Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε ότι η Ουάσιγκτον θα προμηθεύσει την Ουκρανία με πυραύλους πλεύσης (cruise) Tomahawk, στο πλαίσιο συμφωνίας που προβλέπει ότι ο επιχειρησιακός έλεγχος θα παραμείνει στα χέρια των Ηνωμένων Πολιτειών. Η κίνηση αυτή αποτελεί σημαντική αλλαγή στην αμερικανική πολιτική εξοπλισμών και αναμένεται να επηρεάσει την ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη.
Σε συνέντευξή του στις 6 Οκτωβρίου, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να διαθέσουν τους πυραύλους Tomahawk σε συμμαχικές χώρες, περιλαμβανομένης της Ουκρανίας, υπό αυστηρό καθεστώς ελέγχου εκ μέρους της Ουάσιγκτον. Η απόφαση διευρύνει σημαντικά την πρόσβαση του Κιέβου σε όπλα μεγάλης εμβέλειας υψηλής ακρίβειας, περιορίζοντας ωστόσο τον κίνδυνο ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης.
Πύραυλος μακράς εμβέλειας με ακρίβεια στόχευσης
Ο Tomahawk, που αναπτύχθηκε από τη Raytheon για το Αμερικανικό Ναυτικό, είναι πύραυλος πλεύσης υποηχητικής ταχύτητας με εμβέλεια που υπερβαίνει τα 1.600 χιλιόμετρα. Μπορεί να πετά σε χαμηλό ύψος, χρησιμοποιώντας ραντάρ παρακολούθησης εδάφους και πλοήγηση GPS, γεγονός που τον καθιστά δύσκολο στον εντοπισμό και την αναχαίτιση από συμβατικά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας. Με πολεμική κεφαλή περίπου 450 κιλών, μπορεί να καταστρέψει κέντρα διοίκησης, κόμβους ανεφοδιασμού, αντιαεροπορικά συστήματα ή κρίσιμες υποδομές βαθιά μέσα σε εχθρικό έδαφος.
Για την Ουκρανία, η ένταξη των Tomahawk σημαίνει τη δυνατότητα πλήγματος σε ρωσικές βάσεις, θέσεις συγκέντρωσης στρατευμάτων και εγκαταστάσεις διοίκησης πολύ πέραν της γραμμής του μετώπου, περιλαμβανομένων στόχων σε κατεχόμενα εδάφη και, δυνητικά, στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Οι Tomahawk εκτοξεύονται παραδοσιακά από αμερικανικά αντιτορπιλικά και καταδρομικά, καθώς και από υποβρύχια. Ωστόσο, για την Ουκρανία εξετάζεται η προσαρμογή επίγειων συστημάτων εκτόξευσης, όπως ο κάθετος εκτοξευτής Mk 41, ή κινητών πλατφορμών που θα συνδέονται με λογισμικό ελέγχου πυρός υπό αμερικανική διαχείριση.
Υπάρχει προηγούμενο στο πρόγραμμα Typhon του αμερικανικού στρατού, που είχε σχεδιαστεί για εκτόξευση Tomahawk από χερσαίες βάσεις. Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες εκπαίδευσης ουκρανικών μονάδων και προετοιμασίας συμβατών εκτοξευτών, με σταδιακή παράδοση υλικού και επιχειρησιακές δοκιμές υπό αμερικανική εποπτεία.
Η πιθανή ανάπτυξη Tomahawk στην Ουκρανία αλλάζει τους υπολογισμούς της Μόσχας. Στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Ρωσίας, όπως αεροπορικές βάσεις στην Μαύρη Θάλασσα και δίκτυα ανεφοδιασμού προς το Ντονμπάς, θα τεθούν εντός βεληνεκούς. Ακόμη και προηγμένα αντιαεροπορικά συστήματα όπως τα S-300 και S-400 ενδέχεται να δυσκολευτούν να τα αναχαιτίσουν πριν από το τελικό στάδιο πτήσης.
Η δυνατότητα αιφνιδιαστικών πληγμάτων μεγάλης ακρίβειας, με απρόβλεπτες τροχιές και χωρίς την έκθεση πιλότων σε κίνδυνο, δίνει στην Ουκρανία τακτικό πλεονέκτημα σε ένα περιβάλλον όπου η υπεροχή στον αέρα παραμένει αμφισβητούμενη.
Ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι οι Ουκρανοί δεν θα έχουν αυτόνομο δικαίωμα χρήσης, καθώς κάθε εκτόξευση θα απαιτεί αμερικανική έγκριση. Παρά τον περιορισμό αυτό, αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η εισαγωγή των Tomahawk αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη αναβάθμιση των ουκρανικών δυνατοτήτων μετά την παράδοση των HIMARS και των Storm Shadow.
