Η χρήση των μετρητών ήταν για πολλά χρόνια το μέσο πάνω στο οποίο στηριζόταν το παγκόσμιο εμπόριο. Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό η αδιαμφισβήτητη κυριαρχία των μετρητών, υποχωρεί μπροστά στην ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας.
Σήμερα μιλάμε για το ψηφιακό ευρώ και όπως αναφέρει στο άρθρο του , που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Κεντρικής, ο Στέλιος Γιωργάκη, γενικός διευθυντής στη γενική διεύθυνση εποπτείας πληρωμών της Κεντρικής Τράπεζας «σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο ψηφιακός, με το ψηφιακό ευρώ στόχος μας είναι να συμπληρώσουμε τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση σε μία ασφαλή και καθολικά αποδεκτή μορφή χρήματος».
Εξηγεί στο άρθρο του ότι «πέραν από τις συνέπειες από τη συνεχιζόμενη μείωση στη χρήση των μετρητών και από τον ψηφιακό μετασχηματισμό που έχει κάνει τις πληρωμές αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας, ο καθιερωμένος ρόλος των τραπεζών αμφισβητείται κυρίως λόγω της εισόδου καινούργιων -και εκτός του πεδίου της παραδοσιακής τραπεζικής- παικτών».
Υποδεικνύει ο κ. Γιωργάκη ότι σε αυτούς περιλαμβάνονται τόσο οι εκδότες κρυπτο-στοιχείων ενεργητικού όσο και μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, οι οποίες λόγω ισχυρής παρουσίας στην αγορά ενδέχεται να περιορίσουν τον ανταγωνισμό και την αποδοτικότητα του Ευρωπαϊκού συστήματος πληρωμών. Σε περίπτωση σημειώνει «που οι κεντρικές τράπεζες παράβλεπαν τέτοιες δυνητικά ανατρεπτικές εξελίξεις, ενδεχομένως να γινόμασταν μάρτυρες ενός ολιγοπωλίου ιδιωτικών εκδοτών χρήματος. Συνεπακόλουθα, οι προετοιμασίες για την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ στοχεύουν στη διατήρηση της υγιούς συνύπαρξης του χρήματος κεντρικής τράπεζας και του ιδιωτικού χρήματος: και τα δύο πρέπει να παραμείνουν μεταξύ τους εναλλάξιμα και ταυτόχρονα αναγνωρίσιμα».
Χωρίς τόκους το ψηφιακό ευρώ
Το Ευρωσύστημα αναφέρει στο άρθρο του « αναγνωρίζει τον καίριο ρόλο των τραπεζών ως προς την διευκόλυνση της πραγματοποίησης πληρωμών, συναλλαγών και της παροχής πιστώσεων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, καθώς και τη σημασία των τραπεζικών καταθέσεων για την παροχή ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αυτόν ακριβώς τον ρόλο θα διατηρήσουν οι τράπεζες με την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ. Για να διατηρηθεί η υφιστάμενη αυτή τάξη, οι πολίτες θα δύνανται να διατηρούν στον λογαριασμό τους περιορισμένη ποσότητα ψηφιακού ευρώ, χωρίς αυτή να αποφέρει τόκους».
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επισημαίνει «συνεργάζεται στενά με χρηματοπιστωτικούς φορείς για τη ρύθμιση των ορίων διακράτησης ψηφιακού ευρώ με άξονα τρεις βασικούς πυλώνες: χρηστικότητα, νομισματική πολιτική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Με την υιοθέτηση αυτών των δικλείδωv ασφαλείας, το Ευρωσύστημα στοχεύει να επιτύχει την ισορροπία μεταξύ της προώθησης της καινοτομίας και της διατήρησης της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα όρια διακράτησης δεν θα περιορίζουν την πραγματοποίηση πληρωμών. Συνδέοντας το πορτοφόλι ψηφιακού ευρώ με έναν τραπεζικό λογαριασμό, οι καταναλωτές θα μπορούν να πληρώνουν για συναλλαγές οι οποίες υπερβαίνουν το όριο διακράτησης χωρίς έτσι να χρειάζεται να διατηρούν θετικά υπόλοιπα σε ψηφιακό ευρώ. Από την άλλη, ενώ οι έμποροι θα αποδέχονται πληρωμές σε ψηφιακό ευρώ, δεν θα είναι εφικτό να διατηρούν υπόλοιπα σε αυτό, διατηρώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο άθικτη την βάση εταιρικών καταθέσεων των τραπεζών. Εξάλλου, το ψηφιακό ευρώ σχεδιάζεται ως μέσο πληρωμής και όχι ως αποταμιευτικό ή επενδυτικό εργαλείο».
Ο κ. Γιωργάκη στο άρθρο του αναδεικνύει και τις προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες. «Είναι επίσης σημαντικό να έχουμε υπόψη μας ότι υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο οι τραπεζικές καταθέσεις να μεταφερθούν σε πάροχους σταθερών κρυπτονομισμάτων (stablecoins) ή άλλων ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, χάρη στις ενέργειες για μετριασμό του κινδύνου που εξετάζονται διεξοδικά, το ψηφιακό ευρώ δεν αναμένεται να αποτελέσει σημαντική πηγή ανησυχίας για την χρηματοδότηση των τραπεζών. Άλλωστε, οι τράπεζες έχουν πάντα την επιλογή να αυξήσουν τα καταθετικά επιτόκια ώστε να αποφύγουν την απώλεια καταθέσεων ως πηγή αναχρηματοδότησης μακροπρόθεσμα».
Στόχος μας εξηγεί στο άρθρο είναι η διαφύλαξη της υφιστάμενης τάξης του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Τόσο οι τράπεζες όσο και άλλοι φορείς που υπόκεινται σε εποπτεία, όπως τα ιδρύματα πληρωμών και τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος, θα διανέμουν το ψηφιακό ευρώ στους πελάτες τους χωρίς αυτό να επιφέρει αλλαγές στις υφιστάμενες πελατειακές σχέσεις.
