Η Μέση Ανατολή φλέγεται. Το Ισραήλ με την απόλυτη στήριξη των Αμερικανών αλλά και γενικότερα της Δύσης, επιτέθηκε ενάντια στο Ιράν με πρόσχημα το πυρηνικό του πρόγραμμα. Θυμάται κανείς ότι το ίδιο πρόσχημα, για μαζικά όπλα καταστροφής, χρησιμοποιήθηκε και για την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ.
Ο Τραμπ, ο ειρηνοποιός, που βρίσκεται πίσω από την επίθεση εναντίον του Ιράν, διότι χωρίς το δικό του πράσινο φως δεν θα γινόταν η ισραηλινή επίθεση, είναι αυτός που στο παρελθόν κατάγγειλε τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας αυτής που είχε υπογράψει ο Ομπάμα και είχε αποδεχτεί τόσο η Ευρώπη όσο και γενικότερα η διεθνής κοινότητα. Στην πραγματικότητα ο στόχος των Αμερικανών είναι τα πετρέλαια του Ιράν, τα οποία εθνικοποίησε η ισλαμική επανάσταση. Οι Αμερικανοί δεν ελέγχουν τα πετρέλαια της Βενεζουέλας που είναι η πρώτη χώρα σε αποθέματα στον κόσμο και αυτά του Ιράν που είναι η τέταρτη χώρα σε αποθέματα. Αν προστεθεί και η Ρωσία που είναι η έκτη χώρα σε αποθέματα, αντιλαμβάνεται κανείς τη σημασία που έχει για τις ΗΠΑ ο έλεγχος του Ιράν.
Φυσικά υπάρχουν και γεωπολιτικοί λόγοι για τον πόλεμο αυτό, καθώς οι Αμερικανοί θέλουν να αλλάξουν τις ισορροπίες που επικρατούν στην ευρύτερη Μέση Ανατολή με ένα Ιράν που δεν θα είναι στενός σύμμαχος της Ρωσίας και της Κίνας. Επιπλέον το Ιράν είναι μια περιφερειακή δύναμη της οποίας η πολιτική αμφισβητεί την αμερικανική ηγεμονία και γενικότερα την ηγεμονία της Δύσης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Και φυσικά μόνο ως ανέκδοτο ακούεται ότι οι Αμερικανοί θα αποκαταστήσουν τη δημοκρατία και τις πολιτικές ελευθερίες στο Ιράν. Σε ποια χώρα που έχουν επέμβει το έκαναν; Στο Ιράκ τη Λιβύη, το Αφγανιστάν; Μόνο καταστροφή έσπειραν παντού και πρόσφυγες για την Ευρώπη.
Τη στιγμή που γράφονται οι γραμμές αυτές είναι ακόμη δύσκολο να προβλέψει κανείς ποιο θα είναι το τέλος του πολέμου αυτού. Το Ιράν έδειξε να αιφνιδιάζεται από την ισραηλινή επίθεση, ίσως γιατί παγιδεύτηκε από τις συνομιλίες με τους Αμερικανούς για τον έλεγχο του πυρηνικού του προγράμματος. Οι δολοφονίες επίσης από το Ισραήλ ανώτατων στρατιωτικών και πολιτικών στελεχών του καθεστώτος, όπως και των πυρηνικών του επιστημόνων, έδειξαν μια σοβαρή αδυναμία του ιρανικού καθεστώτος, τη διάβρωσή του από τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ και των ΗΠΑ και το γεγονός ότι δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένο για τον πόλεμο αυτό.
Παρόλα αυτά, σε στρατιωτικό επίπεδο κατάφερε σοβαρά πλήγματα στο Ισραήλ το οποίο για πρώτη φορά βλέπει χαλάσματα και ερείπια στις πόλεις του και μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει την εξουδετέρωση της ιρανικής αντίστασης. Ασφαλώς το Ισραήλ με την βοήθεια των Αμερικανών κυριαρχεί με την αεροπορία του πάνω από τους αιθέρες του Ιράν. Δεν φαίνεται, όμως, να έχει πετύχει να εξουδετερώσει το πυρηνικό του πρόγραμμα και τις στρατιωτικές του βάσεις από όπου εκτοξεύονται οι πύραυλοι εναντίον του.
Στόχος του Ντόναλντ Τραμπ και των Αμερικανών είναι να ανατρέψουν το σημερινό ιρανικό καθεστώς χρησιμοποιώντας ως στρατιωτικό βραχίονα το Ισραήλ. Αν δεν το πετύχουν, ενισχύοντας όσο μπορούν την ισραηλινή στρατιωτική μηχανή, τότε το πιθανότερο θα επέμβουν και οι ίδιοι απευθείας με τη δική τους στρατιωτική ισχύ για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Είναι φυσικό ότι με μια αμερικανική στρατιωτική επέμβαση, δύσκολα θα αντέξει το ιρανικό καθεστώς. Μολονότι αν η ανατροπή αυτή δεν γίνει με κάποια εσωτερική εξέγερση, ούτε το Ισραήλ ούτε οι Αμερικανοί θα διακινδυνεύσουν να εισβάλουν με δικά τους στρατεύματα στη χώρα αυτή.
Βασικά οι αμερικανικοί σχεδιασμοί στοχεύουν στην ανατροπή του καθεστώτος με μια εσωτερική εξέγερση και σ’ αυτό ασφαλώς θα χρησιμοποιήσουν και τις διάφορες εθνικές μειονότητες όπως τους Αζέρους και τους Κούρδους. Αν, όμως,,,,,,,,, αυτή η εξέγερση δεν πραγματοποιηθεί, υπάρχει η πιθανότητα, παρά την ισοπέδωσή του από τη δύναμη πυρός που διαθέτουν οι Αμερικανοί, το καθεστώς να επιβιώσει. Αυτή η πιθανότητα είναι η πιο μακρινή και μόνο με κάποια στήριξη από τη Ρωσία και την Κίνα θα μπορούσε να περισωθεί. Ασφαλώς δεν πρόκειται να υπάρξει ούτε ρωσική ούτε κινεζική απευθείας στήριξη και η μόνη περίπτωση να περισωθεί το καθεστώς θα ήταν μιας μορφής διπλωματική συμφωνία ισορροπιών ανάμεσα στην Κίνα, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ.
Όλα αυτά φυσικά είναι υποθέσεις επί χάρτου και ίσως το κύριο ερώτημα είναι αν θα αντέξει και πόσο θα αντέξει το ιρανικό καθεστώς σε μια μαζική αμερικανική επίθεση. Άλλωστε όταν θα διαβάζονται οι γραμμές αυτές, ίσως τα δεδομένα να έχουν αλλάξει ριζικά με την λήξη του πολέμου με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Στην περίπτωση ανατροπής του καθεστώτος, τίθεται το ερώτημα ποιο θα είναι το μέλλον της χώρας αυτής. Για την ώρα φαίνονται δύο προοπτικές : η μία είναι ο διαμελισμός της, λίγο κατά το πρότυπο της Συρίας. Αυτό φυσικά θα οδηγούσε σε μια μόνιμη αστάθεια στην περιοχή. Η άλλη προοπτική είναι να επιβάλουν οι Αμερικανοί και η Δύση ένα νέο Σάχη που φαίνεται να προαλείφουν από καιρό, τον Μοχάμαντ Παχλαβί, γιο του προηγούμενου Σάχη που ανέτρεψε η ισλαμική επανάσταση και ζει στις ΗΠΑ.
Οποιαδήποτε λύση και να επιβάλουν οι Αμερικανοί, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει αποσταθεροποίηση της περιοχής. Ο δε ιρανικός λαός, ένας πανάρχαιος λαός με μεγάλο πολιτισμό και σήμερα με ένα πολύ ψηλό μορφωτικό επίπεδο που δεν συναντούμε σε καμιά άλλη μουσουλμανική χώρα, δύσκολα θα ανεχτεί την υποταγή της χώρας του. Οι Ιρανοί είναι σιίτες και το σιϊτικό Ισλάμ είναι πολύ πιο φιλελεύθερο από το σουνιτικό και πολύ πιο ανεκτικό σε θέματα ελευθερίας και ισονομίας. Είναι χαρακτηριστικό για παράδειγμα ότι σήμερα, παρά την αυταρχικότητα και την καταπίεση του καθεστώτος, το 67% του φοιτητικού πληθυσμού των ιρανικών πανεπιστημίων αποτελείται από γυναίκες. Σε καμιά άλλη μουσουλμανική χώρα δεν το συναντούμε αυτό, αν αναλογιστεί κανείς ότι σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, οι γυναίκες δεν είχαν μέχρι πρόσφατα ούτε καν το δικαίωμα να οδηγούν αυτοκίνητο.
Την ίδια ώρα συνεχίζεται καθημερινά και η γενοκτονία στη Γάζα,με πολλούς νεκρούς. Ο πόλεμος στην Μέση Ανατολή και οι πιθανές ανακατατάξεις που θα ακολουθήσουν, αφορούν βεβαίως και την Ελλάδα και την Κύπρο. Και οι δύο χώρες συντάκτηκαν ανοιχτά με το Ισραήλ και τους Αμερικανούς, χωρίς να τηρούν καν τα προσχήματα. Το Ισραήλ χρησιμοποιεί το στρατηγικό βάθος Ελλάδας και Κύπρου για όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις του στην περιοχή και φυσικά και για την επίθεση εναντίον του Ιράν. Είναι αφέλεια αυτό που πιστεύουν κάποιοι ότι με την πτώση του ιρανικού καθεστώτος θα έχουν οποιοδήποτε όφελος Ελλάδα και Κύπρος. Το πιθανότερο είναι να επωφεληθεί η Τουρκία, η οποία θα παραμείνει ο σταθερός σύμμαχος των Αμερικανών στην περιοχή. Διότι δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι το Ιράν είναι ο μόνος σοβαρός αντίπαλος των γεωπολιτικών επιδιώξεων της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης, παρά τα επιφαινόμενα που υπερτονίζουν κάποιοι αναλυτές, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την αντίθεση των συμφερότων ανάμεσα στις δύο χώρες. Άλλωστε Ελλάδα και Κύπρος δεν είχαν ποτέ διαφορές με το Ιράν το οποίο ήταν σε γενικές γραμμές φιλικό απέναντι στις δύο χώρες, στις δε ισλαμικές διασκέψεις αρνήθηκε να στηρίξει την αναγνώριση του μορφώματος των κατεχομένων.
Υπάρχουν βέβαια και αρκετοί αφελείς που υποστηρίζουν ότι μετά μια πιθανή πτώση του Ιράν, το Ισραήλ θα στραφεί εναντίον της Τουρκίας, εκλαμβάνοντας τις επιθυμίες τους για πραγματικότητα.
Το πιθανότερο είναι ότι εάν διαμορφωθούν νέες ισορροπίες στην περιοχή, θα είναι ευνοϊκές στην Τουρκία και σε αυτή την περίπτωση με την πολιτική του δεδομένου που ακολουθεί η Αθήνα και την διεθνή στην πραγματικότητα απομόνωσή της, οι Αμερικανοί θα προσπαθήσουν να επιβάλουν, όχι συνδιαχείριση που γινόταν ως τώρα λόγος, αλλά συγκυριαρχία με την Τουρκία στο Αιγαίο. Στο δε Κυπριακό θα στηρίξουν λύση που θα ευνοεί τουρκική επικυριαρχία επί του συνόλου της Κύπρου, όπως το έπραξαν και στο παρελθόν.
*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας. Email [email protected]
