Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει τη μετάβαση προς μια πιο αυτόνομη άμυνα, μέσω της νέας πρωτοβουλίας ReArm Europe, η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα φάση ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων με ένα από τα πιο εκτενή εξοπλιστικά προγράμματα της σύγχρονης ιστορίας της. Το σχέδιο, που αναπτύσσεται σε ορίζοντα 12ετίας, προβλέπει επενδύσεις περίπου 25 δισ. ευρώ.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το ερώτημα που αναδύεται με ένταση είναι αν –και σε ποιο βαθμό– θα μπορέσει να συμμετάσχει ουσιαστικά η ελληνική αμυντική βιομηχανία. Δεδομένου ότι το ReArm Europe θα μπορούσε να κινητοποιήσει οικονομικούς πόρους, συνολικού ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ τα επόμενα χρόνια, η πίεση για ενεργό και παραγωγικό ρόλο των εγχώριων εταιρειών αυξάνεται.
Η συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ), στο ελληνικό αμυντικό οικοσύστημα συμμετέχουν τουλάχιστον 400 οντότητες με περίπου 15.000 εργαζομένους και τζίρο περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, η συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στις εξοπλιστικές προμήθειες των τελευταίων ετών ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου, από τα 13 δισ. ευρώ που έχουν συμβασιοποιηθεί μέχρι στιγμής για εξοπλιστικά προγράμματα, το ποσοστό της ελληνικής συμμετοχής δεν ξεπερνά το 3%.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, έχει ζητήσει με επιστολή του προς τη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) του ΥΠΕΘΑ να θεσπιστεί υποχρεωτικό ποσοστό ελληνικής συμμετοχής ύψους 25% σε όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα της χώρας. Μιλώντας στη Διεθνή Έκθεση Άμυνας, Ασφάλειας και Τεχνολογίας DEFEA 2025, ο κ. Δένδιας διευκρίνισε ότι υπάρχουν τομείς όπου η ελληνική αμυντική βιομηχανία μπορεί να πετύχει και το 100% και όχι μόνο το 25%, αλλά υπάρχουν και άλλα προγράμματα που το ποσοστό θα είναι λιγότερο. “Όμως μεσοσταθμικά αυτή είναι η στόχευσή μας, το 25%”, τόνισε.
Το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα προβλέπει επενδύσεις σε οπλικά συστήματα, τεχνολογίες και υποδομές, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον αντιαεροπορικό “Θόλο” ή αλλιώς “Ασπίδα του Αχιλλέα”, σε μη επανδρωμένα οχήματα (UAVs και UGVs), σε δορυφορικά και επικοινωνιακά συστήματα και σε νέα πυραυλικά συστήματα.
Ο κ. Δένδιας έχει αναφερθεί επανειλημμένως και στον κρίσιμο ρόλο του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ), το οποίο έχει ήδη εκδώσει τέσσερις προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την ανάπτυξη Μη Επανδρωμένων Θαλασσίων Σκαφών Επιφανείας (USV), Συστήματος Διαχείρισης Μάχης (ΣΔΜ), Συστήματος Περιορισμού Μεταβατικών Υπερτάσεων και Μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους (UAV) Μεταφοράς Φορτίου.
Πώς θα μοιραστεί η “πίτα”
Η έκθεση DEFEA 2025, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης των εξελίξεων στην ελληνική αμυντική βιομηχανία. Με τη συμμετοχή ισχυρών διεθνών “παικτών”, κορυφαίων decision-makers και μιας δυναμικής ελληνικής παρουσίας, η έκθεση αποτέλεσε ιδανικό σημείο επαφής, ζυμώσεων και διεκδικήσεων ενόψει των κρίσιμων αποφάσεων που θα καθορίσουν ποιοι τελικά θα μοιραστούν την “πίτα” του ελληνικού εξοπλιστικού προγράμματος. Αξιοσημείωτο είναι ότι φέτος συμμετείχαν πάνω από 200 ελληνικές εταιρείες, πάνω από τις 140 συμμετοχές του 2023, γεγονός που επιβεβαιώνει την αναπτυξιακή τροχιά του κλάδου.
Παράλληλα, ένα πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός cluster της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας έγινε πρόσφατα στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με εκπροσώπους της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας – σε μια πρώτη προσπάθεια χαρτογράφησης των υφιστάμενων δυνατοτήτων της εγχώριας βιομηχανίας.
Πολλές από αυτές τις εταιρείες ήδη κινητοποιούνται δυναμικά, υλοποιώντας σημαντικές επενδύσεις, προκειμένου να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που διανοίγονται τόσο για τις ίδιες όσο και για τη χώρα.
Metlen
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Metlen, η οποία εδώ και πολλά χρόνια συμμετέχει στην παραγωγή τμημάτων αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot, αρμάτων μάχης Leopard και υποβρυχίων τελευταίας γενιάς.
Η Metlen ανακοίνωσε το προηγούμενο διάστημα δύο σημαντικές συμφωνίες – η μία με την Iveco Defence Vehicles (IDV), για την από κοινού συμμετοχή τους στο πρόγραμμα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την ανανέωση του στόλου στρατιωτικών φορτηγών, θωρακισμένων και μη, των τριών Κλάδων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, και η δεύτερη με την KNDS France (KNDS) για την παραγωγή του VBCI “Philoctetes”, του πλέον σύγχρονου γαλλικού 8×8 τεθωρακισμένου οχήματος μάχης πεζικού, με στόχο την κάλυψη της επιχειρησιακής ανάγκης του Ελληνικού Στρατού. Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία βρίσκεται σε συζητήσεις για τέσσερις νέες συμφωνίες, που αφορούν κυρίως οχήματα πεζικού (infantry vehicles) και εκτοξευτές.
Παράλληλα, η Metlen έχει ανακοινώσει την επέκταση του βιομηχανικού συγκροτήματος του Βόλου και τη διαμόρφωσή του σε ένα σημαντικό αμυντικό hub στην Ελλάδα. Στην πλήρη ανάπτυξή της, η συνολική έκταση θα αποτελείται από το εργοστάσιο της Νέας Ιωνίας Βόλου, της Service Steel στην Α’ ΒΙΠΕ Βόλου καθώς και τριών ακόμα συγκροτημάτων – συνολικά 5 αυτοτελή εργοστάσια, που θα μπορούν να δουλεύουν 5 διαφορετικά προγράμματα.
ElvalHalcor
H ElvalHalcor από το ξεκίνημα της δραστηριοποίησής της σταθερά μέχρι σήμερα παράγει προϊόντα για ένα ευρύ πεδίο εφαρμογών στην αμυντική βιομηχανία. Τα προϊόντα αυτά της ElvalHalcor διατίθενται σε μεγάλες βιομηχανίες διεθνώς.
Πιο συγκεκριμένα, η Halcor, με τις θυγατρικές εταιρείες (κλάδος χαλκού της ElvalHalcor), παράγουν ταινίες κραμάτων χαλκού, για την παραγωγή πυρομαχικών μικρών και μεσαίων διαμετρημάτων, κυάθια για την παραγωγή καλύκων και βολίδων πυρομαχικών μικρών διαμετρημάτων, δίσκους και φύλλα (μεγάλου πάχους) κραμάτων χαλκού για την παραγωγή βλημάτων μεσαίου και μεγάλου διαμετρήματος.
Η Elval, o τομέας έλασης αλουμίνιου της ElvalHalcor, έχει να επιδείξει σημαντική παρουσία στον αμυντικό τομέα παγκοσμίως, προμηθεύοντας υλικά για ποικίλες εφαρμογές, όπως πλοία, μη επανδρωμένα θαλάσσια σκάφη, τεθωρακισμένα οχήματα, αντιπυραυλικά συστήματα, καθώς και κινητούς θαλάμους επιχειρήσεων.
Έχοντας εκτελέσει εξειδικευμένα projects σε μια σειρά χωρών παγκοσμίως, αποτελεί σημαντικό προμηθευτή διαφόρων προγραμμάτων πολεμικού ναυτικού και ακτοφυλακής. Ειδικά για προγράμματα του US Navy, η Elval έχει προμηθεύσει πάνω από 25.000 τόνους αλουμίνιο για τη ναυπήγηση πλοίων διαφόρων τύπων που συμπεριλαμβάνουν και ειδικά κράματα που χρησιμοποιούνται για τη κατασκευή αεροπλανοφόρων.
EFA Group και THEON GROUP
Ο ιδρυτής των EFA Group και THEON GROUP, Κρίστιαν Χατζημηνάς, είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους Έλληνες επιχειρηματίες, ο οποίος έχει καταφέρει να ξεχωρίσει σε παγκόσμιο επίπεδο μέσα από την πορεία του στην αμυντική βιομηχανία και τις τεχνολογίες αιχμής.
O όμιλος THEON GROUP αναπτύσσει και παράγει πρωτοποριακά συστήματα νυχτερινής όρασης και θερμικής απεικόνισης για εφαρμογές άμυνας και ασφάλειας με παγκόσμιο αποτύπωμα. Ο όμιλος ξεκίνησε τις δραστηριότητές του το 1997 από την Ελλάδα, και σήμερα έχει ηγετικό ρόλο στον κλάδο χάρη στη διεθνή του παρουσία, μέσω θυγατρικών και εγκαταστάσεων παραγωγής στην Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γερμανία, τις χώρες της Βαλτικής, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις χώρες του Κόλπου, την Ελβετία, τη Δανία, το Βέλγιο, τη Σιγκαπούρη και τη Ν. Κορέα. Το THEON GROUP έχει διαθέσει περισσότερα από 200.000 συστήματα στις Ένοπλες και Ειδικές Δυνάμεις σε 71 χώρες σε όλο τον κόσμο, 26 εκ των οποίων είναι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Η THEON International PLC είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο Euronext του Άμστερνταμ, από τον Φεβρουάριο του 2024.
Το EFA GROUP αποτελείται από εταιρείες με σταθερή παρουσία διεθνώς στους τομείς της Αεροδιαστημικής, Ασφάλειας, Άμυνας και Βιομηχανικών Συνεργασιών. Το EFA GROUP απασχολεί πάνω από 220 άτομα, η πλειονότητα των οποίων είναι μηχανικοί και επιστήμονες εξειδικευμένοι στον τομέα τους. Έχει 6 γραφεία διεθνώς σε Ελλάδα, Κύπρο, Ελβετία, HΠΑ, Σιγκαπούρη και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για να εξυπηρετεί τους πελάτες του σε 34 χώρες παγκοσμίως. Ο Όμιλος περιλαμβάνει τις εταιρείες EFA Ventures (Βιομηχανικές Συνεργασίες), Scytalys (Σχεδίαση και Ανάπτυξη Αμυντικού Λογισμικού), ES Systems (Σχεδιασμός Αισθητήρων και IoT), Epicos (Παγκόσμια B2B Πλατφόρμα Πληροφοριών Άμυνας), Ucandrone (Μη Στελεχωμένα Συστήματα) και Aether Aeronautics (Εναέριοι Στόχοι).
Όμιλος Σαρακάκη
Ο Όμιλος Σαρακάκη διατηρεί μακροχρόνιες συνεργασίες με ηγετικές κατασκευάστριες εταιρείες στον χώρο της κινητικότητας. Προσφέρει εναλλακτικές λύσεις υψηλού επιπέδου και αποδεδειγμένης ικανότητας για την κάλυψη ευρείας κλίμακας αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων. Στο πρόσφατο παρελθόν είχε επενδύσει στην εγχώρια ανάπτυξη και κατασκευή δύο πρωτοτύπων φορτηγών στρατιωτικού τύπου σε συνεργασία με την BAE SYSTEMS.
Ο Όμιλος Σαρακάκη συμμετείχε στην DEFEA 2025 μέσω της Volvo Defense, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην έκθεση με μία ολοκληρωμένη γκάμα για τον στρατιωτικό και τομέα πολιτικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων από τη Volvo Trucks, τη Volvo Construction Equipment και τη Volvo Penta.
ΕΑΒ
Κομβικό ρόλο στο νέο 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα αναμένεται να διαδραματίσει και η κρατική Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), καθώς μέρος της “Ασπίδας του Αχιλλέα” θα αποτελέσει ο “Κένταυρος”. Παράλληλα, συνεχίζεται το πρόγραμμα αναβάθμισης των F-16 σε Viper, ενώ επόμενος στόχος είναι και η αναβάθμιση των παλαιότερων μαχητικών F-16 block 50. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της DEFEA, η ΕΑΒ προέβη στην υπογραφή MoU με την ELTA Systems, θυγατρική της ισραηλινής Israel Aerospace Industries (IAI), για τη συμπαραγωγή του υποβρυχίου μη επανδρωμένου οχήματος (UUV) “BlueWhale”.
Uni Systems
Στην αγορά της αμυντικής βιομηχανίας έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους εταιρείες από τον κλάδο της Πληροφορικής, διεκδικώντας έργα στο κομμάτι του λογισμικού. Μία από αυτές είναι η Uni Systems, εταιρεία του ομίλου Quest. Ο διευθύνων σύμβουλος της Uni Systems, Γιάννης Λουμάκης, στο πλαίσιο ενημερωτικής συνάντησης με δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα, αναφέρθηκε ανοιχτά στο ενδιαφέρον της εταιρείας του. Την ίδια στιγμή, η ταυτόχρονη παρουσία του πρώην ισχυρού ανδρός του ομίλου ΟΤΕ, Μιχάλη Τσαμάζ, σε Uni Systems και Intracom Defence (IDE), με την ιδιότητα του μη εκτελεστικού προέδρου, ανοίγει ευκαιρίες για συνέργειες μεταξύ των δύο εταιρειών σε έργα της αμυντικής βιομηχανίας.
Intracom Defense (IDE)
Η ίδια η IDE μπορεί να έχει πωληθεί στην ισραηλινή ΙΑΙ, ωστόσο συνεχίζει να είναι “ελληνική”. Η IDE θα μπορούσε, μέσω της IAI, να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στον αντιαεροπορικό θόλο. Όπως είχε αναφέρει η ισραηλινή εταιρεία στην ανακοίνωση της συμφωνίας εξαγοράς το 2023, η IDE είναι ο κατάλληλος συνεργάτης, καθώς “ειδικεύεται στην παραγωγή εκτοξευτών πυραύλων, υποσυστημάτων πυραύλων, χερσαίων και θαλάσσιων τακτικών επικοινωνιών, υβριδικής γενιάς και πολλά άλλα. Η εταιρεία δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες του ΝΑΤΟ και έχει αμυντικές συνεργασίες με κορυφαίες εταιρείες στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη”.
Miltech
Με παρουσία που ξεκινά από το 1997, η Miltech Hellas έχει εξελιχθεί σε μια σύγχρονη και αξιόπιστη εταιρεία στον ελληνικό αμυντικό τομέα. Η εταιρεία ειδικεύεται σε λύσεις υψηλής τεχνολογίας για τον αμυντικό τομέα και τις αεροδιαστημικές εφαρμογές, καλύπτοντας συστήματα θερμικής απεικόνισης, ηλεκτρονικά αεροδιαστημικής, καθώς και εξειδικευμένα ηλεκτρονικά προϊόντα.
Πρόσφατα υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) με την IAI – μια συνεργασία που επικεντρώνεται στην αναβάθμιση των συστημάτων αεράμυνας της Ελλάδας. Σε αυτό το πλαίσιο, η Miltech θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά, ένεκα της εξειδίκευσής της σε κρίσιμους τομείς όπως τα ηλεκτρονικά συστήματα, οι κονσόλες, οι καλωδιώσεις και άλλα εξαρτήματα, καθώς και στην ενσωμάτωση συστημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Miltech διατηρεί μακροχρόνιες και στρατηγικές συνεργασίες με πολλές εγχώριες και διεθνείς εταιρείες του αμυντικού τομέα, ιδιαίτερα σε Ευρώπη και Αμερική, γεγονός που ενδυναμώνει τη θέση της στην παγκόσμια αμυντική αγορά.
Η Miltech Hellas συνεργάζεται τόσο με ελληνικούς όσο και με διεθνείς φορείς του αμυντικού τομέα, ενώ στο πελατολόγιό της συγκαταλέγονται το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ), το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.), η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.), το Λιμενικό Σώμα (Λ.Σ.) και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ).
Prisma Electronics
Μία εβδομάδα πριν από την πρόταση της Naval Group για να στηθεί γραμμή παραγωγής φρεγατών FDI Belharra στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, με συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας σε ποσοστό 40% επί του προγράμματος, η Prisma Electronics ανακοίνωσε ότι παρέδωσε τα πρώτα συστήματα για τις ελληνικές φρεγάτες FDI.
Η Prisma Electronics είναι μια εταιρεία από την Αλεξανδρούπολη που ιδρύθηκε το 1991 και δραστηριοποιείται στην υψηλή τεχνολογία, ενώ συμμετέχει σε διαστημικά προγράμματα, συνεργάζεται με διαστημικές εταιρείες, κατασκευαστές δορυφόρων και προγραμματιστές δορυφορικών προϊόντων. Παράλληλα, η εταιρεία ετοιμάζεται για την εκτόξευση του πρώτου δικού της νανοδορυφόρου τον Οκτώβριο, για ασφαλείς επικοινωνίες.
capital.gr
