Όλο και κάτι βάζουν στην άκρη τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά. Για άλλους η αποταμίευση είναι μεγαλύτερη, ενώ για κάποιους άλλους μικρότερη. Μπορεί να έχουμε την εντύπωση ότι τα κυπριακά νοικοκυριά αποταμιεύουν κάθε μήνα περισσότερο σε σχέση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά, λόγω των ευνοϊκών συνθηκών που επικρατούν στην οικονομία – από τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρωζώνη στον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, στον πληθωρισμό και στην αγορά εργασίας – αλλά τα στοιχεία διαψεύδουν μια τέτοια εκτίμηση. Υπάρχουν νοικοκυριά στην Ευρώπη που αποταμιεύουν με εξαιρετικά υψηλά ποσοστά, ίσως γιατί θέλουν να αισθάνονται οικονομική ασφάλεια.
Η ανάλυση των στοιχείων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από τον Φιλελεύθερο δείχνει ότι τον Σεπτέμβριο (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) τα νοικοκυριά στη Λιθουανία είχαν το μεγαλύτερο ποσοστό αποταμίευσης, 12,9% σε ετήσια βάση, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη είναι 3,2%. Ακόμη μία χώρα της Βαλτικής, η Εσθονία, έχει μεγάλο ποσοστό αποταμίευσης από τα νοικοκυριά, δεύτερη στην κατάταξη, με ποσοστό καταθετικής επέκτασης 10,6%. Τα νοικοκυριά της Λετονίας συμπληρώνουν την τριάδα των βαλτικών χωρών, με ποσοστό αύξησης των αποταμιεύσεων 9,4%.
Στην Κροατία η καταθετική επέκταση των νοικοκυριών είναι 7,8%, στην Ιρλανδία 6,6%, στην Ολλανδία 6,2%, στη Σλοβακία 5,6%, στη Σλοβενία 5,4%, στη Μάλτα και στην Κύπρο 5,3%. Ακολουθεί η Ισπανία με καταθετική επέκταση 5,1% τον Σεπτέμβριο, η Πορτογαλία με 4,8%, το Λουξεμβούργο με 4,4%, η Φινλανδία με 4,1% και η Αυστρία με 3,7%.
Κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης βρίσκεται η καταθετική επέκταση που καταγράφεται στο τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Ελλάδας (3,1%), ακολουθεί το Βέλγιο (2,9%) και η Γαλλία οριακά στο 0,5%.
Τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΚΤ δείχνουν επίσης τι είδους καταθέσεις προτιμούν τα νοικοκυριά, ως προς τη χρονική τους διάρκεια. Οι καταθέσεις διάρκειας άνω των δύο ετών παρουσιάζουν άνοδο 8,6% στην Κύπρο σε ετήσια βάση (Αύγουστος), ενώ στην Ευρωζώνη ο μέσος όρος είναι μόλις 1,6%.
Η μεγαλύτερη αύξηση, 102,1%, παρουσιάζεται στις καταθέσεις νοικοκυριών από τη Φινλανδία, ενώ αρνητικό πρόσημο καταγράφεται στη Λετονία (-20,4%), στην Ελλάδα (-13%), στην Κροατία (-12%), στην Πορτογαλία (-7,9%), στην Εσθονία (-6,2%), στη Μάλτα (-4,9%), στη Γαλλία (-3,6%) και στη Σλοβενία (-2,4%).
Οι καταθέσεις νοικοκυριών με διάρκεια έως δύο έτη παρουσίασαν μείωση -0,2% τον Σεπτέμβριο σε ετήσια βάση, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη ήταν -9,6%. Τη μεγαλύτερη αύξηση (36,7%) σε αυτή την κατηγορία είχαν οι καταθέσεις των νοικοκυριών από την Ιρλανδία. Αρνητικό πρόσημο κατέγραψαν οι καταθέσεις νοικοκυριών στο Βέλγιο (-42,3%), στη Γαλλία (-19%), στη Μάλτα (-14,7%) και στη Λετονία (-14,1%).
Γεμάτες ρευστότητα
Το πιο «γεμάτο ταμείο» με ρευστότητα έχει το κυπριακό τραπεζικό σύστημα στην Ευρωζώνη και απέχει με διαφορά από το δεύτερο, που είναι το ελληνικό, ενώ υπάρχει χάσμα απόστασης με το φινλανδικό τραπεζικό σύστημα.
Με βάση τα τελευταία επίσημα στατιστικά στοιχεία της ΕΚΤ (δεύτερο τρίμηνο 2025), οι κυπριακές τράπεζες έχουν το χαμηλότερο δείκτη δανείων προς καταθέσεις (loan-to-deposit ratio) στην Ευρώπη, στο 50,3%, και ακολουθεί το ελληνικό με 60,4%.
Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι οι κυπριακές τράπεζες έχουν φθηνή χρηματοδότηση από τα κυπριακά νοικοκυριά, αφού οι περισσότερες καταθέσεις τους είναι χαμηλότοκες και από τις μικρότερες στην Ευρωζώνη.
Για να γίνει κατανοητό, ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις δείχνει το ποσοστό των καταθέσεων που μια τράπεζα μετατρέπει σε δάνεια. Εκφράζει την εξάρτηση της τράπεζας από εξωτερική χρηματοδότηση για τη δανειοδοτική της δραστηριότητα, όπου υψηλότερος δείκτης σημαίνει μεγαλύτερη εξάρτηση από μη καταθετικές πηγές χρηματοδότησης, ενώ ένας χαμηλότερος δείκτης υποδηλώνει ισχυρότερη βάση καταθέσεων για την κάλυψη των δανείων της.
Εάν ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είναι στο 100%, αυτό σημαίνει ότι μια τράπεζα δάνεισε ένα ευρώ στους πελάτες της για κάθε ένα ευρώ που έλαβε ως κατάθεση. Αυτό σημαίνει ότι η τράπεζα δεν διαθέτει σημαντικά αποθεματικά ρευστότητας για να αντιμετωπίσει αναμενόμενα ή απροσδόκητα προβλήματα.
Στην Ευρωζώνη ο μέσος όρος του δείκτη είναι στο 94%.
