Η Ελλάδα παραμένει μεταξύ των χωρών με τα χαμηλότερα πραγματικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ για τις προοπτικές απασχόλησης, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη.
Βάσει των στοιχείων του 2022, η μέση ηλικία αποχώρησης από την εργασία στην Ελλάδα είναι 59,7 έτη για τις γυναίκες και 63,2 έτη για τους άνδρες, τοποθετώντας τη χώρα στις τελευταίες θέσεις του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπροστά μόνο από το Λουξεμβούργο.
Παρά τις μεταρρυθμίσεις του 2015 (νόμος 4336/2015) που αύξησαν σταδιακά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τους παλαιούς ασφαλισμένους, η μέση ηλικία αποχώρησης παραμένει χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Από το 2022, τα όρια ηλικίας εξομοιώθηκαν σε 62 έτη με 40 έτη ασφάλισης ή 67 έτη με 15ετία για πλήρη σύνταξη, και 62 έτη για μειωμένη σύνταξη.
Ωστόσο, πολλοί ασφαλισμένοι διατηρούν δικαιώματα συνταξιοδότησης σε μικρότερες ηλικίες, εφόσον είχαν «κατοχυρώσει» δικαίωμα συνταξιοδότησης κατά την περίοδο μετάβασης (19/8/2015 έως 31/12/2021). Έτσι, μια γυναίκα που κατοχύρωσε σύνταξη στα 59 έτη το 2019, μπορεί να αποχωρήσει στην ίδια ηλικία ακόμη και το 2025.
Στον αντίποδα, άλλες χώρες της ΕΕ καταγράφουν υψηλότερες ηλικίες εξόδου. Στην Ιταλία, οι γυναίκες αποχωρούν στα 62 και οι άνδρες στα 63 έτη, στην Ισπανία στα 61,8 και 62,1 αντίστοιχα, ενώ στη Γερμανία στα 63,4 για τις γυναίκες και 63,7 για τους άνδρες. Σκανδιναβικές χώρες, όπως η Σουηδία και η Νορβηγία, εμφανίζουν ακόμη υψηλότερες ηλικίες, φτάνοντας τα 65,5 για τους άνδρες.
Ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί ότι τα χαμηλά πραγματικά όρια ηλικίας στην Ελλάδα ενδέχεται να πλήξουν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, ειδικά όσο παραμένουν τα θεσμικά «παράθυρα».
Από το 2027, η ηλικία συνταξιοδότησης αναμένεται να συνδεθεί με το προσδόκιμο ζωής. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η ηλικία πλήρους σύνταξης θα αναπροσαρμόζεται αυτόματα ανάλογα με τις δημογραφικές μεταβολές του πληθυσμού άνω των 65 ετών. Η πρώτη εφαρμογή της διάταξης θα βασιστεί στα στοιχεία της περιόδου 2016–2026.
Η προβλεπόμενη μεταρρύθμιση αποσκοπεί στην ενίσχυση της βιωσιμότητας του συστήματος, ενόψει της δημογραφικής γήρανσης και της μείωσης του λόγου εργαζομένων προς συνταξιούχους. Σύμφωνα με προβλέψεις, η Ελλάδα θα περιλαμβάνεται έως το 2050 στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ηλικιωμένων άνω των 65 ετών.
Παράλληλα, η έκθεση του ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι σε χώρες με υψηλότερα ηλικιακά όρια, αυξάνεται και η απασχόληση των ατόμων άνω των 65. Η σύγκλιση των ποσοστών απασχόλησης μεταξύ ηλικιακών ομάδων παρατηρείται σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, πλην της ομάδας 60–64 ετών, όπου οι διακυμάνσεις παραμένουν.
Η έκθεση προτείνει πολιτικές ενίσχυσης της απασχόλησης των ηλικιωμένων, όπως:
- Ψηφιακή και επαγγελματική κατάρτιση για εργαζομένους με λιγότερες δεξιότητες
- Ευέλικτες μορφές απασχόλησης, όπως τηλεργασία και μερική εργασία
- Κίνητρα πρόσληψης ηλικιωμένων και εξάλειψη διακρίσεων λόγω ηλικίας
- Υποστηρικτικές υπηρεσίες για άτομα με αναπηρίες ή προβλήματα υγείας
- Οικονομικά κίνητρα για επιχειρήσεις που διατηρούν μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζομένους
Η συνολική εικόνα καταδεικνύει την ανάγκη μεταρρυθμίσεων που θα ανταποκρίνονται στη δημογραφική πρόκληση, με ισορροπία μεταξύ βιωσιμότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Capital.gr
