Η Ευρώπη γέμισε με ψευδεπίγραφα ή και πλαστά φάρμακα και κυρίως σκευάσματα που υπόσχονται ταχεία απώλεια βάρους. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) έχει ήδη προχωρήσει επίσημα σε συστάσεις, ενώ σε επίπεδο ευρωπαϊκών χωρών, ετοιμάστηκε και χρησιμοποιείται ειδικό λογότυπο με το οποίο οι πολίτες μπορούν να αναγνωρίζουν τα πιστοποιημένα και επίσημα αδειοδοτημένα ηλεκτρονικά φαρμακεία.
Τις μεγαλύτερες πωλήσεις, μέσω διαδικτύου, καταγράφουν τα σκευάσματα που στοχεύουν στην απώλεια βάρους με τις παράνομες ιστοσελίδες να πλασάρουν χωρίς κανένα έλεγχο ασφάλειας και ποιότητας αποθέματα αγνώστου προέλευσης.
Ωστόσο, ψευδεπίγραφα φάρμακα κυκλοφορούν και υπόσχονται πολλά για διάφορες και διαφορετικές παθήσεις, ενώ στην πρώτη γραμμή βρίσκονται γενικά τα lifestyle σκευάσματα τα οποία φαίνεται, μάλιστα, ότι κερδίζουν διαρκώς έδαφος στις προτιμήσεις των πολιτών.
«Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει διαπιστωθεί ότι πολλά από αυτά τα σκευάσματα, τα οποία πωλούνται μέσω μη αναγνωρισμένων ιστοσελίδων είναι ψευδεπίγραφα ή δεν πληρούν τα καθορισμένα κριτήρια ποιότητας και ασφάλειας και ως εκ τούτου είναι επικίνδυνα για τον άνθρωπο», ανέφερε στον «Φ», η διευθύντρια Φαρμακευτικών Υπηρεσιών, Έλενα Παναγιωτοπούλου, εξηγώντας ότι «τα παράνομα αυτά σκευάσματα μπορεί να μην περιέχουν καν τη δηλωμένη δραστική ουσία, ενώ δεν αποκλείεται να εμπεριέχουν σε υψηλές και επικίνδυνες συγκεντρώσεις άλλες χημικές ενώσεις».
Το αποτέλεσμα, είπε η κ. Παναγιωτοπούλου, «είναι διπλά επικίνδυνο γιατί από τη μία, οι ασθενείς κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς θεραπεία για σοβαρά νοσήματα -όπως ο διαβήτης- και από την άλλη, υπάρχει ο κίνδυνος να εκτεθούν σε απρόβλεπτες και, ενδεχομένως, απειλητικές για τη ζωή παρενέργειες. Παράλληλα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ανακύπτουν επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής».
«Χρησιμοποιούμε ως παράδειγμα τον διαβήτη», εξήγησε η διευθύντρια Φαρμακευτικών Υπηρεσιών, επειδή στο επίκεντρο της παράνομης διάθεσης φαρμάκων βρίσκονται «τα φάρμακα που ανήκουν στην κατηγορία των αγωνιστών του υποδοχέα GLP-1, όπως η σεμαγλουτίδη, η λιραγλουτίδη και η τιρζεπατίδη». Πρόκειται για δραστικές ουσίες οι οποίες «έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην απώλεια βάρους και στη ρύθμιση του σακχάρου σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Όμως, τα προϊόντα που πωλούνται ανεξέλεγκτα στο διαδίκτυο δεν είναι εγκεκριμένα και δεν πληρούν τις βασικές προϋποθέσεις ποιότητας, ασφάλειας και αποτελεσματικότητας».
Οι αγωνιστές GLP-1 «είναι συνταγογραφούμενα φάρμακα που χορηγούνται αποκλειστικά για την αντιμετώπιση σοβαρών παθήσεων. Η χρήση τους πρέπει να γίνεται μόνο με ιατρική καθοδήγηση και έπειτα από πλήρη αξιολόγηση της υγείας του ασθενούς. Για αυτό τον λόγο και ο EMA υπενθυμίζει ότι η διαδικτυακή πώληση φαρμάκων που απαιτούν ιατρική συνταγή δεν επιτρέπεται σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ».
Στην Κύπρο, είπε η κ. Παναγιωτοπούλου, «η διάθεση φαρμάκων επιτρέπεται μόνο διά χειρός φαρμακοποιού, δηλαδή, δεν λειτουργούν αναγνωρισμένα ηλεκτρονικά φαρμακεία, καθώς δεν υπάρχει καμία ανάγκη να λειτουργήσουν. Έχουμε μεγάλο αριθμό φαρμακείων, αρκετό για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού μας».
Ωστόσο, οι πολίτες από την Κύπρο σαφώς και έχουν πρόσβαση στις ιστοσελίδες που παράνομα διαθέτουν φάρμακα. «Για αυτό και χρειάζεται σωστή ενημέρωση των πολιτών. Η Ευρώπη έχει ετοιμάσει και χρησιμοποιείται από όλα τα ηλεκτρονικά φαρμακεία ειδικό λογότυπο. Με το λογότυπο αυτό οι πολίτες μπορούν να αναγνωρίζουν τα εγκεκριμένα και αδειοδοτημένα ηλεκτρονικά φαρμακεία, αν και επαναλαμβάνω ότι όταν ένα φάρμακο είναι συνταγογραφούμενο δεν πρέπει κανένας μας να ρισκάρει την υγεία του από τη στιγμή που ο αριθμός των φαρμακείων μας στην Κύπρο είναι υπεραρκετός».
Χρησιμοποιούν παράνομα λογότυπα εθνικών Αρχών
Σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση του ΕΜΑ, οι εθνικές Αρχές στην ΕΕ έχουν εντοπίσει εκατοντάδες ψεύτικα προφίλ και διαφημίσεις που φιλοξενούνται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με κυρίαρχο παράδειγμα το Facebook. Πολλά από αυτά τα δίκτυα δραστηριοποιούνται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την επιβολή κυρώσεων.
«Η παραπλάνηση των καταναλωτών συχνά επιτυγχάνεται μέσω της παράνομης χρήσης επίσημων λογοτύπων (όπως του EMA ή εθνικών οργανισμών φαρμάκων) και με δήθεν εγκρίσεις από υγειονομικές Αρχές, οι οποίες φυσικά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Ως απάντηση, «οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί φορείς εφαρμόζουν εντατικά μέτρα επιβολής του νόμου, όπως η απόσυρση προϊόντων, το μπλοκάρισμα παράνομων ιστοτόπων και η ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας με υπηρεσίες δίωξης και διεθνείς εταίρους».
Παράλληλα, η ΕΕ έχει δημιουργήσει ένα κοινό λογότυπο το οποίο εμφανίζεται στις ιστοσελίδες όλων των εγκεκριμένων ηλεκτρονικών φαρμακείων και λιανοπωλητών φαρμάκων. Με ένα κλικ, στο λογότυπο αυτό, οι ενδιαφερόμενοι μεταφέρονται στο εθνικό μητρώο εξουσιοδοτημένων λιανοπωλητών, επιβεβαιώνοντας έτσι τη νομιμότητα της πηγής. Εάν ένας ιστότοπος δεν φέρει το λογότυπο ή δεν είναι καταχωρημένος σε μητρώο, θεωρείται ότι λειτουργεί παράνομα.
