Σε σοβαρή -και αχρείαστη- δοκιμασία οδηγούνται οι σχέσεις των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας, καθώς ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός επαναλαμβάνει πως δεν πρόκειται να συναινέσει στην αποδέσμευση των 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε η ΡΑΕΚ ως δικαιολογημένα και ανακτήσιμα έξοδα του φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα. Σε παρέμβασή του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ανέφερε ότι η Κύπρος έχει ενιαία και ξεκάθαρη θέση και αναμένει από τον ΑΔΜΗΕ να αναλάβει τις δεσμεύσεις του για το έργο της διασύνδεσης που είναι στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αρχίζει έρευνα σε σχέση με πιθανά ποινικά αδικήματα αναφορικά με το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, είπε απόψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης.
Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, προσερχόμενος σε εκδήλωση για τους ήρωες του Αχυρώνα Λιοπετρίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ερωτηθείς ποια είναι η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ζήτημα του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης, είπε ότι «η θέση της Λευκωσίας είναι ξεκάθαρη, η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ενιαία. Το έργο είναι στρατηγικής σημασίας. Η βιωσιμότητα του εξαρτάται από την υλοποίηση δεσμεύσεων που έχει αναλάβει ο φορέας υλοποίησης που είναι ο ΑΔΜΗΕ και αναμένουμε την υλοποίηση των συγκεκριμένων δεσμεύσεων.
Από και πέρα θέλω να σας ενημερώσω ότι σήμερα το απόγευμα έχω ενημερωθεί ότι η Νομική Υπηρεσία ενημερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ότι μετά από διάφορες καταγγελίες που έγιναν εδώ και καιρό και έχουν διερευνηθεί αποφάσισε να ανοίξει υπόθεση διερεύνησης για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα σε σχέση με το συγκεκριμένο έργο».
Ερωτηθείς ποιους αφορά είπε «δεν αναφέρεται σε ποιους. Αλλά επειδή ακούω διάφορα για έργα και μεγάλες δηλώσεις που κάποιοι κάνουν, αυτή η Κυβέρνηση – το είπα πολλές φορές, το επαναλαμβάνω, δεν θα κουραστώ να το λέω και να το κάνουμε με τις ενέργειες μας – είναι εδώ για να μην υπάρχει η οποιαδήποτε σκιά για την Κυπριακή Δημοκρατία. Σε αυτό το θέμα δεν υπάρχει κανένα μα κανένα περιθώριο συζήτησης. Άρα, κάποιοι όταν προβαίνουν σε δηλώσεις να είναι λίγο πιο προσεκτικοί ειδικότερα όταν αφορά το όνομα, τη φήμη, την αξιοπιστία της χώρας μας, κανένας δεν είναι πάνω από την αξιοπιστία και τη φήμη αυτής της χώρας».
Σε ερώτηση είπε ότι «δεν υπάρχουν διαφορές με την Ελληνική Κυβέρνηση. Υπάρχουν υποχρεώσεις που έχει αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ και για να είναι βιώσιμο το έργο αυτές τις υποχρεώσεις πρέπει να τις υλοποιήσει».
Ερωτηθείς αν θα αποδοθούν ευθύνες για το Βασιλικό, ο Πρόεδρος είπε ότι «μόλις σας προανέφερα ότι υπάρχει σε εξέλιξη και για εκείνο το έργο, έρευνα από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Αναμένουμε και τα αποτελέσματα της έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και φυσικά θα αναμένουμε και την έκθεση από την εταιρεία που έχει αναλάβει να μας ενημερώσει για το ποια είναι η κατάσταση πραγμάτων σε σχέση με το έργο».
Ερωτηθείς αν οι δύο έρευνες από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η μια για το καλώδιο και η άλλη για το Βασιλικό, φέρνουν καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε «φυσικά και φέρνουν καθυστερήσεις, αλλά πάνω από όλα είναι η φήμη, η αξιοπιστία της χώρας μας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, που κανένας μα κανένας δεν έχει δικαίωμα να παίζει με αυτή τη φήμη και αξιοπιστία».
Αντιδράσεις στην Αθήνα
Προηγουμένως σήμερα, δύο σημαντικά στελέχη της Κυβέρνησης Μητσοτάκη έστειλαν, εν μέσω έκδηλου εκνευρισμού, αυστηρό μήνυμα στην κυπριακή Κυβέρνηση για ξεκαθάρισμα της στάσης της.
Σήμερα δόθηκε ευρεία κάλυψη σε ελληνικά ΜΜΕ στις αναφορές που έκανε για το θέμα ο κ. Κεραυνός, στο πλαίσιο συνέντευξής του στην «Καθημερινή». Είχε επαναλάβει τη θέση του πως το έργο, στη βάση δύο μελετών που κατέχει, δεν είναι βιώσιμο, αφήνοντας να νοηθεί πως δεν θα συναινέσει στην εκταμίευση των 25 εκατ. ευρώ που αναμένει να πληρωθεί ο ΑΔΜΗΕ, έναντι πολλαπλάσιων δαπανών που έκανε μέχρι στιγμής για τη διασύνδεση.
Ωστόσο, η εκταμίευση των 25 εκατ. για το έτος 2025 (και άλλων 25 εκατ. για κάθε χρόνο μέχρι και το 2029) προβλέπεται από πλαίσιο συνεννόησης που υπέγραψαν οι δύο κυβερνήσεις τον Σεπτέμβριο του 2024, στο οποίο δεν υπάρχει καμία προϋπόθεση ως προς την πραγματοποίηση των θαλασσίων ερευνών σε διεθνή ύδατα.
Ο υπουργός Οικονομικών επικαλείται τις μελέτες που αμφισβητούν τη βιωσιμότητα του έργου, ωστόσο αυτές οι μελέτες έγιναν κυρίως για τη δανειοδότηση του ΑΔΜΗΕ (από την ΕΤΕπ) και για τη συμμετοχή της Κύπρου στο επενδυτικό σχήμα που θα υλοποιήσει τη διασύνδεση και δεν αφορούν την υποχρέωση που ανέλαβε η Κύπρος να καταβάλλει από το κρατικό ταμείο 25 εκατ. για την περίοδο 2025-2029, για όλα τα έξοδα του ΑΔΜΗΕ που θα κριθούν δικαιολογημένα από τη ΡΑΕΚ.
Τα γεωπολιτικά κωλύματα που καθυστερούν τις θαλάσσιες έρευνες για το καλώδιο προβληματίζουν έντονα την κυπριακή Κυβέρνηση, καθώς ανατρέπουν χρονοδιαγράμματα για τα οποία δεσμεύτηκε ο ΑΔΜΗΕ. Η Κυβέρνηση ανησυχεί για το ενδεχόμενο ο ΑΔΜΗΕ να συνεχίσει να προβαίνει σε δαπάνες εκατοντάδων εκατομμυρίων, χωρίς να διασφαλίζεται ούτε η ολοκλήρωση του έργου και η πόντιση του καλωδίου, ούτε η λειτουργία της διασύνδεσης προς όφελος των καταναλωτών σε Κύπρο και Ελλάδα.
Αρμόδια κυβερνητική πηγή ανέφερε στον Φιλελεύθερο ότι «το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι στρατηγικής σημασίας για την Κυπριακή Δημοκρατία. Η βιωσιμότητα του έργου εξαρτάται από προϋποθέσεις και δεσμεύσεις που ανέλαβε ο ΑΔΜΗΕ και αναμένουμε την υλοποίησή τους». Δήλωση που θεωρείται ως πλήρης κάλυψη του υπουργού Οικονομικών.
Οι δηλώσεις Κεραυνού προκάλεσαν αντιδράσεις σήμερα στην Αθήνα
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Κεραυνού, ο Αντιπρόεδρος της ελληνικής Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στην ΕΡΤ ανέφερε ότι το καλώδιο είναι ενταγμένο στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό και δεν είναι εθνικό σχέδιο της Ελλάδας.
«Αφορά τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αποτελεί επομένως πρότζεκτ ευρωπαϊκής προτεραιότητας». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «έχουν υπάρξει κατά καιρούς συζητήσεις μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων. Είναι ένα σχέδιο από το οποίο κυρίως ωφελημένη, κατά τη δική μας άποψη, είναι η Κύπρος. Για λόγους νομίζω προφανείς, αίρεται η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Από εκεί και πέρα, η δέσμευση της ελληνικής Κυβέρνησης είναι πάρα πολύ συγκεκριμένη. Έχει εκφραστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, όχι μόνο με δηλώσεις, αλλά και με συγκεκριμένες κινήσεις από επιμέρους υπουργεία και δημόσιους φορείς, αλλά απομένει να ξεκαθαριστεί τι θέλει να κάνει και η Κύπρος».
«Όσον αφορά στην Ελλάδα, επαναλαμβάνω, η δέσμευσή μας είναι δεδομένη. Η κυπριακή Κυβέρνηση είναι αυτή, μετά και τη δήλωση που έκανε ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου που πρέπει να αποσαφηνίσει τη στάση της», κατέληξε.
Από την πλευρά του ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, μιλώντας στο Open, δήλωσε ότι βούληση της Αθήνας είναι η ολοκλήρωση του έργου, προσθέτοντας πάντως ότι «δεν υπάρχει περίπτωση το σύνολο του δημοσιονομικού κόστους να το επωμιστούν οι Έλληνες φορολογούμενοι. Εμείς επιδιώκουμε το έργο αυτό, δεν αλλάζει η στάση μας. Ένα έργο που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να πει η Κυβέρνηση πως οι Έλληνες φορολογούμενοι θα επωμιστούν το κόστος».
