Όσοι διερωτούνταν γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε χρηματοδότηση ύψους 658 εκατ. ευρώ στη EuroAsia Interconnector, μια ιδιωτική εταιρεία που εμφανίστηκε από το πουθενά, και την εμπιστεύτηκε για την εθνικής και πανευρωπαϊκής σημασίας ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας, δικαιώνονται σήμερα. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία επιβεβαίωσε χθες ότι διεξάγει έρευνα για πιθανά ποινικά αδικήματα, αναφορικά με τη χρηματοδότηση της διασύνδεσης. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δεν το παραδέχθηκε δημοσίως, αλλά οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν πως η έρευνα θα καλύψει πρώην κυβερνητικά στελέχη, επί διακυβέρνησης Αναστασιάδη, κρατικούς λειτουργούς που διαχειρίστηκαν την αίτηση της EuroAsia Interconnector, αλλά και στελέχη αρμόδιων γενικών διευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η έρευνα καλείται να ρίξει φως στο εξής: Πώς μια ιδιωτική εταιρεία, από το πουθενά, χωρίς προηγούμενη δράση στην παραγωγή ή μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, χρηματοδοτήθηκε με 658 εκατ. από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά περίπου ένα χρόνο μετά η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε πως η εταιρεία αυτή δεν ήταν σε θέση να εκτελέσει το έργο και δεν μπορούσε να πείσει επενδυτές να τη δανειοδοτήσουν ή να συνδράμουν στην υλοποίηση της επένδυσης. Και μετά που έκρινε αυτή την αδυναμία της EuroAsia Interconnector, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβη σε επανειλημμένα διαβήματα προς τη νέα κυβέρνηση της Κύπρου (λίγους μήνες μετά τις προεδρικές του 2023) ώστε να απομακρυνθεί η EuroAsia από το έργο της διασύνδεσης και να επιλεγεί νέος φορέας υλοποίησης. Με την Κομισιόν να εισηγείται – σχεδόν να επιβάλλει- τον ΑΔΜΗΕ. Και δύο χρόνια μετά, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου, αλλά και η ίδια η ΕΕ, αναγνωρίζουν δημόσια πως το έργο δεν μπορεί να υλοποιηθεί, εφόσον συνεχιστούν οι ενστάσεις και οι απειλές της Τουρκίας επί διεθνώς υδάτων που η ίδια θεωρεί ότι εμπίπτουν στην υφαλοκρηπίδα της.
Οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι:
◗ Από τις βασικότερες καταγγελίες που η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αποφάσισε ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση αφορά πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο – αξιωματούχο και συγγενικά του πρόσωπα, για τα οποία κατατέθηκε επώνυμα ισχυρισμός ότι προώθησε εκ της θέσεώς του, έναντι προσωπικού οφέλους, την επένδυση της EuroAsia Interconnector, με τελικό στόχο την εξασφάλιση γενναίας χορηγίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο στόχος επιτεύχθηκε, με χορηγία 658 εκατ. ευρώ, η μεγαλύτερη που δόθηκε ποτέ για τέτοιο έργο από την Κομισιόν. Αυτή η πτυχή της έρευνας θα καλύψει και ισχυρισμούς για εμπλοκή και άλλων πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων ή και κυβερνητικών στελεχών.
◗ Υπό διερεύνηση έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και οι συνθήκες υπό τις οποίες η επενδυτική πρόταση ενός ιδιώτη, χωρίς επιβεβαιωμένη τεχνογνωσία και ικανή πρόσβαση σε εξωτερική χρηματοδότηση, για ένα εξαιρετικά δαπανηρό και απαιτητικό έργο εθνικής και πανευρωπαϊκής σημασίας (ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου με το ευρωπαϊκό δίκτυο) εγκρίθηκε, υποστηρίχθηκε και χρηματοδοτήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία (μεταξύ άλλων με δάνειο 100 εκατ. ευρώ του κράτους από το Ταμείο Ανάκαμψης) και στη συνέχεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εξετάζονται, μεταξύ άλλων, οι συνθήκες υπό τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας, λίγους μήνες μετά την απόφασή της να χρηματοδοτήσει την ηλεκτρική διασύνδεση που προωθούσε η EuroAsia με 658 εκατομμύρια, προέβη σε επανειλημμένα διαβήματα προς την κυπριακή Κυβέρνηση, μετά τις προεδρικές εκλογές του 2023, ώστε να αποσυρθεί από το έργο ο τότε ιδιοκτήτης της EuroAsia, λόγω αδυναμίας του να βρει πρόσβαση σε δανεισμό εκατομμυρίων ευρώ, αλλά και της έλλειψης τεχνογνωσίας εκ μέρους της εταιρείας του. Κάτι που τελικά έγινε, με την «επιστράτευση» του ΑΔΜΗΕ, ο οποίος αγόρασε το έργο από την EuroAsia για περίπου 48 εκατ. ευρώ.
◗ Υπό διερεύνηση έχει τεθεί και καταγγελία ότι στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που συμμετείχε στη διαχείριση-έγκριση των αιτήσεων της EuroAsia για το έργο της διασύνδεσης, διαπιστώθηκε αργότερα ότι εργοδοτήθηκε από την εν λόγω εταιρεία.
