Ο καθένας, σε Κύπρο και Ελλάδα, μπορεί να κατανοήσει τι μπορεί να σημαίνει η έναρξη εργασιών στη θάλασσα για την υλοποίηση του σχεδιασμού της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης, δεδομένης της προειδοποίησης -φραστικής και χειροπιαστής- από την τουρκική πλευρά ότι το έργο δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη δική της έγκριση.
Η ελληνική Κυβέρνηση επιμένει να προσπαθεί να διαβεβαιώσει πως το καλώδιο δεν σκοντάφτει στην τουρκική αυθαιρεσία. Πού σκοντάφτει; Δεν μας λένε με σαφήνεια. Ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης ξαναείπε πριν 3 μέρες πως το έργο είναι περίπλοκο και θέλει τον χρόνο του. Είναι θέμα «χρονισμού». Πόσο χρόνο θέλει; Δεν ξέρει ούτε ο ίδιος.
Αφού είναι περίπλοκο και θέλει τον χρόνο του το έργο, γιατί ο ΑΔΜΗΕ δεσμεύτηκε με ένα συμβόλαιο με την κατασκευάστρια του καλωδίου, που επιβάλλει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, τα οποία ήδη έχουν παραβιαστεί και έδωσαν το δικαίωμα στη Nexans να ζητά αποζημιώσεις και να προειδοποιεί με διακοπή της κατασκευής τον Αύγουστο;
Γιατί ο ΑΔΜΗΕ δεσμεύτηκε σε δύο κράτη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θέσει σε λειτουργία τη διασύνδεση τέλη του 2029, όταν δεν μπορεί να διασφαλίσει -μέσα του ’25- την πραγματοποίηση έστω των θαλάσσιων ερευνών για τα σημεία στα οποία θα βυθιστεί το καλώδιο;
Ποιος πρέπει να πληρώσει για τις καθυστερήσεις; Ποιος πρέπει να αποζημιώσει τη Nexans; Ποιος πρέπει να πληρώσει τα λεφτά που ξοδεύτηκαν ήδη, αφού ούτε η ελληνική Κυβέρνηση, ούτε ο ΑΔΜΗΕ, ως φορέας υλοποίησης, δεν ξέρουν -στην πραγματικότητα- αν και πότε θα τελειώσει το έργο;
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, έχει πάντα πρόσφορη την πιο βολική για τον ίδιο απάντηση: Θα πληρώνουν οι καταναλωτές σε Κύπρο και Ελλάδα, ακόμα κι αν κανένας δεν μπορεί να τους εγγυηθεί πως θα απολαύσουν τα οφέλη από τη διασύνδεση, το 2029, το 2030, ούτε το 2035.
Ποιος έδωσε το δικαίωμα στον κ. Μανουσάκη να μας εξοργίζει; Ποιος του επιτρέπει να είναι παγιδευμένος όπως ο ποντικός στη φάκα και να επιχειρεί ασύστολα να εκβιάσει από πάνω, για πολλοστή φορά, ότι αν δεν του πληρώσουμε όσα ξόδεψε μέχρι τώρα δεν θα βρει τράπεζα να του δώσει τα δάνεια των εκατοντάδων εκατομμυρίων που χρειάζεται και δεν θα γίνει το έργο;
Του το επιτρέπουν οι δύο κυβερνήσεις και οι δύο ρυθμιστικές αρχές: η ΡΑΕΚ και η ΡΑΑΕΥ. Με τις ρυθμιστικές αποφάσεις που έλαβαν, υπό την πίεση της ανεκδιήγητης Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η οποία -με τη συγκατάθεση ή παρότρυνση της Κυβέρνησης Αναστασιάδη- έδωσε αυτό το μεγάλο έργο και τη χορηγία των 658 εκατ. ευρώ σε μια εταιρεία που δεν μπορούσε να το υλοποιήσει και όταν ακόμα και αυτή η Ευρ. Επιτροπή κατάλαβε τη βλακεία που έκανε (ο Ραφαηλίδης έλεγε πως ο βλάκας που καταλαβαίνει πως είναι βλάκας, δεν είναι και τόσο βλάκας, αλλά αμφιβάλλω), έβαλε στο παιγνίδι τον αξιόπιστο ΑΔΜΗΕ.
Ο ΑΔΜΗΕ τσίμπησε, θεώρησε πως το κέρδος από το καλώδιο είναι σιγουράκι, καθώς είναι -νόμιζε- πλήρως εγγυημένο από τις νομοθεσίες της ΕΕ και τις αποφάσεις των Ρυθμιστών, με εξασφαλισμένη και μια απόδοση πάνω από 8%, και μας κατέβηκε, εκβιάζοντας για να αλλάξουν οι κανόνες του παιγνιδιού, εκ των υστέρων.
Άλλαξαν όπως άλλαξαν οι κανόνες, αλλά στο γήπεδο κατέβηκε να παίξει και μια τρίτη ομάδα, που δεν είναι για τα δόντια ούτε των κυβερνήσεων Κύπρου – Ελλάδας, ούτε βέβαια για τον ΑΔΜΗΕ. Η Τουρκία. Η περίφημη ανωτέρα βία που μας έλεγε ο κ. Μανουσάκης.
Και τώρα;
Τώρα, ο κ. Μανουσάκης έδωσε συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το Σαββατοκύριακο και το μόνο που βρήκε να μας πει είναι -πάλι- πως θέλει λεφτά! Δεν μας εξήγησε γιατί δεν γίνονται οι έρευνες στη θάλασσα, δεν μας είπε αν θα γίνουν κάποτε οι έρευνες χωρίς να δεχθούν μεγάλη πολιτική ήττα οι δύο χώρες, απαλλοτριώνοντας κυριαρχικά τους δικαιώματα, δεν μας εξήγησε γιατί προειδοποιεί η Nexans πως θα σταματήσει την κατασκευή του καλωδίου τον Αύγουστο αν δεν δεσμευτεί μια και καλή ο ΑΔΜΗΕ, για να κλειδώσει η ίδια το 1.4 δις ευρώ που προβλέπει το συμβόλαιο. Δεν μας είπε ούτε αν είναι πλέον δυνατό να τελειώσει το καλώδιο το 2029, ακόμα και αν όλα αυτά που ζούμε σήμερα αποδειχθούν ένα κακό όνειρο και θα ξεπεραστούν μόλις ανοίξουμε το πρωί τα μάτια.
Ο κ. Μανουσάκης μάς είπε -μέσα από το ΑΠΕ- μόνο πως του χρωστάμε λεφτά!
Είπε: «Το σημαντικότερο ζήτημα σε αυτή τη φάση του έργου είναι η ανάκτηση των επενδυτικών δαπανών που έχουμε πραγματοποιήσει έως τώρα, η οποία εξαρτάται από τις αποφάσεις των Ρυθμιστών της Ελλάδας και της Κύπρου».
Για τους καταναλωτές, κ. Μανουσάκη, το σημαντικότερο είναι να μας πείτε αν μπορείτε ή όχι να φέρετε σε πέρας το έργο. Και πότε. Αν δεν περνά από το χέρι σας, να το πείτε και να λογαριαστούμε. Μην φοβάστε, δεν θα σας «φάμε» ούτε ένα σεντ από αυτά που αποδεδειγμένα πρέπει να πληρώσουμε κι ας μην επιτευχθεί η πολυθρύλητη άρση της ηλεκτρικής μας απομόνωσης. Κάτι θα σκεφτούμε και γι’ αυτό.
Είπε ακόμα ο κ. Μανουσάκης ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει επενδύσει μέχρι στιγμής 250 εκατ. ευρώ για το έργο. Ναι, να μας πείτε και πόσα από αυτά αντλήθηκαν από τη χορηγία της ΕΕ. Τα βάλατε όλα από την τσέπη σας;
Συνέχισε: «Χωρίς αυτή την ανάκτηση είναι αδύνατη η πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό, που είναι απολύτως απαραίτητος για τη χρηματοδότηση και άρα τη συνέχεια του έργου της διασύνδεσης».
Οk, κ. Μανουσάκη, αν δεν μπορείτε να βρείτε λεφτά να τελειώσετε το έργο, μην το διακινδυνεύσετε. Μην βρείτε λεφτά με ασήκωτα επιτόκια και μας μπλέξετε περισσότερο, αφού δεν σας δίνει χαμηλότοκα η ΕΤΕπ. Μείνετε εκεί που είστε. Μην συνεχίσετε το έργο και βρείτε -εσείς- άκρη με τη Nexans, στο μεταξύ.
Και καταλήγει ως εξής: «Εφόσον διασφαλίσουμε την ανάκτηση του εσόδου, το επόμενο βήμα θα είναι η υπογραφή του συμβολαίου με τη Siemens, που έχει κερδίσει τον διαγωνισμό για τον Σταθμό Μετατροπής που θα κατασκευαστεί στην Κύπρο».
Δηλαδή, αν του δώσουμε τα λεφτά που λέει πως έχει να παίρνει, θα τρέξει να ξοδέψει και άλλα. Τουλάχιστο μισό δισ. στη Siemens.
Ο κ. Μανουσάκης ξέρει πολύ καλά πως η ΡΑΕΚ δεν έχει δεσμευτεί να του πληρώσει όλα όσα ξοδεύει πριν τη λειτουργία του έργου. Σε αντίθεση με τη ΡΑΑΕΥ, που την έσυρε η ελληνική Κυβέρνηση στην αποδοχή των απαιτήσεων του ΑΔΜΗΕ και ετοιμάζεται να αρχίσει να χρεώνει τους καταναλωτές στην Ελλάδα, για ένα έργο που δεν ξέρει κανένας αν θα προχωρήσει.
Κύριε Μανουσάκη, μετά από πολλές πιέσεις στη ΡΑΕΚ και την κυπριακή Κυβέρνηση, υπογράψαμε τελικά μία συμφωνία που λέει πως θα δώσουμε από το κρατικό ταμείο 25 εκατ. τον Γενάρη του ’26, 25 τον Γενάρη του 27, 25 τον Γενάρη του 28, 25 τον Γενάρη του 29 και άλλα 25 τον Γενάρη του 2030. Σύνολο, 125 εκατ.
Αν το έργο τελειώσει το 2030, τότε θα σας πληρώσουμε, βάσει μίας φόρμουλας που συμφωνήθηκε, όλα όσα αιτιολογημένα ξοδέψατε (στη βάση της αναλογίας 63-37) συν το εγγυημένο σας κέρδος για πολλά χρόνια.
Πριν τη λειτουργία της διασύνδεσης, μην μας γυρέψετε άλλα λεφτά από τα 125 που συμφωνήσαμε.
Ζητάτε, βέβαια, τώρα άλλα 20 εκατ. για την καθυστέρηση που προκλήθηκε στη Nexans. Θα μπορούσε κάποιος να πει «ας τα πάρει το ποτάμι», αλλά τουλάχιστο να είναι ξεκάθαρο πως θα είναι τα τελευταία. Ούτε σεντ επιπλέον, αν δεν φτιάξετε αυτό που αναλάβατε να φτιάξετε. Και βρείτε τα με τον κ. Γεραπετρίτη και τον κ. Μητσοτάκη, όταν με τη σειρά τους τα βρουν με τον «χρονισμό». Χρειάζεται στάμινα ο σωστός χρονισμός, υπενθυμίζω.
