Αίτημα παραίτησης του Afzal Khan MP από τη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία κατέθεσε, μέσω επιστολής προς τον Υπουργό Επιχειρήσεων και Εμπορίου, η κυπριακή παροικία του Λονδίνου.
Σε επιστολή του, ο Χρίστος Καραολής, πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Κυπρίων Ηνωμένου Βασιλείου, με κοινοποίηση στον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Εξωτερικών, τον Υπουργό Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής, τα μέλη της Διακομματικής Ομάδας Κύπρου, τη Sarah Sackman KC MP, τη Σκιώδη Υπουργό Ευρώπης, και τον Ύπατο Αρμοστή του ΗΒ στην Κύπρο, ζητά επίσημη τοποθέτηση της κυβέρνησης για την επίσκεψη του Afzal Khan στα κατεχόμενα, την προηγούμενη εβδομάδα.
Στην επιστολή επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι «με βαθιά ανησυχία και απογοήτευση πληροφορηθήκαμε για τις αναφορές σχετικά με την πρόσφατη επίσκεψη του βουλευτή Afzal Khan, Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία, στο παράνομα κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Η απόφασή του να αφιχθεί μέσω παράνομου αεροδρομίου στην Τύμπου (το αποκαλούμενο “Ercan”), να συμμετάσχει σε δραστηριότητες υπό την αιγίδα του μη αναγνωρισμένου παράνομου καθεστώτος της λεγόμενης “Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου” (ΤΔΒΚ) και να φωτογραφηθεί δημοσίως με σύμβολα του αποσχιστικού καθεστώτος, αποτελεί ανησυχητική απόκλιση από την καθιερωμένη πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου και τους διεθνείς κανόνες. Ως εκ τούτου, ζητούμε την άμεση απομάκρυνσή του από τη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου και την επίσημη αποστασιοποίηση της κυβέρνησης από τις ενέργειές του».
Ο κ. Καραολής υπογραμμίζει ότι η Εθνική Ομοσπονδία Κυπρίων Ηνωμένου Βασιλείου, ως ομοσπονδιακός φορέας, εκπροσωπεί περισσότερους από 300.000 Βρετανούς πολίτες κυπριακής καταγωγής. Επίσης, σημειώνει ότι το αεροδρόμιο Ercan, μέσω του οποίου έφτασε ο κ. Khan στα κατεχόμενα, λειτουργεί παράνομα σε έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή από το 1974.
«Όπως επιβεβαίωσε το Εφετείο στην υπόθεση Yollari & Anor, R (on the application of) v Secretary of State for Transport & Anor [2010] EWCA Civ 1093, οι απευθείας πτήσεις προς το Ercan θα παραβίαζαν τις υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου βάσει της Σύμβασης του Σικάγο (1944), θέση που επανέλαβε ο Υπουργός Μεταφορών, λόρδος Hendy, στις 3 Φεβρουαρίου 2025, δηλώνοντας ότι “δεν μπορούν να πραγματοποιούνται απευθείας αεροπορικές υπηρεσίες μεταξύ του βορρά της Κύπρου και του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς αυτό θα αντίκειτο στις υποχρεώσεις του ΗΒ βάσει της Σύμβασης του Σικάγο”», αναφέρει.
Υπενθυμίζει ακόμη ότι η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, σε συμφωνία με όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ πλην της Τουρκίας, δεν αναγνωρίζει την ΤΔΒΚ. «Με την άφιξή του στο παράνομο αεροδρόμιο, οι ενέργειες του κ. Khan είναι όχι μόνο διπλωματικά επιλήψιμες, αλλά και νομικά και ηθικά αδικαιολόγητες», σημειώνει, προσθέτοντας ότι η πράξη του συνιστά υπονόμευση της εξωτερικής πολιτικής του ΗΒ και νομιμοποίηση της κατοχής.
«Ο Υπουργός του FCDO, Stephen Doughty MP, επανέλαβε στις 27 Ιανουαρίου 2025 τη μακροχρόνια πολιτική μη αναγνώρισης του καθεστώτος, δηλώνοντας: “Η πάγια θέση του ΗΒ είναι να μην αναγνωρίζει την αποκαλούμενη ‘Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου’ ως ανεξάρτητο κράτος. Αυτή συνάδει με πολλά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με τη θέση της διεθνούς κοινότητας, με μοναδική εξαίρεση την Τουρκία”», υπογραμμίζει.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας υπενθυμίζει επίσης τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου υπέρ μιας συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού, στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, και τονίζει ότι «η Τουρκία κατέχει πάνω από το ένα τρίτο του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Το γεγονός ότι ένας εν ενεργεία Ειδικός Απεσταλμένος Εμπορίου προς την Τουρκία του ΗΒ εμπλέκεται με καθεστώς που εγκαταστάθηκε και συντηρείται από την κατοχική δύναμη στην οποία είναι επίσημος εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Η επίσκεψή του, περιλαμβανομένης της συνάντησής του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Τατάρ, ήδη προβάλλεται στον κατεχόμενο βορρά ως σιωπηρή βρετανική αναγνώριση του καθεστώτος και ως προοπτική για άμεσο εμπόριο».
Στην επιστολή, ο κ. Καραολής ζητά άμεσες διευκρινίσεις ως προς το αν το Υπουργείο ή οποιοδήποτε τμήμα της βρετανικής κυβέρνησης γνώριζε την πρόθεση του κ. Khan να επισκεφθεί το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου και αν υπήρξε οποιασδήποτε μορφής έγκριση ή ανοχή – ρητή ή σιωπηρή. «Αν δεν υπήρξε τέτοια έγκριση, ζητούμε να επιβεβαιωθεί αυτό δημοσίως, ώστε να αποφευχθεί βλάβη στην αξιοπιστία της βρετανικής πολιτικής και της εικόνας του ΗΒ ως κράτους που σέβεται το κράτος δικαίου», σημειώνει, καταλήγοντας με κάλεσμα προς την κυβέρνηση να τον απομακρύνει άμεσα από τη θέση αυτή.
«Ζητούμε τη διαβεβαίωσή σας ότι η πάγια πολιτική μη αναγνώρισης δεν θα υπονομευθεί από τέτοιες ενέργειες και ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι θα λογοδοτούν όταν εμπλέκονται σε δραστηριότητες που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο, την πολιτική του ΗΒ και τις δεσμεύσεις του βάσει της Συνθήκης Εγγυήσεως», καταλήγει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας.
Αυτούσια η Επιστολή:
Αξιότιμος Jonathan Reynolds MP
Υπουργός Επιχειρήσεων και Εμπορίου
Υπουργείο Επιχειρήσεων και Εμπορίου
Old Admiralty Building, Admiralty Place
Λονδίνο SW1A 2DY
7 Αυγούστου 2025
Θέμα: Αίτημα παραίτησης του Afzal Khan MP από τη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία
Σας απευθύνω την παρούσα εκ μέρους της Εθνικής Ομοσπονδίας Κυπρίων Ηνωμένου Βασιλείου, του ομοσπονδιακού φορέα που εκπροσωπεί περισσότερους από 300.000 Βρετανούς πολίτες κυπριακής καταγωγής. Ως αναγνωρισμένη φωνή της κυπριακής διασποράς στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπερασπιζόμαστε ένα ελεύθερο και ενωμένο κράτος, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το διεθνές δίκαιο και τη μακροχρόνια εξωτερική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου.
Με βαθιά ανησυχία και απογοήτευση πληροφορηθήκαμε για τις αναφορές σχετικά με την πρόσφατη επίσκεψη του βουλευτή Afzal Khan, Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία, στο παράνομα κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Η απόφασή του να αφιχθεί μέσω παράνομου αεροδρομίου στην Τύμπου (το αποκαλούμενο «Ercan»), να συμμετάσχει σε δραστηριότητες υπό την αιγίδα του μη αναγνωρισμένου παράνομου καθεστώτος της λεγόμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» (ΤΔΒΚ) και να φωτογραφηθεί δημοσίως με σύμβολα του αποσχιστικού καθεστώτος, αποτελεί ανησυχητική απόκλιση από την καθιερωμένη πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου και τους διεθνείς κανόνες. Ως εκ τούτου, ζητούμε την άμεση απομάκρυνσή του από τη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου και την επίσημη αποστασιοποίηση της Κυβέρνησης από τις ενέργειές του.
Παραβίαση του διεθνούς και βρετανικού δικαίου
Το αεροδρόμιο Ercan λειτουργεί παράνομα σε έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή από το 1974. Όπως επιβεβαίωσε το Εφετείο στην υπόθεση Yollari & Anor, R (on the application of) v Secretary of State for Transport & Anor [2010] EWCA Civ 1093, οι απευθείας πτήσεις προς το Ercan θα παραβίαζαν τις υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου βάσει της Σύμβασης του Σικάγο (1944), θέση που επανέλαβε ο Υπουργός Μεταφορών, λόρδος Hendy, στις 3 Φεβρουαρίου 2025, δηλώνοντας ότι «δεν μπορούν να πραγματοποιούνται απευθείας αεροπορικές υπηρεσίες μεταξύ του βορρά της Κύπρου και του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς αυτό θα αντίκειτο στις υποχρεώσεις του ΗΒ βάσει της Σύμβασης του Σικάγο».
Τα Ψηφίσματα 541 (1983) και 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ καλούν σε σεβασμό της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας και μη αναγνώριση οποιουδήποτε κράτους στην Κύπρο, πλην της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιπλέον, καλούν όλα τα κράτη να μην διευκολύνουν ούτε να συνδράμουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την αποσχιστική οντότητα. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, σε συμφωνία με όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ πλην της Τουρκίας, δεν αναγνωρίζει την ΤΔΒΚ. Με την άφιξή του στο παράνομο αεροδρόμιο, οι ενέργειες του κ. Khan είναι όχι μόνο διπλωματικά επιλήψιμες, αλλά και νομικά και ηθικά αδικαιολόγητες.
Υπονόμευση της εξωτερικής πολιτικής του ΗΒ και νομιμοποίηση της κατοχής
Ο Υπουργός του FCDO, Stephen Doughty MP, επανέλαβε στις 27 Ιανουαρίου 2025 τη μακροχρόνια πολιτική μη αναγνώρισης του καθεστώτος, δηλώνοντας: «Η πάγια θέση του ΗΒ είναι να μην αναγνωρίζει την αποκαλούμενη “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου” ως ανεξάρτητο κράτος. Αυτή συνάδει με πολλά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με τη θέση της διεθνούς κοινότητας, με μοναδική εξαίρεση την Τουρκία».
Η βρετανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένως επιβεβαιώσει τη στήριξή της σε συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, συμπεριλαμβανομένων και των πρόσφατων συνεδριάσεων του ΟΗΕ στη Γενεύη και τη Νέα Υόρκη, στις οποίες παρευρέθηκε ο κ. Doughty. Η επίσκεψη του κ. Khan αντιβαίνει άμεσα στην πολιτική αυτή, υπονομεύει την αξιοπιστία του ΗΒ ως εγγυήτριας δύναμης και διαμεσολαβητή και στέλνει απαράδεκτο μήνυμα προς τα θύματα της εισβολής του 1974, πολλά από τα οποία είναι σήμερα Βρετανοί πολίτες και απόγονοι προσφύγων από τις περιοχές που επισκέφθηκε ο ίδιος.
Επιπλέον, η Τουρκία κατέχει πάνω από το ένα τρίτο του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Το γεγονός ότι ένας εν ενεργεία Ειδικός Απεσταλμένος Εμπορίου προς την Τουρκία του ΗΒ εμπλέκεται με καθεστώς που εγκαταστάθηκε και συντηρείται από την κατοχική δύναμη στην οποία είναι επίσημος εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Η επίσκεψή του, περιλαμβανομένης της συνάντησής του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Τατάρ, ήδη προβάλλεται στον κατεχόμενο βορρά ως σιωπηρή βρετανική αναγνώριση του καθεστώτος και ως προοπτική για άμεσο εμπόριο.
Ακατάλληλη αποδοχή «τιμητικού τίτλου»
Μας ανησύχησε εξίσου η αναφορά ότι ο κ. Khan αποδέχθηκε τιμητικό διδακτορικό από το «Πανεπιστήμιο American της Κερύνειας», ίδρυμα που λειτουργεί παράνομα, χωρίς διαπίστευση ή ρύθμιση από τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό το παράνομο καθεστώς. Παρά τον ισχυρισμό ότι προάγει την ακαδημαϊκή ανταλλαγή, πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times ανέδειξε ότι τέτοια πανεπιστήμια λειτουργούν ως «παγίδες μεταναστών» για διακίνηση προς την ΕΕ.
Με την αποδοχή του τίτλου αυτού, ο κ. Khan όχι μόνο νομιμοποίησε ίδρυμα εκτός του διεθνώς αναγνωρισμένου νομικού και ακαδημαϊκού πλαισίου, αλλά ενδέχεται να συνεισέφερε και στη συνεχιζόμενη εκμετάλλευση γης που αποκτήθηκε μέσω εκτοπισμού και κατοχής. Η πράξη αυτή είναι βαθύτατα ακατάλληλη για οποιονδήποτε Βρετανό αξιωματούχο, πόσο μάλλον για διορισμένο κυβερνητικό Ειδικό Απεσταλμένο Εμπορίου.
Αίτημα διευκρινίσεων από το Υπουργείο Επιχειρήσεων και Εμπορίου
Δεδομένης της σοβαρότητας του περιστατικού, ζητούμε άμεσες διευκρινίσεις ως προς το αν το Υπουργείο σας ή οποιοδήποτε τμήμα της βρετανικής κυβέρνησης γνώριζε την πρόθεση του κ. Khan να επισκεφθεί το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου πριν από την επίσκεψη και αν υπήρξε οποιασδήποτε μορφής έγκριση ή ανοχή – ρητή ή σιωπηρή. Αν δεν υπήρξε τέτοια έγκριση, ζητούμε να επιβεβαιωθεί αυτό δημοσίως, ώστε να αποφευχθεί βλάβη στην αξιοπιστία της βρετανικής πολιτικής και της εικόνας του ΗΒ ως κράτους που σέβεται το κράτος δικαίου. Η έλλειψη έγκρισης καθιστά ακόμη πιο αδύνατη τη συνέχιση της θητείας του κ. Khan στη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου προς την Τουρκία.
Συμπέρασμα και αίτημα άμεσης ενέργειας
Η συμπεριφορά του κ. Khan – η απευθείας μετάβαση και είσοδος στην Κύπρο μέσω παράνομου σημείου εισόδου, η εμπλοκή με αποσχιστικό καθεστώς και η αποδοχή τιμητικών διακρίσεων από μη αναγνωρισμένο ίδρυμα – συνιστά σοβαρή παραβίαση διπλωματικού πρωτοκόλλου και ασυμβίβαστη με τα καθήκοντα Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του ΗΒ. Ως εκ τούτου, καλούμε την κυβέρνηση να τον απομακρύνει άμεσα από τη θέση αυτή.
Ζητούμε τη διαβεβαίωσή σας ότι η πάγια πολιτική μη αναγνώρισης δεν θα υπονομευθεί από τέτοιες ενέργειες και ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι θα λογοδοτούν όταν εμπλέκονται σε δραστηριότητες που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο, την πολιτική του ΗΒ και τις δεσμεύσεις του βάσει της Συνθήκης Εγγυήσεως.
Αναμένουμε την άμεση απάντησή σας και θα καλωσορίζαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε και να συζητήσουμε περαιτέρω το ζήτημα.
Με εκτίμηση,
Χρίστος Καραολής
Πρόεδρος, Εθνική Ομοσπονδία Κυπρίων Ηνωμένου Βασιλείου
Κοινοποίηση: Πρωθυπουργός, Υπουργός Εξωτερικών, Υπουργός Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής, Μέλη της Διακομματικής Ομάδας Κύπρου, Sarah Sackman KC MP, Σκιώδης Υπουργός Ευρώπης, Ύπατος Αρμοστής του ΗΒ στην Κύπρο
Αίτημα παραίτησης του Afzal Khan MP από τη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία κατέθεσε, μέσω επιστολής προς τον Υπουργό Επιχειρήσεων και Εμπορίου, η κυπριακή παροικία του Λονδίνου.
Σε επιστολή του, ο Χρίστος Καραολής, πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Κυπρίων Ηνωμένου Βασιλείου, με κοινοποίηση στον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Εξωτερικών, τον Υπουργό Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής, τα μέλη της Διακομματικής Ομάδας Κύπρου, τη Sarah Sackman KC MP, τη Σκιώδη Υπουργό Ευρώπης, και τον Ύπατο Αρμοστή του ΗΒ στην Κύπρο, ζητά επίσημη τοποθέτηση της κυβέρνησης για την επίσκεψη του Afzal Khan στα κατεχόμενα, την προηγούμενη εβδομάδα.
Στην επιστολή επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι «με βαθιά ανησυχία και απογοήτευση πληροφορηθήκαμε για τις αναφορές σχετικά με την πρόσφατη επίσκεψη του βουλευτή Afzal Khan, Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία, στο παράνομα κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Η απόφασή του να αφιχθεί μέσω παράνομου αεροδρομίου στην Τύμπου (το αποκαλούμενο “Ercan”), να συμμετάσχει σε δραστηριότητες υπό την αιγίδα του μη αναγνωρισμένου παράνομου καθεστώτος της λεγόμενης “Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου” (ΤΔΒΚ) και να φωτογραφηθεί δημοσίως με σύμβολα του αποσχιστικού καθεστώτος, αποτελεί ανησυχητική απόκλιση από την καθιερωμένη πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου και τους διεθνείς κανόνες. Ως εκ τούτου, ζητούμε την άμεση απομάκρυνσή του από τη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου και την επίσημη αποστασιοποίηση της κυβέρνησης από τις ενέργειές του».
Ο κ. Καραολής υπογραμμίζει ότι η Εθνική Ομοσπονδία Κυπρίων Ηνωμένου Βασιλείου, ως ομοσπονδιακός φορέας, εκπροσωπεί περισσότερους από 300.000 Βρετανούς πολίτες κυπριακής καταγωγής. Επίσης, σημειώνει ότι το αεροδρόμιο Ercan, μέσω του οποίου έφτασε ο κ. Khan στα κατεχόμενα, λειτουργεί παράνομα σε έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή από το 1974.
«Όπως επιβεβαίωσε το Εφετείο στην υπόθεση Yollari & Anor, R (on the application of) v Secretary of State for Transport & Anor [2010] EWCA Civ 1093, οι απευθείας πτήσεις προς το Ercan θα παραβίαζαν τις υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου βάσει της Σύμβασης του Σικάγο (1944), θέση που επανέλαβε ο Υπουργός Μεταφορών, λόρδος Hendy, στις 3 Φεβρουαρίου 2025, δηλώνοντας ότι “δεν μπορούν να πραγματοποιούνται απευθείας αεροπορικές υπηρεσίες μεταξύ του βορρά της Κύπρου και του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς αυτό θα αντίκειτο στις υποχρεώσεις του ΗΒ βάσει της Σύμβασης του Σικάγο”», αναφέρει.
Υπενθυμίζει ακόμη ότι η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, σε συμφωνία με όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ πλην της Τουρκίας, δεν αναγνωρίζει την ΤΔΒΚ. «Με την άφιξή του στο παράνομο αεροδρόμιο, οι ενέργειες του κ. Khan είναι όχι μόνο διπλωματικά επιλήψιμες, αλλά και νομικά και ηθικά αδικαιολόγητες», σημειώνει, προσθέτοντας ότι η πράξη του συνιστά υπονόμευση της εξωτερικής πολιτικής του ΗΒ και νομιμοποίηση της κατοχής.
«Ο Υπουργός του FCDO, Stephen Doughty MP, επανέλαβε στις 27 Ιανουαρίου 2025 τη μακροχρόνια πολιτική μη αναγνώρισης του καθεστώτος, δηλώνοντας: “Η πάγια θέση του ΗΒ είναι να μην αναγνωρίζει την αποκαλούμενη ‘Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου’ ως ανεξάρτητο κράτος. Αυτή συνάδει με πολλά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με τη θέση της διεθνούς κοινότητας, με μοναδική εξαίρεση την Τουρκία”», υπογραμμίζει.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας υπενθυμίζει επίσης τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου υπέρ μιας συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού, στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, και τονίζει ότι «η Τουρκία κατέχει πάνω από το ένα τρίτο του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Το γεγονός ότι ένας εν ενεργεία Ειδικός Απεσταλμένος Εμπορίου προς την Τουρκία του ΗΒ εμπλέκεται με καθεστώς που εγκαταστάθηκε και συντηρείται από την κατοχική δύναμη στην οποία είναι επίσημος εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Η επίσκεψή του, περιλαμβανομένης της συνάντησής του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Τατάρ, ήδη προβάλλεται στον κατεχόμενο βορρά ως σιωπηρή βρετανική αναγνώριση του καθεστώτος και ως προοπτική για άμεσο εμπόριο».
Στην επιστολή, ο κ. Καραολής ζητά άμεσες διευκρινίσεις ως προς το αν το Υπουργείο ή οποιοδήποτε τμήμα της βρετανικής κυβέρνησης γνώριζε την πρόθεση του κ. Khan να επισκεφθεί το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου και αν υπήρξε οποιασδήποτε μορφής έγκριση ή ανοχή – ρητή ή σιωπηρή. «Αν δεν υπήρξε τέτοια έγκριση, ζητούμε να επιβεβαιωθεί αυτό δημοσίως, ώστε να αποφευχθεί βλάβη στην αξιοπιστία της βρετανικής πολιτικής και της εικόνας του ΗΒ ως κράτους που σέβεται το κράτος δικαίου», σημειώνει, καταλήγοντας με κάλεσμα προς την κυβέρνηση να τον απομακρύνει άμεσα από τη θέση αυτή.
«Ζητούμε τη διαβεβαίωσή σας ότι η πάγια πολιτική μη αναγνώρισης δεν θα υπονομευθεί από τέτοιες ενέργειες και ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι θα λογοδοτούν όταν εμπλέκονται σε δραστηριότητες που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο, την πολιτική του ΗΒ και τις δεσμεύσεις του βάσει της Συνθήκης Εγγυήσεως», καταλήγει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας.
Αυτούσια η Επιστολή:
Αξιότιμος Jonathan Reynolds MP
Υπουργός Επιχειρήσεων και Εμπορίου
Υπουργείο Επιχειρήσεων και Εμπορίου
Old Admiralty Building, Admiralty Place
Λονδίνο SW1A 2DY
7 Αυγούστου 2025
Θέμα: Αίτημα παραίτησης του Afzal Khan MP από τη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία
Σας απευθύνω την παρούσα εκ μέρους της Εθνικής Ομοσπονδίας Κυπρίων Ηνωμένου Βασιλείου, του ομοσπονδιακού φορέα που εκπροσωπεί περισσότερους από 300.000 Βρετανούς πολίτες κυπριακής καταγωγής. Ως αναγνωρισμένη φωνή της κυπριακής διασποράς στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπερασπιζόμαστε ένα ελεύθερο και ενωμένο κράτος, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το διεθνές δίκαιο και τη μακροχρόνια εξωτερική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου.
Με βαθιά ανησυχία και απογοήτευση πληροφορηθήκαμε για τις αναφορές σχετικά με την πρόσφατη επίσκεψη του βουλευτή Afzal Khan, Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία, στο παράνομα κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Η απόφασή του να αφιχθεί μέσω παράνομου αεροδρομίου στην Τύμπου (το αποκαλούμενο «Ercan»), να συμμετάσχει σε δραστηριότητες υπό την αιγίδα του μη αναγνωρισμένου παράνομου καθεστώτος της λεγόμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» (ΤΔΒΚ) και να φωτογραφηθεί δημοσίως με σύμβολα του αποσχιστικού καθεστώτος, αποτελεί ανησυχητική απόκλιση από την καθιερωμένη πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου και τους διεθνείς κανόνες. Ως εκ τούτου, ζητούμε την άμεση απομάκρυνσή του από τη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου και την επίσημη αποστασιοποίηση της Κυβέρνησης από τις ενέργειές του.
Παραβίαση του διεθνούς και βρετανικού δικαίου
Το αεροδρόμιο Ercan λειτουργεί παράνομα σε έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή από το 1974. Όπως επιβεβαίωσε το Εφετείο στην υπόθεση Yollari & Anor, R (on the application of) v Secretary of State for Transport & Anor [2010] EWCA Civ 1093, οι απευθείας πτήσεις προς το Ercan θα παραβίαζαν τις υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου βάσει της Σύμβασης του Σικάγο (1944), θέση που επανέλαβε ο Υπουργός Μεταφορών, λόρδος Hendy, στις 3 Φεβρουαρίου 2025, δηλώνοντας ότι «δεν μπορούν να πραγματοποιούνται απευθείας αεροπορικές υπηρεσίες μεταξύ του βορρά της Κύπρου και του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς αυτό θα αντίκειτο στις υποχρεώσεις του ΗΒ βάσει της Σύμβασης του Σικάγο».
Τα Ψηφίσματα 541 (1983) και 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ καλούν σε σεβασμό της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας και μη αναγνώριση οποιουδήποτε κράτους στην Κύπρο, πλην της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιπλέον, καλούν όλα τα κράτη να μην διευκολύνουν ούτε να συνδράμουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την αποσχιστική οντότητα. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, σε συμφωνία με όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ πλην της Τουρκίας, δεν αναγνωρίζει την ΤΔΒΚ. Με την άφιξή του στο παράνομο αεροδρόμιο, οι ενέργειες του κ. Khan είναι όχι μόνο διπλωματικά επιλήψιμες, αλλά και νομικά και ηθικά αδικαιολόγητες.
Υπονόμευση της εξωτερικής πολιτικής του ΗΒ και νομιμοποίηση της κατοχής
Ο Υπουργός του FCDO, Stephen Doughty MP, επανέλαβε στις 27 Ιανουαρίου 2025 τη μακροχρόνια πολιτική μη αναγνώρισης του καθεστώτος, δηλώνοντας: «Η πάγια θέση του ΗΒ είναι να μην αναγνωρίζει την αποκαλούμενη “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου” ως ανεξάρτητο κράτος. Αυτή συνάδει με πολλά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με τη θέση της διεθνούς κοινότητας, με μοναδική εξαίρεση την Τουρκία».
Η βρετανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένως επιβεβαιώσει τη στήριξή της σε συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, συμπεριλαμβανομένων και των πρόσφατων συνεδριάσεων του ΟΗΕ στη Γενεύη και τη Νέα Υόρκη, στις οποίες παρευρέθηκε ο κ. Doughty. Η επίσκεψη του κ. Khan αντιβαίνει άμεσα στην πολιτική αυτή, υπονομεύει την αξιοπιστία του ΗΒ ως εγγυήτριας δύναμης και διαμεσολαβητή και στέλνει απαράδεκτο μήνυμα προς τα θύματα της εισβολής του 1974, πολλά από τα οποία είναι σήμερα Βρετανοί πολίτες και απόγονοι προσφύγων από τις περιοχές που επισκέφθηκε ο ίδιος.
Επιπλέον, η Τουρκία κατέχει πάνω από το ένα τρίτο του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Το γεγονός ότι ένας εν ενεργεία Ειδικός Απεσταλμένος Εμπορίου προς την Τουρκία του ΗΒ εμπλέκεται με καθεστώς που εγκαταστάθηκε και συντηρείται από την κατοχική δύναμη στην οποία είναι επίσημος εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Η επίσκεψή του, περιλαμβανομένης της συνάντησής του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Τατάρ, ήδη προβάλλεται στον κατεχόμενο βορρά ως σιωπηρή βρετανική αναγνώριση του καθεστώτος και ως προοπτική για άμεσο εμπόριο.
Ακατάλληλη αποδοχή «τιμητικού τίτλου»
Μας ανησύχησε εξίσου η αναφορά ότι ο κ. Khan αποδέχθηκε τιμητικό διδακτορικό από το «Πανεπιστήμιο American της Κερύνειας», ίδρυμα που λειτουργεί παράνομα, χωρίς διαπίστευση ή ρύθμιση από τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό το παράνομο καθεστώς. Παρά τον ισχυρισμό ότι προάγει την ακαδημαϊκή ανταλλαγή, πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times ανέδειξε ότι τέτοια πανεπιστήμια λειτουργούν ως «παγίδες μεταναστών» για διακίνηση προς την ΕΕ.
Με την αποδοχή του τίτλου αυτού, ο κ. Khan όχι μόνο νομιμοποίησε ίδρυμα εκτός του διεθνώς αναγνωρισμένου νομικού και ακαδημαϊκού πλαισίου, αλλά ενδέχεται να συνεισέφερε και στη συνεχιζόμενη εκμετάλλευση γης που αποκτήθηκε μέσω εκτοπισμού και κατοχής. Η πράξη αυτή είναι βαθύτατα ακατάλληλη για οποιονδήποτε Βρετανό αξιωματούχο, πόσο μάλλον για διορισμένο κυβερνητικό Ειδικό Απεσταλμένο Εμπορίου.
Αίτημα διευκρινίσεων από το Υπουργείο Επιχειρήσεων και Εμπορίου
Δεδομένης της σοβαρότητας του περιστατικού, ζητούμε άμεσες διευκρινίσεις ως προς το αν το Υπουργείο σας ή οποιοδήποτε τμήμα της βρετανικής κυβέρνησης γνώριζε την πρόθεση του κ. Khan να επισκεφθεί το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου πριν από την επίσκεψη και αν υπήρξε οποιασδήποτε μορφής έγκριση ή ανοχή – ρητή ή σιωπηρή. Αν δεν υπήρξε τέτοια έγκριση, ζητούμε να επιβεβαιωθεί αυτό δημοσίως, ώστε να αποφευχθεί βλάβη στην αξιοπιστία της βρετανικής πολιτικής και της εικόνας του ΗΒ ως κράτους που σέβεται το κράτος δικαίου. Η έλλειψη έγκρισης καθιστά ακόμη πιο αδύνατη τη συνέχιση της θητείας του κ. Khan στη θέση του Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου προς την Τουρκία.
Συμπέρασμα και αίτημα άμεσης ενέργειας
Η συμπεριφορά του κ. Khan – η απευθείας μετάβαση και είσοδος στην Κύπρο μέσω παράνομου σημείου εισόδου, η εμπλοκή με αποσχιστικό καθεστώς και η αποδοχή τιμητικών διακρίσεων από μη αναγνωρισμένο ίδρυμα – συνιστά σοβαρή παραβίαση διπλωματικού πρωτοκόλλου και ασυμβίβαστη με τα καθήκοντα Ειδικού Απεσταλμένου Εμπορίου του ΗΒ. Ως εκ τούτου, καλούμε την κυβέρνηση να τον απομακρύνει άμεσα από τη θέση αυτή.
Ζητούμε τη διαβεβαίωσή σας ότι η πάγια πολιτική μη αναγνώρισης δεν θα υπονομευθεί από τέτοιες ενέργειες και ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι θα λογοδοτούν όταν εμπλέκονται σε δραστηριότητες που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο, την πολιτική του ΗΒ και τις δεσμεύσεις του βάσει της Συνθήκης Εγγυήσεως.
Αναμένουμε την άμεση απάντησή σας και θα καλωσορίζαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε και να συζητήσουμε περαιτέρω το ζήτημα.
Με εκτίμηση,
Χρίστος Καραολής
Πρόεδρος, Εθνική Ομοσπονδία Κυπρίων Ηνωμένου Βασιλείου
Κοινοποίηση: Πρωθυπουργός, Υπουργός Εξωτερικών, Υπουργός Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής, Μέλη της Διακομματικής Ομάδας Κύπρου, Sarah Sackman KC MP, Σκιώδης Υπουργός Ευρώπης, Ύπατος Αρμοστής του ΗΒ στην Κύπρο
