμμένων σκύλων στην Κύπρο.
Η οργάνωση έθεσε το μείζον πρόβλημα της εγκατάλειψης σκύλων, επισημαίνοντας ότι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα ανευρισκόμενα ζώα δεν φέρουν microchip, καθιστώντας αδύνατο τον εντοπισμό των ιδιοκτητών τους και την επιβολή κυρώσεων για εγκατάλειψη ή κακομεταχείριση. Πολλά από αυτά βρίσκονται σε άθλια κατάσταση και απαιτούνται εκατοντάδες ευρώ για την αποκατάστασή τους και την επανένταξη τους μέσω υιοθεσίας.
Παρ’ ότι η υποχρεωτική σήμανση σκύλων είναι σε ισχύ από το 2002, η εφαρμογή της από τους πολίτες παραμένει απογοητευτική, ενώ η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία φέρει την ευθύνη εφαρμογής της νομοθεσίας, επιδεικνύει αδιαφορία, σύμφωνα με την οργάνωση.
Η «Φωνή για τα Ζώα της Κύπρου» πρότεινε την έκδοση διατάγματος από τον Υπουργό για την άμεση σήμανση όλων των σκύλων εντός προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος, με την επιβολή προστίμου €500 σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Παράδειγμα αποτελεί η Μεγάλη Βρετανία, όπου η καθολική εφαρμογή του μέτρου οδήγησε σε μείωση των αδέσποτων.
Ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Θήρας, Παντελής Χατζηγέρου, εξήγησε ότι, αν και η Υπηρεσία Θήρας συμφωνεί με την αναγκαιότητα της καθολικής σήμανσης, η ισχύουσα νομοθεσία δεν δίνει τη δυνατότητα στον υπουργό Εσωτερικών να εκδώσει σχετικό διάταγμα. Παρ’ όλα αυτά, η Υπηρεσία έχει θεσπίσει δικά της μέτρα για τα κυνηγετικά σκυλιά. Συγκεκριμένα, όλοι οι κυνηγετικοί σκύλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, πρέπει να φέρουν microchip, το οποίο δηλώνεται στην άδεια κυνηγίου. Η Υπηρεσία διατηρεί δικό της μητρώο σκύλων με περισσότερες από 40.000 εγγραφές και προχωρά σε ελέγχους μέσω ειδικών σκάνερ, ενώ σχεδιάζεται η ενοποίηση του μητρώου αυτού με εκείνο των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών.
Προτάθηκε, επίσης, η έκδοση μίας ενιαίας άδειας κατοχής σκύλων ανά ιδιοκτήτη, με καταγεγραμμένα όλα τα ζώα και τους αριθμούς microchip τους, ώστε να μειωθεί το κόστος για όσους διατηρούν πολλαπλά σκυλιά. Η ανάγκη για μείωση του κόστους σήμανσης κρίθηκε καίρια, με την οργάνωση να υποστηρίζει ότι η τιμή του microchip θα πρέπει να διαμορφωθεί στα €10, έναντι των σημερινών €27-€60, ποσό που θεωρείται αποτρεπτικό.
Διασύνδεση μητρώων σκύλων μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου για αντιμετώπιση των αδέσποτων
Σε κρίσιμο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία διασύνδεσης των βάσεων δεδομένων που αφορούν τη σήμανση και καταγραφή των σκύλων, με στόχο τον περιορισμό της εγκατάλειψης ζώων ιδιαίτερα κυνηγετικών και τη συνολική διαχείριση του πληθυσμού των αδέσποτων.
Όπως δήλωσε στον «Φ» ο διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, Χριστόδουλος Πίπης, η διασύνδεση της βάσης δεδομένων της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας με το μητρώο σήμανσης των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.
Σήμερα, στη βάση των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών είναι καταγεγραμμένοι 187.693 σκύλοι, ενώ στη βάση της Υπηρεσίας Θήρας υπάρχουν περίπου 40.000 δηλωμένοι κυνηγετικοί σκύλοι.
Ο κ. Πίπης τονίζει πως ο περιορισμός του πληθυσμού των αδέσποτων δεν είναι εφικτός χωρίς τη συνεργασία των ιδιοκτητών ζώων. «Η μείωση του πληθυσμού των αδέσποτων ξεκινά από την υπεύθυνη κατοχή των ζώων. Ο ιδιοκτήτης οφείλει να διασφαλίζει την ευημερία του κατοικίδιου του, να το σημάνει, να αποτρέπει ανεπιθύμητες γεννήσεις και να μην το εγκαταλείπει», πρόσθεσε.
Παράλληλα, το υπουργείο Γεωργίας καλεί τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης να εφαρμόσουν πλήρως τον «Περί Σκύλων Νόμο», ώστε να μειωθεί η εισροή νέων αδέσποτων και να εξασφαλιστεί η ευημερία όσων ήδη βρίσκονται εκτός σπιτιού.
Παρά την ύπαρξη νομικού πλαισίου, υπάρχουν κενά στην εφαρμογή. Σύμφωνα με τον κ. Πίπη, πολλές Τοπικές Αρχές δεν έχουν το προσωπικό ή την τεχνική υποδομή για να πραγματοποιούν ελέγχους. «Ο νόμος τους υποχρεώνει να εφαρμόζουν τη σήμανση και να διασφαλίζουν ότι κανένας σκύλος δεν κυκλοφορεί χωρίς άδεια κατοχής. Όμως, επικρατεί κομφούζιο και συχνά προβάλλονται δικαιολογίες», σημείωσε. Ο ίδιος τονίζει πως η διασύνδεση των βάσεων με τις Τοπικές Αρχές είναι κρίσιμη, καθώς χωρίς αυτή δεν μπορούν να ελέγχουν εάν ένα ζώο είναι δηλωμένο ή εάν έχει άδεια κατοχής.
Η ύπαρξη ενιαίας, επικαιροποιημένης βάσης δεδομένων χαρακτηρίζεται από τον διευθυντή των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών ως «δικλίδα ασφαλείας». Κάθε κτηνίατρος έχει πρόσβαση για να καταχωρεί απευθείας τον αριθμό του μικροτσίπ στο σύστημα, το οποίο συνδέεται πλέον με την άδεια κατοχής που εκδίδεται από τις τοπικές Αρχές. Εάν ένα ζώο δεν είναι καταχωρημένο, δεν μπορεί να εκδοθεί άδεια κατοχής και η ευθύνη βαραίνει τον ιδιοκτήτη αλλά και τις τοπικές Αρχές που δεν ελέγχουν επαρκώς.
