Μερικές φορές έχουμε επικρίνει από αυτή την στήλη τα κόμματα -αυτά με τη μεγαλύτερη επιρροή στην κοινή γνώμη, ανεξαρτήτως εκλογικής δύναμης- ότι αποφεύγουν ή αδυνατούν να παρέμβουν στις εξελίξεις με προτάσεις και ξεκάθαρες θέσεις, αρκούμενα σε σχολιασμούς, ρητορικές ερωτήσεις και αόριστη κριτική.
Δίνουν την εντύπωση πως δεν είναι και δεν θέλουν να είναι εποικοδομητικά και βοηθητικά προς την Κυβέρνηση του τόπου. Επιλέγουν να είναι μικρόψυχα και καιροσκοπικά.
Χθες, το ΑΚΕΛ, αναφερόμενο στο θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης, κατέθεσε αν μη τι άλλο μία πρόταση προς τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη: «Να συγκαλέσει σύσκεψη με τα κοινοβουλευτικά κόμματα, ώστε να ενημερώσει επίσημα και ολοκληρωμένα για τις διεργασίες γύρω από το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης, για τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί, την επίσημη θέση της Κυβέρνησης ως προς τη βιωσιμότητα του έργου και εν γένει την προοπτική του».
Η στήλη θεωρεί πως ο Πρόεδρος πρέπει να αποδεχθεί αυτή την πρόταση. Αν το κάνει, δεν απαλλοτριώνει τα συνταγματικά του δικαιώματα στην άσκηση της διακυβέρνησης. Οι τελικές αποφάσεις ανήκουν στον ίδιο και την Κυβέρνησή του. Αν δεν θέλει όμως να τον πολυβολούν καθημερινά με ανούσιες επικριτικές ανακοινώσεις τα κόμματα, οι οποίες ενδεχομένως να τον εμποδίζουν να πάρει τολμηρές αποφάσεις για εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, θα πρέπει να βρει τον τρόπο να θέσει τα κόμματα προ των ευθυνών τους: «Αυτό κι αυτό συμβαίνει, πείτε μου τι θέλετε να κάνω».
Βεβαίως και δεν θα κάνει ό,τι θέλουν τα κόμματα, αν ο ίδιος διαφωνεί. Ενόσω όμως τα κρατά έξω από τον χορό, θα λένε πολλά τραγούδια. Και δεν θα αναλαμβάνουν καμία ευθύνη.
Το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι πολύπλευρα σημαντικό. Πριν χρόνια (δέκα και βάλε) το παίρναμε όλοι στο σορολόπ. Και λέγαμε «σιγά μην κάνει η EuroAsia ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα». Και όταν η ΕΕ αποφάσισε να δώσει για αυτό το έργο 658 εκατ. (και άλλα 100 η κυβέρνηση Αναστασιάδη, με δάνειο από το Ταμείο Ανάκαμψης, χώρια οι απαλλοτριώσεις γης στην Κοφίνου για τη EuroAsia), διερωτηθήκαμε «ρε, μα σοβαρομιλούν τούτοι;».
Ναι, κάποιοι σοβαρομιλούσαν. Διότι ήταν πολλά τα λεφτά, Άρη. Μέχρι να το καταλάβουμε, βρεθήκαμε με ρυθμιστικές αποφάσεις που δεσμεύουν το κράτος έναντι του ιδιώτη φορέα υλοποίησης και της ΕΕ, επειδή ενέκρινε και προώθησε το έργο η προηγουμένη Κυβέρνηση.
Και όταν η ΕΕ, που υποτίθεται μελετά και ζυγίζει τα πάντα και ποτέ δεν κάνει λάθος, μάς είπε «διώξτε τη EuroAsia (την οποία η ίδια προικοδότησε με 658 εκατ.) γιατί δεν θα κάνει ποτέ τη διασύνδεση και θα χάσετε και τη χορηγία», θεωρήσαμε κελεπούρι τον ΑΔΜΗΕ. Και τον βάλαμε… στο έργο.
Σήμερα, πολλοί ανησυχούν ότι πλησιάζει η ώρα που ο ΑΔΜΗΕ θα μας πάρει στα δικαστήρια, για να ρεφάρει από την τεράστια οικονομική ζημιά που τον απειλεί. Στην πραγματικότητα, ήδη ο ΑΔΜΗΕ μάς έχει στα δικαστήρια, με τρεις προσφυγές. Θα κάνει και άλλες, αν δεν αναχαιτιστεί, κάπως.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας λένε κάθε τόσο πως η διασύνδεση… βεβαίως και θα γίνει και πως δεν πρόκειται να αφεθεί η Τουρκία να εμποδίσει ένα «ευρωπαϊκό έργο» κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Λες και είναι αμάθητη.
Δεν πείθουν σχεδόν κανένα, ούτε ο Πρόεδρος, ούτε ο Πρωθυπουργός.
Πολλοί κατηγορούν την ελληνική Κυβέρνηση πως δεν τολμά… να τολμήσει. Δηλαδή τι; Να δοκιμάσουμε την Τουρκία; Να δούμε μέχρι πού είναι διατεθειμένη να το τραβήξει; Για ένα καλώδιο που η Ελλάδα επισήμως λέει πως για εκείνην δεν είναι δα και κάτι ουάο; Και που ο υπουργός των οικονομικών μας λέει πως δεν είναι βιώσιμο; Κι αν η Τουρκία φανεί στην πράξη πως είναι διατεθειμένη να το τραβήξει μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο;
Και είναι βεβαίως και το οικονομικό. Όσες ανακοινώσεις κι αν βγάλει ο ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί να διαψεύσει πως καίγεται να φορτώσει όλο το οικονομικό βάρος για το έργο στους καταναλωτές Κύπρου και Ελλάδας. Είτε ολοκληρώσει το έργο, είτε όχι. Έπαιξε και μάλλον έχασε, αλλά δεν θέλει να πληρώσει. Ο ΑΔΜΗΕ (ο δράκος της ενέργειας στην Ελλάδα, όχι παίξε-γέλασε) αντιμετωπίζει τον κίνδυνο κατάρρευσης αν υποχρεωθεί να συνεχίσει να πληρώνει για την κατασκευή του καλωδίου, χωρίς κανένας να μπορεί να του εγγυηθεί πως αυτό το πανάκριβο «πράμα» θα μπορέσει κάποτε να απλωθεί στη θάλασσα μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, για να μεταφέρει ρεύμα και για να μπορεί αυτός να εισπράττει τα «διόδια» με κέρδος 8.3% για 17 χρόνια.
Εξού και σταμάτησε να πληρώνει από τον Αύγουστο τον κατασκευαστή του καλωδίου, όπως δήλωσε δημόσια ο πρόεδρος του. Και αν ο ΑΔΜΗΕ σταμάτησε να πληρώνει, η Nexans συνεχίζει άραγε να κατασκευάζει καλώδιο; Είμαστε βέβαιοι ότι ξέρουμε τι συμβαίνει μεταξύ των δύο καλών συνεργατών;
Κάποιοι λένε πως, αφού η ΡΑΕΚ ενέκρινε «μόνο» 82 εκατ. ως δικαιολογημένες δαπάνες του ΑΔΜΗΕ, πάει να πει πως αν το έργο ματαιωθεί, η Κύπρος θα πληρώσει 41 εκατ., αφού συμφωνήσαμε να μοιράσουμε τη ζημιά 50-50 με το ελληνικό κράτος.
Κούνια που μας κούναγε. Ο ΑΔΜΗΕ δηλώνει πως ξόδεψε έως τώρα 300 εκατ. Δεν έχει καμία σημασία αν η ΡΑΕΚ του ενέκρινε -για την περίοδο μέχρι τον Ιούλιο του ’25- μόνο 82 εκατ. Μόλις ο ΑΔΜΗΕ καταθέσει νέα τιμολόγια (για εκείνα τα 300 εκατ.), τα 82 θα γίνουν 92, 102, 202, 302, κοκ. Ό,τι ξόδεψε θα το διεκδικήσει και δικαιούται να το πάρει, αν η ευθύνη για το κάζο δεν χρεωθεί στον ΑΔΜΗΕ. Έστω και αν ο ίδιος απέτυχε παταγωδώς να εξασφαλίσει ούτε σεντ από τρίτο επενδυτή ή από δανειστή.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Είναι και τα λεφτά που θα αξιώσει η Nexans για το συμβόλαιο του 1.4 δισ. ευρώ, εφόσον ακυρωθεί επίσημα. Και ελπίζουμε να μην υπάρχουν δεσμεύσεις του ΑΔΜΗΕ με τη Sienens για τα περίπου 400 εκατ. για τους σταθμούς μετατροπής τάσης. Και ίσως να βρεθούμε και μπροστά σε αξιώσεις του ΑΔΜΗΕ για απώλεια εσόδων – κερδών, με ευθύνη των δύο κρατών.
Η οικονομική ζημιά που διακυβεύεται είναι τεράστια. Χώρια η πολιτική – εθνική.
Και όταν ο ΑΔΜΗΕ γράφει τη μια μετά την άλλη τις καταγγελτικές επιστολές προς τη ΡΑΕΚ και καταθέτει προσφυγές στα δικαστήρια εναντίον των αποφάσεών της, καλά κάνουν Κυβέρνηση και κόμματα στην Κύπρο να μην αδιαφορούν. Έτσι και ο ΑΔΜΗΕ καταφέρει και στοιχειοθετήσει υπόθεση εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας για ματαίωση του έργου των 2 δισ., αλίμονό μας. Αν δεν έχει τέτοια πρόθεση, ας το πει. Και ας αποσύρει τις προσφυγές.
Υπό αυτά τα δεδομένα, η στήλη ισχυρίζεται πως η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη θα πράξει σωστά αν υποδεχθεί την πάσα που της έκανε χθες το ΑΚΕΛ: Ας καλέσει ο Πρόεδρος μία σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων. Ας τους πει τα βασικά. Που τα ξέρουν, βέβαια, αλλά προσποιούνται τους ανενημέρωτους. Να τους μιλήσει όμως αληθινά. Να μην επαναλάβει… τις γνωστές παρηγοριές που λέει σε εμάς, περί… καλύτερων σχέσεων με την Ελλάδα ever. Και ας τους ρωτήσει: Το ξηλώνω και μετριάζουμε τη ζημιά ή το πάμε μέχρι τέλους και… «γαία πυρί μειχθήτω»;
