Η νέα γενιά – δυστυχώς – είναι κάτω από αυξημένη πίεση. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε έρευνα για την ψυχική υγεία των νέων στην Κύπρο που διεξάχθηκε πρόσφατα από το Υπουργείο Υγείας, τη UNICEF και τον Οργανισμό Νεολαίας.
Το 86% των νέων βιώνει υψηλά επίπεδα άγχους και αβεβαιότητας για το μέλλον, ενώ το 75% αισθάνεται άγχος, πίεση και στρες. Τα ευρήματα είναι άκρως ανησυχητικά και πρέπει να σημάνουν συναγερμό σε όλα τα κέντρα αποφάσεων. Κυρίως στην Κυβέρνηση και τη Βουλή.
Τα παιδιά μας σήμερα, στην πιο ωραία τους ηλικία, αμέσως μετά τις σπουδές, βρίσκονται μπροστά σε μεγάλα διλήμματα. Έχουν λίγες ή και καθόλου ευκαιρίες για καλή εργοδότηση. Όσοι εργοδοτηθούν αμείβονται με τους ελάχιστους μισθούς, δεν έχουν ευκαιρίες ανέλιξης, ενώ κοντά σε όλα αυτά υπάρχουν και μεγάλες δυσκολίες να αποκτήσουν ιδιόκτητη στέγη. Ζουν μέσα σε φοβερά διλήμματα και βιώνουν τεράστιες ανισότητες. Αρκετοί από τους νέους επιστήμονες αναζητούν δουλειά στο εξωτερικό και έτσι η Κύπρος χάνει καλά μυαλά και καλά μορφωμένα εργατικά χέρια. Τους σπουδάζουμε εμείς με χίλιες στερήσεις και τους αξιοποιούν οι άλλοι, οι ξένοι.
Είναι αρκετό να λεχθεί πως ο αριθμός των ανέργων αποφοίτων πανεπιστημίων ξεπερνά το 35% της ολικής ανεργίας. Δεν θα ήταν υπερβολή αν ειπωθεί πως, τα πανεπιστήμια παράγουν ανέργους. Επικίνδυνη διαπίστωση αλλά απόλυτα αληθινή.
Όλα αυτά έχουν σχέση και με το δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο σταδιακά εξελίχθηκε σε εφιάλτη που διαβρώνει επικίνδυνα τον κοινωνικό ιστό της ημικατεχόμενης Κύπρου. Υπάρχει σοβαρή υπογεννητικότητα, ο πληθυσμός γερνά, η μετανάστευση, (νόμιμη και παράνομη), διαφοροποιεί τον κοινωνικό και πληθυσμιακό χαρακτήρα της χώρας, ενώ λογής-λογής εργοδότες πιέζουν για την εισαγωγή και άλλων ξένων εργατών.
Αναζητούνται λύσεις χθες. Επείγει η εκπόνηση και υλοποίηση πολιτικών δράσεων που θα βελτιώνουν την κατάσταση. Προς τούτο θα πρέπει:
(α) να υπάρξει αξιοκρατία που θα πείσει τους νέους ότι μπορούν να διεκδικήσουν το μέλλον τους στην πατρίδα τους. Η αναξιοκρατία και το ρουσφέτι που παράγονται από το πολιτικό σύστημα τορπιλίζουν τα όνειρα και τις προοπτικές τους. Γι’ αυτό και ξενιτεύονται.
(β) η βιομηχανία και η παραγωγική διαδικασία να ενθαρρυνθούν από την πολιτεία – με φορολογικά και άλλα κίνητρα – να εργοδοτήσουν νέους επιστήμονες. Να μπουν στην αγορά νέα μυαλά με νέες αντιλήψεις και δυνατότητες.
(γ) σε θέσεις κλειδιά να διορίζονται νέοι. Η γεροντοκρατία, που σε αρκετές περιπτώσεις καλά κρατεί, πρέπει να κάμει τόπο στους νέους. Να τους δοθεί η ευκαιρία να διοικήσουν και να αποδείξουν ότι μπορούν να αποφασίσουν μακριά από κομματικά στεγανά και απηρχαιωμένες αντιλήψεις.
(δ) να βοηθήσουμε τους νέους να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι και να δημιουργήσουν οικογένεια. Προς τούτο, η Κυβέρνηση, διαμέσου του Οργανισμού Χρηματοδότησης Στέγης, (που δυστυχώς εδώ και χρόνια έχει απωλέσει την κοινωνική του ταυτότητα), θα πρέπει να ενισχύσει και να διευκολύνει τη χρηματοδότηση των νέων ζευγαριών, ενώ σε μια άλλη εξέλιξη θα πρέπει στη φορολόγηση του εισοδήματος να λαμβάνεται υπόψη η σύνθεση της οικογένειας και οι ηλικίες των παιδιών.
(ε) να ενισχυθεί σε όλα τα επίπεδα η κοινωνική πολιτική που είναι διαρκώς ελλειμματική και δεν συγκρίνεται ευνοϊκά με τους μέσους όρους των δαπανών για την κοινωνική προστασία που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συμπερασματικά και καταληκτικά, οφείλουμε να δώσουμε λόγο και ρόλο στη νέα γενιά. Στα παιδιά μας. Οι νέοι και οι νέες της Κύπρου μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην εξελικτική πορεία της κυπριακής κοινωνίας. Με τις γνώσεις και το δυναμισμό τους να σπρώξουν την οικονομία μπροστά.
Πρέπει να τους εμπιστευτούμε το αύριο που τους ανήκει.
Πρέπει να τους δώσουμε την ευκαιρία να αποδείξουν πως, είναι καλύτερη από τη γενιά τη δική μας, που στη μεγάλη της πλειοψηφία ανέχτηκε με την εκκωφαντική σιωπή της, το ρουσφέτι, τη διαπλοκή και την κομματοκρατία σε όλα τα επίπεδα.
* Οικονομολόγος – Δημοσιογράφος
