Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ κλιμάκωσε τη σύγκρουση στο μέτωπο του εμπορίου, ανακοινώνοντας χθες, Τετάρτη, νέα δέσμη τελωνειακών δασμών, η οποία ξεκινά από το επίπεδο του 10% και προβλέπει υψηλότερους συντελεστές για επιλεγμένους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Η νέα κίνηση, που ακολουθεί την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ενδέχεται να πυροδοτήσει περαιτέρω αντιδράσεις, και όλοι κάνουν λόγο για έναν «Παγκόσμιο Οικονομικό Πόλεμο», καθώς αναμένονται πιθανά αντίμετρα από τις χώρες που πλήττονται, γεγονός που προεξοφλείται ότι θα οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Κατά την ομιλία του στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε: «Είναι η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας μας», παρουσιάζοντας λίστα με «αμοιβαίους» τελωνειακούς δασμούς. «Αμοιβαίοι σημαίνει πως ό,τι κάνουν σε εμάς, κάνουμε σε αυτούς. Είναι πολύ απλό, δεν θα μπορούσε να είναι πιο απλό», πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντας τη χθεσινή ημέρα ως «μια από τις πιο σημαντικές ημέρες στην αμερικανική ιστορία».
Οι αυστηρότεροι δασμοί, ύψους 34%, επιβάλλονται στις εισαγωγές προϊόντων από την Κίνα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει δασμούς 20%, ενώ υψηλοί είναι επίσης οι συντελεστές για εισαγωγές από την Ιαπωνία (24%), την Ινδία (26%) και την Ελβετία (31%).
Δύο χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας υφίστανται τα υψηλότερα ποσοστά δασμών: η Καμπότζη 49% και το Βιετνάμ 46% για τα προϊόντα τους που εξάγονται προς τις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης την επιβολή δασμών 25% σε όλα τα εισαγόμενα αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, με το συνολικό ύψος των δασμολογούμενων προϊόντων να ανέρχεται σε περίπου 600 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters επεσήμανε ότι προκάλεσε έκπληξη η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να επιβάλει δασμούς 25% και στους φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ένα από τα κορυφαία σε εισαγωγές προϊόντα στις ΗΠΑ, με αξία 138,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024.
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ συμβούλεψε χθες Τετάρτη «όλες» τις κυβερνήσεις σε διεθνές επίπεδο να το σκεφτούν προτού «ανταποδώσουν» τους δασμούς που ανήγγειλε πως θέτει σε εφαρμογή η κυβέρνηση του Ρεπουμπλικάνου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποιώντας εναντίον «κλιμάκωσης».
«Συγκρατηθείτε, απορροφήστε το χτύπημα, περιμένετε να δείτε πώς θα εξελιχτεί η κατάσταση. Καθώς, αν ανταποδώσετε, θα υπάρξει κλιμάκωση», διεμήνυσε ο Μπέσεντ.
Τι ξέχασε να πει
Βολικά, παρέλειψε δύο βασικά γεγονότα, σχολιάζει ο Economist: πρώτον, ότι η παγκοσμιοποίηση έχει προσφέρει πρωτοφανή ευημερία στην Αμερική, και δεύτερον, ότι η χώρα υπήρξε ο κύριος αρχιτέκτονας των κανόνων που στηρίζουν το διεθνές εμπόριο. Τώρα, εάν ο Τραμπ πετύχει τον σκοπό του, η οικονομική τάξη που χτίστηκε αργά και σταθερά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο θα είναι παρελθόν.
Αντ’ αυτού, εξύμνησε την ευημερία της Αμερικής στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν η χώρα ήταν πολύ φτωχότερη απ’ ό,τι σήμερα. «Μπορούμε να γίνουμε τόσο πλουσιότεροι από κάθε άλλη χώρα που δεν θα είναι καν πιστευτό», δήλωσε.
Μέσος δασμός 29% από 2% πέρυσι σε ό,τι εισάγεται στις ΗΠΑ
Οι επιχειρήσεις, οι επενδυτές και οι διπλωμάτες προσπαθούν ακόμα να κατανοήσουν τις λεπτομέρειες των νέων δασμών του κ. Τραμπ. Όμως, όταν εξεταστούν συνολικά, φαίνεται πως είναι πολύ πιο σκληροί από ό,τι προέβλεπαν ακόμα και τα πιο απαισιόδοξα σενάρια για την εμπορική του πολιτική πριν από λίγες ημέρες.
Πλέον, οι εισαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιμετωπίζουν έναν μέσο σταθμισμένο δασμό σχεδόν 29%, σύμφωνα με την ερευνητική εταιρεία Evercore ISI. Πρόκειται για μια δραματική αύξηση από το περίπου 2% που ίσχυε πέρυσι.
Για τους Αμερικανούς και τον υπόλοιπο κόσμο, υπάρχει ελάχιστος χρόνος προσαρμογής. Ο γενικός δασμός 10% για όλες τις χώρες θα τεθεί σε ισχύ στις 5 Απριλίου, ενώ οι αντισταθμιστικοί δασμοί που στοχεύουν χώρες με μεγάλα πλεονάσματα στο διμερές εμπόριο με την Αμερική θα ξεκινήσουν στις 9 Απριλίου.
Για τον υπολογισμό των αντισταθμιστικών δασμών, ο Λευκός Οίκος υποστήριξε ότι έλαβε υπόψη τους δασμούς που επιβάλλουν οι άλλες χώρες στην Αμερική, καθώς και άλλους παράγοντες όπως η χειραγώγηση νομισμάτων και τα εμπορικά εμπόδια, πριν διαιρέσει το τελικό ποσό περίπου στο μισό—μια πράξη «μεγάλης καλοσύνης», όπως τη χαρακτήρισε ο κ. Τραμπ. Ωστόσο, τα δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί απλώς να υπολόγισε τα ελλείμματα της Αμερικής ως ποσοστό του διμερούς εμπορίου για να καθορίσει τα αντισταθμιστικά ποσοστά—μια εντυπωσιακά ακατέργαστη μεθοδολογία.
Οι δασμοί και τα παραθυράκια
Ως αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αντιμετωπίσει πλέον δασμούς 20%, η Ινδία 26% και το Βιετνάμ 46%. Η Κίνα, από την πλευρά της, θα δει δασμούς 54%, καθώς ο αντισταθμιστικός της δασμός θα προστεθεί στους ήδη υπάρχοντες. Ο κ. Τραμπ δεσμεύτηκε επίσης να κλείσει ένα «παραθυράκι» που επιτρέπει σε ξένους κατασκευαστές, συχνά Κινέζους, να στέλνουν προϊόντα αξίας κάτω των 800 δολαρίων στις ΗΠΑ χωρίς να υπόκεινται σε δασμούς—μια κίνηση που θα μπορούσε να προκαλέσει χάος στον κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Ως μικρή ανακούφιση, οι δασμοί σε συγκεκριμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου 25% στα αυτοκίνητα, θα εξαιρούνται από τους δασμούς κάθε χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι τα γερμανικά αυτοκίνητα, για παράδειγμα, θα επιβαρύνονται μόνο με 25%, χωρίς τον επιπλέον ευρωπαϊκό δασμό. Το ίδιο ισχύει για τις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα.
Η «εξαίρεση» για Μεξικό και Καναδά
Τα αγαθά από το Μεξικό και τον Καναδά, τους δύο μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής, θα είναι επίσης αδασμολόγητα, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τη USMCA, τη βορειοαμερικανική εμπορική συμφωνία που επαναδιαπραγματεύθηκε ο κ. Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία. Αν δεν συμμορφώνονται, θα υπόκεινται σε δασμό 25%. Και αυτές ήταν περίπου όλες οι εξαιρέσεις. «Αν θέλετε ο δασμός σας να είναι μηδενικός, τότε κατασκευάστε το προϊόν σας εδώ στην Αμερική», είπε ο κ. Τραμπ.
Ημέρα πληθωρισμού» μάλλον, παρά «ημέρα ανεξαρτησίας
Ο πρόεδρος της επιτροπής Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Μπερντ Λάνγκε, προειδοποίησε ότι οι νέοι τελωνειακοί δασμοί που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θα έχουν πολύ σοβαρές συνέπειες, ιδίως για τον μέσο πολίτη.
Ο κ. Τραμπ μπορεί να έκανε λόγο για «ημέρα απελευθέρωσης», αλλά από τη σκοπιά του μέσου πολίτη είναι μάλλον πιθανότερο να αποδειχτεί «ημέρα πληθωρισμού», σχολίασε ο κ. Λάνγκε. «Ο αντίκτυπος ενός εμπορικού πολέμου θα πλήξει κυρίως τους αμερικανούς καταναλωτές, με αυξημένα κόστη και αναποτελεσματικότητες στην παραγωγή και στις διαδικασίες», σημείωσε.
Ο γερμανός σοσιαλδημοκράτης πολιτικής χαρακτήρισε αδικαιολόγητα και δυσανάλογα τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποιώντας ότι μπορεί να υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και οικονομική ύφεση, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και παγκοσμίως.
Εξέφρασε επίσης ανησυχία για τις συνέπειες στο επενδυτικό κλίμα, παραπέμποντας στην αναταραχή στις κεφαλαιαγορές. Σύμφωνα με τον κ. Λάνγκε, απαιτείται ενιαία αντίδραση από τις χώρες που πλήττονται και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξετάσει το συντομότερο δυνατό ποια είναι τα καλύτερα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να χειριστεί τη νέα κατάσταση και να πείσει τις ΗΠΑ να διαπραγματευτούν — και πάντως να μην υποχωρήσει και να υπερασπιστεί την κυριαρχία της, πρόσθεσε.
Γιατί πληγώνει περισσότερο την Κίνα
Ο Τραμπ ξεχώρισε την Κίνα την Τετάρτη, καθώς ήταν ο μεγαλύτερος κερδισμένος από την τάση της αποβιομηχάνισης στις ΗΠΑ, αναπτύσσοντας εργοστάσια που ξεκίνησαν με παιχνίδια και ρούχα και πλέον κατασκευάζουν προηγμένα αυτοκίνητα, μηχανήματα και ηλεκτρονικά είδη. Σήμερα, κυριαρχεί στη βιομηχανική παραγωγή, με εμπορικό πλεόνασμα 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων πέρυσι.
Ωθούμενες από τις γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου και την κρίση της πανδημίας, οι πολυεθνικές έχουν δημιουργήσει νέες παραγωγικές βάσεις εκτός Κίνας για να διασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία τους σε περίπτωση διαταραχών, είτε λόγω καθυστερήσεων στις μεταφορές, φυσικών καταστροφών, οικονομικών κυρώσεων ή συγκρούσεων. Για παράδειγμα, η Apple ξεκίνησε να κατασκευάζει κάποια iPhones στην Ινδία.
Την ίδια στιγμή, κινεζικές εταιρείες έχουν δημιουργήσει δικές τους υπερπόντιες μονάδες παραγωγής, εν μέρει για να ξεφύγουν από τον σκληρό ανταγωνισμό στην εγχώρια αγορά τους, αλλά και για να συνεχίσουν να εξυπηρετούν πολυεθνικούς πελάτες και να αποφύγουν τους αμερικανικούς δασμούς. Το Μεξικό και το Βιετνάμ έχουν γίνει δημοφιλείς προορισμοί, λόγω χαμηλού κόστους και, στην περίπτωση του Μεξικού, λόγω αδασμολόγητης πρόσβασης στην αγορά των ΗΠΑ.
ΑΠΕ-ΜΠΕ, naftemporiki.gr
