Τελικά ποιο είναι το αόρατο χέρι που όπως υποστηρίζουν οι συντεχνίες ανέτρεψε την υστάτη τη συμφωνία για την ΑΤΑ; Είναι ένα ερώτημα που καλούνται οι εμπλεκόμενοι να απαντήσουν, καθώς εκεί που φαινόταν πως θα βγει άσπρος καπνός και θα υπογραφόταν η συμφωνία από όλα τα μέρη, οι εργοδοτικές οργανώσεις έκαναν πίσω.
Η κάθε πλευρά έχει προβάλει το δικό της αφήγημα. Σημείο αιχμής φαίνεται να αποτελεί για τους εργοδότες η ενσωμάτωση της ΑΤΑ στον κατώτατο μισθό. Ο μεικτός αρχικός κατώτατος μισθός είναι €940 και με τη συμπλήρωση έξι μηνών συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη αυξάνεται στα €1000. Οι εργοδότες είχαν αποδεχθεί, λένε, η ΑΤΑ να συνυπολογίζεται κάθε δυο χρόνια στον εθνικό κατώτατο μισθό και δεν συζητούν την ετήσια ενσωμάτωσή της στον μισθό, όταν υπάρχει πληθωρισμός μέχρι 4%, νοουμένου ότι προηγήθηκε χρονιά με ανάπτυξη του ΑΕΠ.
Αυτοί που την τελευταία στιγμή ανέτρεψαν το σκηνικό καλούνται να απαντήσουν εάν με €1000 τον μήνα, στην καλύτερη περίπτωση, μπορούν να βγάλουν το μήνα οι εργαζόμενοι. Η απάντηση είναι ξεκάθαρα αρνητική, καθώς παρά τον πρόσκαιρα αρνητικό πληθωρισμό η ακρίβεια στη χώρα μας ήρθε και έμεινε. Άλλωστε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο πληθωρισμός θα είναι σχετικά χαμηλός ή και ανεπαίσθτος τα επόμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει πως η αύξηση που θα έχουν στους μισθούς τους οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν τον εθνικό κατώτατο μισθό θα είναι ελάχιστη ή ανύπαρκτη. Η ΑΤΑ αποτελεί εργαλείο αποκατάστασης της αγοραστικής αξίας των μισθών, δηλαδή καλύπτει το αυξημένο κόστος ενός μισθωτού για τις αυξημένες τιμές προϊόντων. Με τους υπολογισμούς για χαμηλό πληθωρισμό έως και αρνητικό, το κόστος από τη συμπερίληψη ΑΤΑ θα είναι μηδαμινό για την εργοδοτική πλευρά, το επόμενο διάστημα.
Η Κυβέρνηση διά του Προέδρου της Δημοκρατίας δηλώνει πως μετά την απόρριψη της συμφωνίας εξετάζει άλλες επιλογές, οι οποίες θα συμβάλουν στην ενίσχυση της μεσαίας τάξης και των χαμηλόμισθων πολιτών. Θα ήταν καλό η κυβέρνηση να ενεργοποιήσει τα επόμενα σχέδια της, αφού έχει δώσει πολύ χώρο στο διάλογο, χωρίς να υπάρξει συμβιβασμός από όλες τις πλευρές.
Ας υλοποιήσει και την αρχική πρόθεση για παραχώρηση ΑΤΑ σε όλους. Στην Κύπρο, από τις 450 χιλ. εργαζόμενους μόνο οι 180 χιλ. λαμβάνουν ΑΤΑ, δηλαδή ούτε οι μισοί.
Την ίδια ώρα, για να ικανοποιηθεί και η εργοδοτική πλευρά θα ήταν λογικό να της παραχωρηθούν γενναιόδωρες φορολογικές απαλλαγές για να εξισορροπηθεί το κόστος που θα επωμισθεί με την καθολική κάλυψη των εργαζόμενων. Εάν οι πλευρές υλοποιήσουν τις προειδοποιήσεις και προχωρήσουν σε απεργίες και σε ανταπεργίες αυτή που θα ζημιώσει είναι η κυπριακή οικονομία. Η Κυβέρνηση ας κάνει πράξη τις προεκλογικές δεσμεύσεις που είχε αναλάβει ο Νίκος Χριστοδουλίδης για κλιμακωτή παραχώρηση της ΑΤΑ. Τον Νοέμβριο του 2022 είχε παρουσιάσει την πρόταση του για κλιμακωτή παραχώρηση της ΑΤΑ με ποσοστό 70% στους χαμηλόμισθους στις κλίμακες Α2-Α5-Α7 και 30% στις υψηλότερες κλίμακες. Στην πορεία μεσολάβησαν πολλά και δεν υλοποιήθηκε η δέσμευση. Θα πρέπει να βάλουν όλοι νερό στο κρασί τους για το καλό της οικονομίας.
