Σημαντικές αποκαλύψεις και επισημάνσεις κατέθεσε η Παγκύπρια Συντεχνία Εμπορίας Αυτοκινήτων (ΠΑ.Σ.Ε.Α.) ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής που εξετάζει την υπόθεση των ανακλήσεων οχημάτων στην Κύπρο, με αφορμή τους ελαττωματικούς αερόσακους της εταιρείας TAKATA. Κατέθεσαν τρία μέλη της Συντεχνίας που υπάγεται στην ΠΟΒΕΚ. Πρόκειται για τον γραμματέας της ΠΑ.Σ.Ε.Α. και πρόεδρο της τοπικής επιτροπής Λευκωσίας, Χαράλαμπο Κολοκοτρώνη, τον αντιπρόεδρο της ΠΑ.Σ.Ε.Α. και πρόεδρο της τοπικής επιτροπής Λεμεσού, Ανδρέα Αντωνίου και το μέλος Ανδρέα Κίτσιο, ο οποίος κατέθεσε ως διευθυντής της εταιρείας Parisbond ltd, η οποία διαθέτει συνεργείο για εγκρίσεις τύπου μεμονωμένων οχημάτων (SVA).
Η ΠΑ.Σ.Ε.Α. υπενθύμισε πως πριν από την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, δεν υπήρχε εναρμονισμένο και αυστηρό πλαίσιο για την έγκριση τύπου εισαγόμενων οχημάτων. Οι εγγραφές γίνονταν με στοιχειώδεις ελέγχους, χωρίς κάποιο σύστημα αντίστοιχο του «Single Vehicle Approval» (SVA) που ισχύει σήμερα.
Μετά τον Μάιο του 2004, θεσπίστηκε νομοθεσία που καθιέρωσε το SVA για οχήματα από τρίτες χώρες. Η διαδικασία περιλάμβανε φυσική εξέταση σε εγκεκριμένες μονάδες και καταχώριση στοιχείων στην πλατφόρμα του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (Τ.Ο.Μ.), με στόχο την ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις για ασφάλεια και περιβαλλοντικά πρότυπα.
Η ΠΑ.Σ.Ε.Α. κατήγγειλε πως από το 2020 μέχρι και σήμερα δεν υπήρξε κεντρική βάση δεδομένων ούτε σαφείς οδηγίες για τον υποχρεωτικό έλεγχο ανακλήσεων. Παρότι τέθηκε σε εφαρμογή ο Κανονισμός (ΕΕ) 2018/858, απουσίαζε το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο για τη διασταύρωση πληροφοριών σχετικά με ανακλήσεις και την επαλήθευση επισκευών.
Ο νέος Τροποποιητικός Νόμος, που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2024 και τέθηκε σε ισχύ στις 31 Ιανουαρίου 2025, επιβεβαίωσε τη δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας να εναρμονιστεί πλήρως με το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Το άρθρο 7Α του νόμου παρέχει πλέον στο Τ.Ο.Μ. την εξουσία να ζητά πιστοποίηση ότι τα οχήματα δεν υπόκεινται σε ανάκληση ή ότι έχουν ήδη επιδιορθωθεί.
Οι εκπρόσωποι του ΠΑ.Σ.Ε.Α. κλήθηκαν να δώσουν απαντήσεις για την Εγκύκλιο του 2017 του Τ.Ο.Μ. σχετικά με τις ανακλήσεις οχημάτων. Η Συντεχνία σημειώνει πως, αν και εκδόθηκε σχετική εγκύκλιος από το Τ.Ο.Μ. τον Μάρτιο του 2017 για τις ανακλήσεις, αυτή δεν κοινοποιήθηκε εγκαίρως στους εμπόρους – συγκεκριμένα, η ΠΑ.Σ.Ε.Α. ενημερώθηκε μόλις τον Νοέμβριο του 2024. Επιπλέον, αναφέρθηκε, δεν υπήρξε συμμετοχή της Συντεχνίας στη διαμόρφωση της εγκυκλίου, αφήνοντας το πλαίσιο εφαρμογής – ιδίως για ιαπωνικά μεταχειρισμένα – θολό.
Καταγγελίες κατά αντιπροσώπων των κατασκευαστών
Αίσθηση προκάλεσε η δημόσια τοποθέτηση του αντιπροέδρου της ΠΑ.Σ.Ε.Α. και προέδρου της τοπικής επιτροπής Λεμεσού, Ανδρέα Αντωνίου, πως μεγάλοι αντιπρόσωποι οχημάτων παραδέχθηκαν ότι δεν εκτέλεσαν καμία ανάκληση σε περίπου 40.000 καινούρια αυτοκίνητα που εισήγαγαν στην Κύπρο την τελευταία 20ετία – μεταξύ αυτών και το μοιραίο όχημα του Κυριάκου Όξινου. Η Συντεχνία ζητά διορισμό ποινικού ανακριτή και ξεκάθαρη διερεύνηση, θέτοντας ευθέως ερωτήματα για πιθανές ευθύνες αντιπροσώπων ή ακόμη και κατασκευαστριών εταιρειών.
Ο κ. Αντωνίου υποστήριξε ότι υπήρχε αναρχία από το 1991 μέχρι και σήμερα από τους αντιπροσώπους, ενώ διερωτήθηκε ποιος τους έλεγχε αν εισπράτταν τις ανακλήσεις και δεν το έκαναν.
O πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι στην επόμενη συνεδρίαση, η οποία δεν έχει οριστεί ακόμα, θα κληθούν να καταθέσουν εκπρόσωποι της Αστυνομίας που εξέτασαν δυστυχήματα με αιτία πρόκλησης ελαττωματικά ή επικίνδυνα εξαρτήματα, καθώς και οι συγγενείς των θυμάτων. Πρόθεση, είπε, είναι οι δημόσιες συνεδριάσεις να ολοκληρωθούν μέχρι τέλος Μαΐου.
Οκτώ κρίσιμα σημεία της ΠΑ.Σ.Ε.Α.
1. Έλλειψη θεσμοθετημένου ελέγχου ανακλήσεων πριν το 2020.
2. Καθυστέρηση στην υλοποίηση του Κανονισμού 2018/858.
3. Απουσία υποχρεωτικής διασταύρωσης VIN στην πρώτη εγγραφή.
4. Ανύπαρκτη επικοινωνία με κατασκευαστές για ανακλήσεις.
5. Παραδοχή εισαγωγέων για 40.000 μη επισκευασμένα οχήματα.
6. Απαίτηση για ποινική διερεύνηση των ευθυνών.
7. Αναγνώριση ότι το Τ.Ο.Μ. είναι πρώτος αποδέκτης στοιχείων οχημάτων.
8. Ανάγκη άμεσης και ουσιαστικής συνεργασίας με τις αρχές και τους κατασκευαστές.
Η ΠΑ.Σ.Ε.Α. καλεί σε άμεση θεσμική παρέμβαση και ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου για την αποφυγή μελλοντικών τραγωδιών.
