Σημαντική στροφή στην πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Ουκρανίας σηματοδοτεί η απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να εγκρίνει εκτεταμένη παροχή προηγμένων αμερικανικών οπλικών συστημάτων στο Κίεβο, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι πύραυλοι Patriot, Tomahawk, ATACMS και JASSM.
Σύμφωνα με πηγές από την Ουάσινγκτον, η νέα συμφωνία στρατιωτικής ενίσχυσης ξεπερνά τα 10 δισ. δολάρια. Η παροχή επιθετικών όπλων – ικανών να πλήξουν στόχους βαθιά στη ρωσική επικράτεια – συνιστά μια από τις πιο επιθετικές κινήσεις της αμερικανικής πλευράς μέχρι σήμερα.
Αν και δεν ανακοινώθηκε τι οπλικά συστήματα θα δοθούν και από ποιον, θεωρείται βέβαιο ότι ο Βολόντιμιρ Ζελένσκι θα δει το αίτημά του για προμήθεια πυραύλων Patriot να ικανοποιείται και όχι μόνο. Η διαρροή για το ερώτημα Τραμπ στον Ζελένσκι εάν οι ουκρανικές δυνάμεις “μπορούν να χτυπήσουν τη Μόσχα”, με τον Ουκρανό πρόεδρο να απαντά “και τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, αν μας δώσετε τα κατάλληλα οπλικά συστήματα” καταδεικνύει ότι το Κίεβο θα λάβει και επιθετικά όπλα. Πυραύλους εδάφους- εδάφους αλλά και αέρος – εδάφους που θα μπορούν να εκτοξευθούν από τα F-16 που έχουν διατεθεί στους Ουκρανούς. Τι άλλα όπλα θα δοθούν λοιπόν στους Ουκρανούς; Σύμφωνα με όσα διαρρέονται από την Ουάσινγκτον εξετάζεται ή έχει αποφασιστεί να δοθούν στο Κίεβο:
Patriot: Το πυραυλικό αμυντικό σύστημα είναι διακαής πόθος για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Ο Ζελένσκι ζητά μετ’ επιτάσεως τους Patriot καθώς στο πεδίο της μάχης έχει αποδειχθεί ότι είναι το μοναδικό σύστημα το οποίο μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία τους πιο σύγχρονους, υπερηχητικούς βαλλιστικούς ρωσικούς πυραύλους που έχει ρίξει το Κρεμλίνο στο “παιχνίδι”. Ο Τραμπ επιβεβαίωσε ότι ένα πλήρες σύστημα με 17 Patriot είναι έτοιμο να μεταφερθεί στην Ουκρανία από ένα δυτικό κράτος. Παρότι δεν κατονομάστηκε, ο Τραμπ είπε ότι οι Patriot θα σταλούν από μια χώρα που “δεν θα τους χρειαστεί”. Κατά πολλούς, πρόκειται για μια έμμεση αναφορά στην Ελβετία, η οποία το 2020 είχε συμφωνήσει με την αμερικανική Raytheon (κατασκευάστρια του συστήματος) να αγοράσει 17 Patriot μαζί με τους εκτοξευτές και τα υπόλοιπα συστήματά τους. Ένα πλήρες σύστημα Patriot έχει εκτοξευτές, ραντάρ, κέντρο διοίκησης και ελέγχου, αλλά και τους πυραύλους αυτούς καθεαυτούς.
Εκτιμάται ότι υπάρχουν 180 Patriot σε όλο τον κόσμο, με κάθε σύστημα να κοστίζει περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια και κάθε πύραυλο να κοστίζει περίπου 3,7 εκατομμύρια δολάρια. Η Ουκρανία διαθέτει οκτώ συστήματα Patriot εκ των οποίων τα δύο είναι εκτός λειτουργίας για συντήρηση. Έχουν μεταφερθεί όλα γύρω από το Κίεβο για την προστασία της πρωτεύουσας, αφήνοντας ανοχύρωτες ουσιαστικά τις άλλες μεγάλες πόλεις της Ουκρανίας και ευνοώντας την επέλαση των Ρώσων στην ανατολική Ουκρανία. Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ένας τόσο μεγάλος αριθμός Patriot δεν θα ενισχύσει απλά την ουκρανική αεράμυνα, αλλά θα μπορέσει και να “παίξει αποφασιστικό ρόλο” στην έκβαση της μάχης.
Τomahawk: Το πυραυλικό σύστημα Τόμαχοκ (Tomahawk) που διαθέτει το όνομα του θρυλικού ινδιάνικου πολεμικού τσεκουριού, θεωρείται “φαβορί” για να δοθεί στην Ουκρανία. Ο Ζελένσκι το έχει ζητήσει ουκ ολίγες φορές, με την αμερικανική διοίκηση να τον βάζει στον “πάγο”, μέχρι τώρα. Φαίνεται πως το πυραυλικό σύστημα μεγάλου βεληνεκούς αυτό θα δοθεί στην Ουκρανία, με το πρώτο αποτέλεσμα, όπως εκτιμούν διπλωμάτες, να “δικαιώνει” τον Τραμπ. “Αυτό το όπλο είναι ικανό να εξοργίσει τον Πούτιν”, αναφέρουν διπλωματικές πηγές, εξηγώντας πως το επιθετικό πυραυλικό σύστημα είναι ένα από τα ελάχιστα οπλικά συστήματα που μπορούν να απειλήσουν αληθινά τη ρωσική πρωτεύουσα. Αν και το ερώτημα είναι, μιας και οι Τόμαχοκ εκτοξεύονται από αμερικανικά πολεμικά πλοία και υποβρύχια ή βομβαρδιστικά αεροσκάφη (που η Ουκρανία δεν διαθέτει), από πού θα τα εκτοξεύουν οι Ουκρανοί και ποιος και πότε θα τους εκπαιδεύει στη χρήση ενός τόσο εξειδικευμένου (και εντελώς άγνωστου για τις δυνάμεις τους) συστήματος.
Οι Τόμαχοκ είναι υποηχητικοί πύραυλοι που μπορούν να προκαλέσουν πλήγματα σε αποστάσεις από 1.600 ως 2.500 χιλιόμετρα. Αυτή τη στιγμή, το ουκρανικό οπλοστάσιο δεν έχει άλλους πυραύλους που να ξεπερνούν τα 400 χιλιόμετρα εμβέλειας. Διαθέτει όμως drones μεγάλου βεληνεκούς που μπορούν να πετάξουν αποστάσεις 1.200-1.800 χιλιομέτρων, αλλά έχουν περιορισμούς, όπως για παράδειγμα ότι πετούν αργά, μπορούν να αναχαιτιστούν και με ηλεκτρονικά μέσα και προκαλούν μικρές σχετικά ζημιές με τα 50 κιλά της εκρηκτικής κεφαλής τους. Ο Tomahawk, αντίθετα, πετάει με σχεδόν 900 χλμ/ώρα και έχει μεγάλη πολεμική κεφαλή (450 κιλά), επιτρέποντάς του να προκαλέσει σοβαρότερες ζημιές. Αυτοί οι πύραυλοι πετούν χαμηλά (άρα ανιχνεύονται δύσκολα από τα ραντάρ) σε υποηχητικές ταχύτητες και έχουν σχεδιαστεί να μεταφέρουν συμβατικές και πυρηνικές κεφαλές. Χρησιμοποιήθηκαν από τους Αμερικανούς με επιτυχία σε πολλαπλά χτυπήματα, πρωταγωνιστώντας σε πολέμους, όπως αυτός του Κόλπου. Με αυτούς τους πυραύλους στο οπλοστάσιό της, η Ουκρανία θα μπορούσε να εξαπολύσει συνδυασμένα πλήγματα (με drones για κορεσμό της αεράμυνας και πυραύλους) βαθιά μέσα στα ρωσικά εδάφη. Η Ουκρανία τους θέλει διακαώς για να χτυπήσει όχι τη Μόσχα, αλλά μια πλειάδα ρωσικών (σημαντικών) αεροπορικών βάσεων που βρίσκονται στο βεληνεκές των Τόμαχοκ.
Atacams: Είναι γνωστοί ως Atacams ή ATACMS και προφέρονται “ατακέμς”. Είναι ακρωνύμιο των λέξεων Army Tactical Missile System. Για τους Ουκρανούς, ωστόσο, δεν έχει σημασία πώς προφέρονται, αλλά πώς χρησιμοποιούνται. Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν τέτοιους επιθετικούς πυραύλους αμερικανικής κατασκευής, όμως αυτό που δεν διαθέτουν είναι την άδεια να χτυπήσουν βαθιά μέσα στη Ρωσία, όπως θα μπορούσαν, παρά μόνο σε κατεχόμενες από τους Ρώσους ουκρανικές περιοχές.
Το πυραυλικό σύστημα που -σύμφωνα με την Washington Post- ο Τραμπ εξετάζει να στείλει (επιπλέον πυραύλους), μαζί με την άδεια να χρησιμοποιηθεί στο πλήρες βεληνεκές του (άνω των 300 χιλιομέτρων) διαθέτει πολεμική κεφαλή 500 κιλών. Οι ζημιές που μπορεί να κάνει είναι πολύ σημαντικές, ενώ διαθέτει δύο σημαντικά αβαντάζ: ότι μεταφέρεται και εκτοξεύεται εύκολα και γρήγορα λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους του, καθώς και ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν εμπειρία στη χρήση του. Αν και πρόκειται για πυραύλους εδάφους- εδάφους, το κόστος τους είναι σχετικά μικρό για τη ζημιά που μπορούν να προκαλέσουν, ανερχόμενο σε 1 εκατομμύριο δολάρια ανά πύραυλο (περίπου).
JASSMs: Οι επιθετικοί πύραυλοι JASSMs (γνωστοί ως “τζάζεμς”) είναι ανάμεσα στα οπλικά συστήματα που η διοίκηση Τραμπ εξετάζει να διαθέσει στην Ουκρανία. Θεωρούνται “φαβορί” καθώς πρόκειται για πυραύλους που η Ουκρανία έχει ζητήσει πολλές φορές, όμως δεν έλαβε ποτέ από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όπως αναφέρει και το όνομά τους (Joint Air-to-Surface Standoff Missiles), οι “τζαζ” είναι πύραυλοι αέρος- εδάφους που έχουν πολλά αβαντάζ για την Ουκρανία στο πεδίο. Όχι μόνο το μεγαλύτερο (σχεδόν διπλάσιο) βεληνεκές από τους Ατακέμς και ότι μπορούν να κάνουν την ίδια σχεδόν ζημιά. Αλλά και ότι μπορούν να εκτοξευθούν από τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 που οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι διέθεσαν στους Ουκρανούς. Το κόστος τους ξεπερνά το 1,5 εκατομμύριο δολάρια ανά πύραυλο.
Με αυτά τα πυραυλικά συστήματα στη διάθεσή της, η Ουκρανία θα μπορέσει να σχεδιάσει και πιθανότατα πράξει επιχειρήσεις πιο βαθιά στο ρωσικό έδαφος, χρησιμοποιώντας τα αμερικανικής κατασκευής μαχητικά πολλαπλών ρόλων ως βομβαρδιστικά για να πλήξει καίριες βάσεις και άλλους στόχους εντός του ρωσικού εδάφους.
Κυρίως, πάντως, ο βασικός στόχος των Ουκρανών είναι να προκαλέσουν μια (έστω και σχετική) άρνηση αεροπορικής κυριαρχίας στους Ρώσους, οι οποίοι έχουν πληθύνει τα πλήγματα με πρωτοφανείς αριθμούς drones και πυραύλων, καθώς η ουκρανική αντίσταση δείχνει κόπωση. Αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν παίξει το ρόλο τους σε αυτή τη μείωση των όπλων που διατίθενται στην Ουκρανία, εκφράζοντας επί μακρόν τις ανησυχίες τους ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε θεωρητικά να “στερέψει” τα αποθέματα όπλων των Ηνωμένων Πολιτειών, θέτοντας σε κίνδυνο τα αμερικανικά στρατεύματα και συμφέροντα εκτός ΗΠΑ. Γνώμονας τώρα του Πενταγώνου είναι να πουληθούν όπλα που θα αποτελέσουν game changers στον πόλεμο στην Ουκρανία, θα εξοργίσουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν ή θα τον πείσουν να επανεξετάσει μια ειρηνευτική συμφωνία και τη λήξη του πολέμου, όπως επιθυμεί ο Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και ταυτόχρονα δεν θα αδειάσουν το αμερικανικό οπλοστάσιο από “ό,τι είναι απαραίτητο για την άμυνα της χώρας”.
protothema.gr / Γιώργος Καραγιάννης
