Με 28 ψήφους υπέρ και 17 εναντίον εγκρίθηκε ο περί Δημοσίων Συγκεντρώσεων και Παρελάσεων Νόμος του 2025, με τον οποίο θεσπίζεται νέα νομοθεσία για διασφάλιση της άσκησης του δικαιώματος του συνέρχεσθαι ειρηνικώς ως αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 21 του Συντάγματος μέσω του καθορισμού συνταγματικά επιτρεπόμενων ρυθμίσεων και η κατάργηση της υφιστάμενης σχετικής νομοθεσίας.
Υπέρ ψήφισαν ο ΔΗΣΥ, το ΔΗΚΟ, η ΕΔΕΚ, η ΔΗΠΑ και το ΕΛΑΜ (σύνολο 26 ψήφοι υπέρ). Εναντίον τάχθηκαν το ΑΚΕΛ, οι Οικολόγοι, ο Κωστής Ευσταθίου και ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους (σύνολο 17 ψήφοι εναντίον).
Απορρίφθηκαν οι τροπολογίες που κατέθεσε το ΑΚΕΛ με 27 ψήφους κατά και 16 υπέρ.
Τι προνοεί η νέα νομοθεσία
- Το νομοσχέδιο προβλέπει τη διασφάλιση της άσκησης του δικαιώματος του συνέρχεσθαι ειρηνικώς, όπως αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 21 του Συντάγματος, μέσω του καθορισμού συνταγματικά επιτρεπόμενων ρυθμίσεων. Στο ν/σ προστέθηκε ο όρος «έκτακτη συγκέντρωση», η οποία πραγματοποιείται ένεκα απρόβλεπτου, τρέχοντος ή επικείμενου γεγονότος, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η τήρηση των διατάξεων που αφορούν την ειδοποίηση από τον διοργανωτή προς τον Αρχηγό Αστυνομίας και την οικεία αρχή τοπικής διοίκησης.
- Προστίθεται επίσης διευκρίνιση αν η παρέλαση διεξάγεται προς τιμήν μίας εθνικής επετείου ή άλλου σημαντικού γεγονότος.
- Τροποποιήθηκε επίσης η πρόνοια που προβλέπει τη δυνατότητα της Αστυνομίας να διατάσσει πρόσωπο να αφαιρεί ή να απομακρύνει το αντικείμενο ή προϊόν ή τέχνασμα που αποκρύπτει ή καλύπτει την ταυτότητα ή αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του, με τρόπο που να μην μπορεί να αναγνωριστεί, ώστε να διευκρινίζεται ότι αυτό επιτρέπεται, όταν υπάρχει εύλογη υποψία ότι η συγκέντρωση ή παρέλαση πρόκειται να καταστεί μη ειρηνική, λόγω πράξης προσώπου ή ότι διαπράττεται ή πρόκειται να διαπραχθεί αδίκημα στην περιοχή της συγκέντρωσης ή παρέλασης από πρόσωπο που συμμετέχει σε αυτήν.
- Παράλληλα διαγράφεται το αδίκημα που προβλέπει ότι πρόσωπο είναι ένοχο αδικήματος, εάν μετά την κοινοποίηση απόφασης διάλυσης μίας συγκέντρωσης ή παρέλασης αυτό βρίσκεται στην περιοχή αυτής και καλύπτει ή αποκρύπτει την ταυτότητά του ή αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του, ώστε να μην είναι αναγνωρίσιμο.
- Το ν/σ προβλέπει παράλληλα την αύξηση του ανώτατου ορίου της προβλεπόμενης χρηματικής ποινής από 4,000 ευρώ σε 10,000 του αδικήματος που αφορά την προτροπή προσώπου σε χρήση βίας ή τη διάπραξη πράξεων βίας με σκοπό την αλλοίωση του ειρηνικού χαρακτήρα της παρέλασης ή συγκέντρωσης.
- Αυξάνεται και το ανώτατο όριο της προβλεπόμενης χρηματικής ποινής του αδικήματος που αφορά την περίπτωση που υπάρχει εύλογη υποψία ότι η συγκέντρωση ή η παρέλαση πρόκειται να καταστεί μη ειρηνική και πρόσωπο αρνείται χωρίς εύλογη αιτία να αφαιρέσει αντικείμενο ή προϊόν ή τέχνασμα ή καλύπτει ή αποκρύπτει με οποιονδήποτε τρόπο την ταυτότητά του ή αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του, ώστε να μην μπορεί να αναγνωριστεί, από τρεις χιλιάδες ευρώ σε πέντε χιλιάδες.
- Τροποποιείται και το προβλεπόμενο αδίκημα της άρνησης χωρίς εύλογη αιτία αφαίρεσης ή απομάκρυνσης αντικειμένου ή προϊόντος ή τεχνάσματος το οποίο καλύπτει ή αποκρύπτει ή αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά προσώπου κατά παράβαση της διαταγής της Αστυνομίας , ώστε αυτό να αφορά οποιοδήποτε πρόσωπο στο πλαίσιο της συγκέντρωσης ή παρέλασης και όχι μόνο συμμετέχοντες σε αυτήν, νοουμένου ότι συντρέχει και η προϋπόθεση ότι το εν λόγω πρόσωπο προβαίνει σε πράξεις που ενδέχεται να καταστήσουν τη συγκέντρωση ή την παρέλαση μη ειρηνική ή να οδηγήσουν στη διάπραξη αδικήματος.
- Οι ρυθμίσεις προβλέπουν τη διαδικασία ειδοποίησης του διοργανωτή δημόσιας συγκέντρωσης ή παρέλασης πριν από την πραγματοποίηση αυτής, χωρίς ωστόσο η ειδοποίηση να καθίσταται υποχρεωτική και καθορισμό υπεύθυνου αξιωματικού της Αστυνομίας, ως συνδέσμου της Αστυνομίας με τον διοργανωτή της συγκέντρωσης ή της παρέλασης.
- Ρυθμίζεται η δυνατότητα του Αρχηγού Αστυνομίας να επιβάλλει περιορισμούς σε σχέση με συγκέντρωση ή παρέλαση, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και βάσει προκαθορισμένης διαδικασίας και ρυθμίζονται και οι περιπτώσεις που ο Αρχηγός δύναται να αποφασίσει τη διάλυση συγκέντρωσης ή παρέλασης και της σχετικής διαδικασίας που πρέπει να προηγηθεί της απόφασης.
Η συζήτηση και ψήφιση έγινε ενώ έξω από τη Βουλή διεξάγετο διαμαρτυρία κατά της ψήφισης του ν/σ.
Οι τοποθετήσεις των βουλευτών
Σε τοποθέτησή της η βουλευτής του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου, είπε πως «σκοπός της πρότασης είναι να θεωρείται ποινικό αδίκημα η συμμετοχή σε διαδήλωση ή συνάθροιση όταν κάποιος καλύπτει ή αλλοιώνει σκόπιμα τα χαρακτηριστικά του προσώπου του με οποιοδήποτε τρόπο ή αντικείμενο με σκοπό να εμποδίσει την ταυτοποίησή του, χωρίς να υπάρχει δικαιολογημένος λόγος και υπό συνθήκες που προκαλούν εύλογες υποψίες κάποιας αξιόποινης πράξης. Το νομοσχέδιο δεν ποινικοποιεί καμία ειρηνική διαμαρτυρία. Προβλέπει ενημέρωση της Αστυνομίας, της οικείας αρχής τοπικής διοίκησης από τον διοργανωτή της εκδήλωσης, χωρίς ωστόσο να θεσπίζεται κύρωση αν δεν το πράξει. Αναγνωρίζονται ρητώς ακόμα και οι αυθόρμητες συγκεντρώσεις, που σήμερα μπορεί και να απαγορεύονται. Η διάλυση της συγκέντρωσης επέρχεται μόνον όταν διαπιστώνεται άμεσος και σοβαρός κίνδυνος».
Όπως εξήγησε, «προβλέπονται δύο και μόνο αδικήματα: η προτροπή άσκησης βίας που αλλοιώνει τον ειρηνικό χαρακτήρα και άρνηση αποκάλυψης ταυτότητας ή κάλυψή της όταν υπάρχει εύλογη υποψία επικείμενης μη ειρηνικής έκβασης. Το νομοσχέδιο ενισχύει τη δημοκρατική έκφραση».
Ο βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους είπε πως καταψηφίζει το νομοσχέδιο για ένα λόγο: «το δικαίωμα της διαμαρτυρίας, της απεργίας και της διαδήλωσης είναι ιερά. Δεν μπορούν να τίθενται υπό αμφισβήτηση και την αίρεση ούτε του δημάρχου, ούτε του μουχτάρη, ούτε του αστυνομικού της γειτονιάς».
Με τη σειρά του ο βουλευτής Κωστής Ευσταθίου είπε πως «επειδή έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινα δικαιώματα, δεν παραμένει παρά η καταψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου το οποίο πραγματικά δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τη δημοκρατία».
Ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου συμφώνησε λέγοντας πως «το νομοσχέδιο έχει πάρα πολλά προβλήματα. Δεν είναι ξεκάθαρες οι ευθύνες της Αστυνομίας για να προστατεύει τον διαδηλωτή».
Ο Μαρίνος Σιζόπουλος ανέφερε πως από την πλευρά της η ΕΔΕΚ στηρίζει το νομοσχέδιο. «Η ασυδοσία πρέπει να τιμωρείται, να υπάρχει αποτελεσματικότητα γιατί την ίδια στιγμή με αυτόν τον τρόπο προστατεύεται και η δημοκρατική έκφραση των απόψεων και των πεποιθήσεων των πολιτών», πρόσθεσε.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης, είπε πως «το νομοσχέδιο έρχεται να καλύψει ένα υπαρκτό θεσμικό κενό», ενώ ο Μαρίνος Μουσιούττας ανέφερε πως «ως ΔΗΠΑ θα παρακολουθούμε την εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής και εάν και εφόσον υπάρξει οποιαδήποτε παρέκκλιση, παρερμηνεία που να θέτει εν αμφιβόλω τις ενέργειες, τις πράξεις και τις προθέσεις θα επέμβουμε για διορθωτικές κινήσεις».
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ΕΛΑΜ ανέφερε πως «σε κανένα σημείο του νομοσχεδίου δεν αναφέρεται ότι η Αστυνομία ή οποιοσδήποτε άλλος έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει τη διεξαγωγή συγκέντρωσης. Το δικαίωμα του συνέρχεστε ειρηνικώς είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο».
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης, είπε πως υποστηρίζει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο καθώς θεωρεί ότι επιχειρεί να βάλει τάξη σε μία ευνομούμενη πολιτεία που θέλει να διασφαλίζει και τα δικαιώματα όσων θέλουν να διαμαρτυρηθούν αλλά και όσων δεν θέλουν.
Με την σειρά της η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, είπε πως «κατά τη δική μας εκτίμηση όπως έχει καταλήξει αυτό το νομοσχέδιο δεν καταργεί κανένα δικαίωμα αλλά ρυθμίζει προστατεύει και διασφαλίζει τα δικαιώματα όλων και αυτών που διαμαρτύρονται αλλά και αυτών που δεν διαμαρτύρονται. Κάποιος έχει το δικαίωμα να φέρει κουκούλα, αλλά αν η Αστυνομία έχει εύλογη υποψία ότι πρόκειται να διαπραχθεί ποινικό αδίκημα τότε κατά πρώτο λόγο ζητά από το άτομο να την αφαιρέσει. Εάν αυτό δεν γίνει τότε ακολουθούν άλλα. Αλλά δεν είναι ποινικό αδίκημα ούτε έχει οποιαδήποτε επίπτωση όπως προνοείτο αρχικά στο νομοσχέδιο».
Η αντίθετη θέση του ΑΚΕΛ και το σχόλιο Δαμιανού για την …«Χρυσή Αυγή της Κύπρου»
Αντίθετη άποψη είχε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού. Αρχικά ανέφερε πως «το πιο σύντομο αλλά και κακόγουστο πολιτικό ανέκδοτο που έχω ακούσει σήμερα είναι ότι η “Χρυσή Αυγή Κύπρου” το ΕΛΑΜ, αντιτίθεται στη βία και πιστεύει στη Δημοκρατία. Είναι μπροστά μου οι εικόνες των μαθητών Μιχαλολιάκου που στέκονταν με καμάρι δίπλα του και πίσω του».
Πρόσθεσε πως όλα όσα ανέφεραν οι συνάδελφοί του, «τα παραδείγματα για τραμπουκισμούς, καταστροφές κτλ, όλα αυτά είναι αδικήματα του ποινικού κώδικα. Ουδεμία σχέση έχουν με αυτό που έχουμε ενώπιον μας».
Μεταξύ άλλων, όπως είπε, «το νομοσχέδιο λέει ότι: παρέλαση σημαίνει παρέλαση 20 ή περισσότερων προσώπων σε δημόσιο χώρο, ή ότι μπορεί να διακόψει και να διαλύσει για σκοπούς δημοσίων ηθών. Όσον αφορά τις αυθόρμητες διαμαρτυρίες, αν ήταν νόμος της ελληνικής δημοκρατίας εκείνη η λαοθάλασσα για τα Τέμπη θα ήταν απαγορευμένη. Λέει ακόμη ότι πρέπει να ειδοποιούν εφτά μέρες πριν για να διαμαρτυρηθούν οι πολίτες. Πρέπει να ενημερώνουν για τον σκοπό, για την ώρα που θα ξεκινήσουν, τι ώρα θα τελειώσουν και τι πλακάτ θα χρησιμοποιούν».
«Όλα αυτά κατοχυρώνουν το δικαίωμα; Ειδικά οι νομικοί που θα υπερψηφίσετε σκίστε τα πτυχία σας! Είμαστε στο 2025 όχι στο 1967. Είναι ντροπή αυτά τα πράγματα και είναι διπλή ντροπή που θα τα ψηφίσετε. Αυτά είναι συμβατά με το Σύνταγμα και με την ΕΣΔΑ; Ψηφίζοντας αυτό το έκτρωμα θα αλλοιώσετε ένα κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα δικαίωμα των πολιτών της ΚΔ», είπε καταληκτικά.
