Η όξυνση της ρητορικής της Άγκυρας απέναντι στο Ισραήλ, ο αναβαθμισμένος ρόλος που επιδιώκει η Τουρκία στη Μέση Ανατολή, οι κατηγορίες περί στήριξης της Χαμάς, αλλά και οι ανησυχίες που εκφράζονται διεθνώς για ενδεχόμενη πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35, συνθέτουν ένα περίπλοκο γεωπολιτικό σκηνικό αυξανόμενης έντασης.
Η Τουρκία, σύμφωνα με άρθρο γνώμης στην Wall Street Journal, στην ουσία εφαρμόζει πολλές από τις πρακτικές, για τις οποίες κατηγορεί το Ισραήλ.
Οι ψυχολόγοι περιγράφουν το φαινόμενο ως «προβολή»: όταν ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγορεί το Ισραήλ ότι επιδιώκει να επεκτείνει τα σύνορά του και να δημιουργήσει ένα «Μεγάλο Ισραήλ», επικριτές του εκτιμούν ότι αντανακλά τη δική του φιλοδοξία για αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία ιστορικά κυριαρχούσε στις ίδιες περιοχές. Όταν υποστηρίζει ότι το Ισραήλ έχει «στρέψει το βλέμμα του» προς την Τουρκία, παραβλέπει τις δημόσιες αναφορές και προσευχές για την καταστροφή του εβραϊκού κράτους.
Παράλληλα, ενώ κατηγορεί το Ισραήλ για γενοκτονία εις βάρος των Παλαιστινίων, η Άγκυρα εξακολουθεί να αρνείται τη γενοκτονία των Αρμενίων. Στο ίδιο πλαίσιο, οι καταγγελίες περί σχεδίων μετατροπής του τεμένους Αλ Άκσα σε εβραϊκό ναό έρχονται σε αντίθεση, σύμφωνα με επικριτές, με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί, παρά τις διεθνείς αντιδράσεις.
Η Τουρκία, η οποία στο παρελθόν είχε χαρακτηριστεί ως «ο Μεγάλος Ασθενής της Ευρώπης», περιγράφεται πλέον ως ένας επικίνδυνος παράγοντας στη Μέση Ανατολή, αντίστοιχος με το Κατάρ. Κατηγορείται ότι στηρίζει ακραίες δυνάμεις, ενισχύει την αστάθεια και διατηρεί σχέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις.
Σύμφωνα με αναφορές, που επικαλείται η WSJ, η Άγκυρα έχει βοηθήσει το Πακιστάν έναντι της Ινδίας, φέρεται να κατασκευάζει στρατιωτικές βάσεις στη Σρι Λάνκα και, κυρίως, να φιλοξενεί και να προστατεύει στελέχη της Χαμάς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η απόφαση της τουρκικής πρεσβείας στο Τελ Αβίβ να κατεβάσει τη σημαία μεσίστια, μετά τον θάνατο του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, ενός εκ των οργανωτών της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου.
Το Ισραήλ έχει εκφράσει την έντονη αντίθεσή του στην ενσωμάτωση Τούρκων στρατιωτών σε πολυεθνική δύναμη στη Λωρίδα της Γάζας. Την ίδια στάση, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, συμμερίζονται κατ’ ιδίαν και η Σαουδική Αραβία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η εκτίμηση που διατυπώνεται είναι ότι, εφόσον η Άγκυρα στηρίζει τη Χαμάς στην Κωνσταντινούπολη, θα μπορούσε να πράξει το ίδιο και στη Γάζα.
Ιδιαίτερη ανησυχία, δε, προκαλεί το ενδεχόμενο πώλησης μαχητικών F-35 στην Τουρκία. Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Τομ Μπάρακ, ανέφερε πρόσφατα ότι οι σχετικές συνομιλίες ήταν «παραγωγικές», ενώ Ισραηλινός αξιωματούχος εκτίμησε στις 12 Δεκεμβρίου ότι η πιθανότητα έγκρισης της πώλησης αγγίζει το 40%.
Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί μια ήδη ισχυρή στρατιωτικά χώρα χρειάζεται ένα τόσο προηγμένο οπλικό σύστημα, όταν ο ίδιος ο Ερντογάν μιλά ανοιχτά για την καταστροφή του «σιωνιστικού Ισραήλ».
Σύμφωνα με αναφορές, η τουρκική κυβέρνηση έχει εντάξει φέτος το Ισραήλ στο λεγόμενο «Κόκκινο Βιβλίο», το βασικό έγγραφο εθνικής ασφάλειας της χώρας, χαρακτηρίζοντάς το υπαρξιακή απειλή, με το επιχείρημα ότι επιδιώκει την κατάκτηση της Ανατολίας. Την ίδια στιγμή, πάνω από το ένα τρίτο των Τούρκων πολιτών θεωρούν το Ισραήλ τη μεγαλύτερη απειλή για τη χώρα τους, με τις ΗΠΑ να ακολουθούν.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η πώληση των F-35 θα μπορούσε να διαταράξει την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή και να υπονομεύσει το στρατιωτικό πλεονέκτημα των ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF). Ο Μάικλ Ντόραν, ειδικός στη Μέση Ανατολή στο Hudson Institute, έχει υποστηρίξει ότι η Ουάσινγκτον οφείλει να κρατά Ισραήλ και Τουρκία όσο το δυνατόν πιο μακριά, αν θέλει να αποφύγει μια μελλοντική σύγκρουση ακόμη και μεταξύ μαχητικών F-35.
Ο ιστορικός Μπέρναρντ Λιούις είχε προειδοποιήσει ήδη από το 2011 ότι η Τουρκία θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια απειλητική ισλαμική δύναμη, την ώρα που το Ιράν θα ακολουθούσε αντίστροφη πορεία. Με δεδομένο ότι ισραηλινά, αμερικανικής κατασκευής αεροσκάφη κατέστρεψαν πρόσφατα παρωχημένα ιρανικά F-14, η άποψη που διατυπώνεται είναι ότι θα ήταν σοβαρό λάθος να εξοπλιστεί μια ολοένα και πιο επιθετική Τουρκία, με ακόμη πιο προηγμένα αμερικανικά όπλα.
protothema.gr
