Η δημοσιοποίηση από το Μέγαρο των Ηλυσίων του Οδικού Χάρτη των «4» – της Γαλλίας, της Ελλάδος, της Κύπρου και του Λιβάνου – για τη Συρία, επιβεβαίωσε όσα είχαν αφεθεί να διαρρεύσουν με την ολοκλήρωση της Διάσκεψης στο Παρίσι, τη Διάσκεψη της Ανατολικής Μεσογείου όπως αποκαλείται πλέον, σε επίπεδο ηγετών των τεσσάρων κρατών και με τη συμμετοχή του ηγέτη του συριακού καθεστώτος Άχμαντ αλ Σάρα, μέσω τηλεδιάσκεψης.
Η σταθερότητα στη Συρία είναι ζητούμενο για όλους – σχεδόν – στην περιοχή, όμως αφενός μεν οι επιδιώξεις δεν είναι οι ίδιες αφετέρου δε, διαφέρει και το τίμημα που η κάθε πλευρά είναι διατεθειμένη να καταβάλει μέχρι να φτάσουμε εκεί, εάν φτάσουμε ποτέ. Διότι η κατάληξη εξαρτάται από πολλούς ανεξέλεγκτους, εσωτερικούς όπως και εξωτερικούς παράγοντες.
Το Ισραήλ για παράδειγμα, θέλει εν μέρει τη σταθεροποίηση της Δαμασκού αλλά όχι την ισχυροποίηση της καθώς αυτό είναι ξεκάθαρο ότι συνιστά απειλή για τα βόρειά του σύνορα. Ακόμα μεγαλύτερη θεωρεί η Ιερουσαλήμ την απειλή της Τουρκίας, τόσο σε συνδυασμό με τα όσα επιδιώκει στη Συρία όσο και πέρα από αυτά, απειλώντας την ασφάλεια του Ισραήλ συνολικά.
Το εβραϊκό κράτος στέλνει σαφή μηνύματα και προειδοποιήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις και τέτοια ήταν και χτυπήματα στην αεροπορική βάση Τιγιάς στην κεντρική Συρία προ ημερών την οποία η Τουρκία εποφθαλμιά. Είναι ξεκάθαρο πως το Ισραήλ θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο εάν νιώσει ότι η απειλή αυτή μεγαλώνει και στον κατάλογο των όσων είναι διατεθειμένο να κάνει είναι και κινήσεις οι οποίες δεν θα μπορούν να του χρεωθούν αλλά θα επιχειρήσουν να προκαλέσουν αστάθεια μέσα στη Συρία. Αυτό είναι κάτι που όλοι οι άλλοι, πλην του Ιράν ενδεχομένως, δεν επιθυμούν αυτή τη στιγμή.
Το Ισραήλ λοιπόν στέλνει εδώ ένα απλό μήνυμα: ότι όσοι περιφερειακοί και διεθνείς παίκτες δεν διάκεινται εχθρικά στο ίδιο μπορούν να βασίζονται στη συνεργασία του αρκεί να προστατεύεται η ασφάλειά του. Δεν ήταν βέβαια τυχαία η συνομιλία Χριστοδουλίδη – Νετανιάχου χθες ούτε και το γεγονός ότι επικεντρώθηκε κυρίως στο αντικείμενο της Διάσκεψης στο Παρίσι.
Η Κύπρος αυτή τη στιγμή είναι ο δεύτερος πιο σημαντικός εταίρος της Ιερουσαλήμ, μετά τις ΗΠΑ, και ανάμεσα στις δύο γειτονικές χώρες υπάρχει εμπιστοσύνη, με τη Λευκωσία να αναλαμβάνει στις πλείστες των περιπτώσεων ρόλο διαμεσολαβητή σε ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με το Ισραήλ.
Κοινό δε και πρωτεύον είναι πάντα το ζήτημα της Τουρκίας και των σχεδιασμών της όχι μόνο στη Συρία αλλά και αλλού. Σύμφωνα με πληροφορίες το θέμα αυτό συζητήθηκε και στην τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ηγετών χθες και είναι πολύ ενδιαφέρον να προσέξει κανείς δύο από τα σημεία του Οδικού Χάρτη τα οποία είναι εξόχως σημαντικά.
Το πρώτο, είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων της Συρίας με βάση το διεθνές Δίκαιο, ιδίως τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, λαμβάνοντας υπόψιν τα συμφέροντα των γειτονικών ευρωπαϊκών κρατών, όπως λέει ο Οδικός Χάρτης προσθέτοντας ότι τα μέρη δεσμεύτηκαν να συστήσουν κατάλληλες επιτροπές για τον σκοπό αυτό. Η εφαρμογή του διεθνούς Δικαίου περιορίζει τις δυνατότητες της Συρίας να επιχειρήσει τη χάραξη κοινής (αιγιαλίτιδας ζώνης και) ΑΟΖ με την Τουρκία (με ή χωρίς εμπλοκή του ψευδοκράτους) υιοθετώντας τις κατά το δοκούν ερμηνείας του διεθνούς Δικαίου της Άγκυρας.
Τα όσα αποφασίστηκαν στο Παρίσι αυξάνουν τη πίεση στη Δαμασκό να μην ακολουθήσει την Άγκυρα και να διακινδυνεύσει έτσι τη στήριξη που χρειάζεται τόσο πολύ από τη Δύση για άρση των κυρώσεων και όχι μόνο.
Η αποτυχία της Άγκυρας να παίξει με το Κάιρο το ίδιο παιγνίδι που είχε παίξει με το τουρκολιβυκό μνημόνιο και η πρόσφατη είσοδος της Chevron στο χώρο που επιχειρούσε να καταπατήσει το μνημόνιο όπως και η προσέγγιση του ζητήματος των αδειοδοτήσεων (τις οποίες καρπούνται οι Αμερικανοί κυρίως) στη βάση της νομιμότητας από τη Λιβύη διαμορφώνει ένα σκηνικό στο οποίο η Δαμασκός δεν είναι λογικό να ακολουθήσει τον ολισθηρό δρόμο της Τουρκίας.
Πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η διπλωματική ακροβασία του Οδικού Χάρτη στο σημείο της Συριακής Κυριαρχίας. Υποστηρίζεται ο πλήρης σεβασμός της κυριαρχίας της Συρίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις παραβιάσεις και τις παρεμβάσεις από ξένους ενδιαφερόμενους φορείς και ζητείται η πλήρης αποχώρησή τους από το συριακό έδαφος.
Αυτό δικαιούται κανείς να καταλάβει ότι δείχνει το Ισραήλ, την Τουρκία ή και τους δύο, αναλόγως ισορροπιών και συμφερόντων.
Χθες η Τουρκία προχώρησε ένα ακόμα βήμα προς την κατάληψη ουσιαστικά της βάσης Τιγιάς την έχουν οι ένοπλοι του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, το συμμάχου δηλαδή της Άγκυρας. Οι Τούρκοι υποστηρίζουν ότι θέλουν τη βάση για να χτυπήσουν τον ISIS που ανασυντάσσεται και να προσφέρουν αεροπορική κάλυψη στην περιοχή της Παλμύρας. Ο στόχος τους είναι βέβαια να ελέγξουν την περιοχή κάτι που θεωρείται άκρως επικίνδυνο, όχι μόνο για το Ισραήλ.
Στη Βαβέλ λοιπόν που δημιουργήθηκε στην περιοχή μας εκ των ων ουκ άνευ είναι η ύπαρξη κρατών με τα δικά τους συμφέροντα μεν αλλά με πρόσβαση σε όλους. Αυτή τη θέση αποκτά και η Κύπρος η οποία άλλωστε δεν προσκλήθηκε τυχαία στο Παρίσι. Όλοι επιδιώκουν πολλά στην περιοχή, τα συμφέροντά τους πότε συμβαδίζουν και πότε συγκρούονται, η Κύπρος όμως δεν έχει κάποια ιδιαίτερη διεκδίκηση πέραν του σεβασμού στην νομιμότητα, όπως και στην κυριαρχία της.
Γίνεται προθύμως η φωνή του καθενός στα μη αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα και κρατά αποστάσεις όταν υπάρχει κίνδυνος να συρθεί η ίδια στο οτιδήποτε. Η τακτική αυτή αποδίδει πέραν των προσδοκιών μάλιστα.
Και το βασικότερο όλων: όλα εξαρτώνται από το πώς θα κινηθούν οι ΗΠΑ. Εάν το Ισραήλ καταφέρει – και καταβάλλεται μια τεράστια προσπάθεια παρασκηνιακά – να πείσει τον Ντόναλντ Τραμπ ότι ο ρόλος της Τουρκίας είναι αποσταθεροποιητικός και πρέπει να περιοριστεί, τότε ανοίγει ο δρόμος για πολλά τα οποία μπορούν να γίνουν με κοινό όφελος.
Η Διάσκεψη στο Παρίσι ήταν ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, ένα σημαντικό βήμα, ειδικά εάν και εφόσον δημιουργηθεί ένα κλίμα συνεργασίας σε βαθμό από ελάχιστο μέχρι απόλυτο και αποφυγής προκλήσεων και εντάσεων τις οποίες αυτή τη στιγμή μόνο η Τουρκία δημιουργεί.
