Εντός Μαΐου αναμένεται να επιστρέψει στην Κύπρο η επαναδιορισθήσα προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ ΟΗΕ στο Κυπριακό, Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ. Η αποστολή της είχε καθοριστεί ήδη από τον περασμένο Μάρτη στην άτυπη διάσκεψη της Γενεύης από τον ίδιο τον Αντόνιο Γκουτέρες.
Η Ολγκίν θα έχει περίπου ένα δίμηνο στη διάθεσή της προκειμένου «να προετοιμάσει τα επόμενα βήματα» στο Κυπριακό, όπως ήταν και τοποθέτηση του ΓΓ ΟΗΕ ευθύς μετά την ολοκλήρωση της άτυπης διάσκεψης στη Γενεύη. Επόμενα βήματα τα οποία θα αφορούν την νέα άτυπη πενταμερή, η οποία θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Ιουλίου και πάλι στη Γενεύη.
Ίσως πάει καλύτερα
Κατά την πρώτη φάση της αποστολής της η Ολγκίν ανάλωσε το χρόνο για επαφές με την λεγόμενη κοινωνία των πολιτών παρά για να παρακαθίσει σε μια ουσιαστική συζήτηση με τις δύο ηγεσίες. Και αυτό είχε να κάνει κυρίως με την άρνηση της τουρκικής πλευράς να επιτρέψει την όποια ουσιαστική συζήτηση στο Κυπριακό.
Εκφράζεται η ελπίδα, κυρίως από ελληνοκυπριακής πλευράς ότι σ’ αυτή τη νέα φάση της αποστολής της θα μπορέσει να αποδώσει περισσότερα και να επιτύχει αυτό που και ο ΓΓ ΟΗΕ έθεσε ως στόχο.
Θα πρέπει να πάει πιο πέρα
Η Ολγκίν κατά την πρώτη φάση της αποστολής της έδειξε μεν καλές προθέσεις, πλην όμως δεν είχε εκείνη την αποφασιστικότητα που ενδεχομένως θα χρειάζεται για να πιέσει τα μέρη προς τα τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ενδεικτικό το γεγονός πως όταν ο Ερσίν Τατάρ είχε διαμηνύσει στην Ολγκίν ότι δεν υπάρχει αντικείμενο για μια νέα μεταξύ τους συνάντησης, αυτή αποφάσισε να πραγματοποιήσει την τελευταία της επίσκεψη στο νησί.
Έκθεση και υποδείξεις
Ολοκληρώνοντας τις επισκέψεις στο νησί, χωρίς ποτέ να μπει στα βαθιά, η Ολγκίν ετοίμασε έκθεση προς το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Παράλληλα με την έκθεσή της κατέγραψε, όπως είχε λεχθεί, συγκεκριμένα βήματα που κατά την άποψή της θα πρέπει να γίνουν στο Κυπριακό. Βήματα τα οποία φαίνεται ο Αντόνιο Γκουτέρες να έχει υιοθετήσει.
Ταυτόχρονα, αντί προς τους δύο ηγέτες η Ολγκίν, επέλεξε να απευθυνθεί με ανοικτή επιστολή της προς το σύνολο των Κυπρίων στέλνοντας μηνύματα γενικά όσον αφορά το Κυπριακό και την αναζήτηση τρόπων για να ξεπεραστεί το συνεχιζόμενο αδιέξοδο.
Δύο ημέρες πριν την ανακοίνωση
Ο εκπρόσωπος του ΓΓ ΟΗΕ, Στέφαν Ντουζαρίκ, είχε ρωτηθεί στις 30 Απριλίου για τον διορισμό απεσταλμένου στο Κυπριακό. Δεν ήταν η πρώτη φορά που δεχόταν μια ανάλογη ερώτηση, γι’ αυτό και απάντησε κάπως απότομα.
Δήλωσε στους δημοσιογράφους πως «όταν ανακοινωθεί ο διορισμός θα το μάθαιτε» και έκλεισε εκεί τη συζήτηση αποχαιρετώντας τους δημοσιογράφους.
Δυο ημέρες μετά, όμως…
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, ανακοίνωσε την Παρασκευή τον διορισμό της Μαρίας Άνχελα Ολγκίν από την Κολομβία ως Προσωπικής του Απεσταλμένης για το Κυπριακό.
Κατόπιν της άτυπης συνάντησης για το Κυπριακό σε διευρυμένη σύνθεση, που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη στις 17 και 18 Μαρτίου, ο Γενικός Γραμματέας ζήτησε από την κ. Ολγκίν
“να επανασυνδεθεί με τα εμπλεκόμενα μέρη ώστε να εργαστεί για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό και να τον συμβουλεύσει”.
Η κ. Ολγκίν είχε ολοκληρώσει προηγούμενη αποστολή της ως Προσωπική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2024.
Όχι και τυχαία η στιγμή
Πολλά πράγματα στο Κυπριακό δεν κινούνται στο κενό και ούτε μπορεί η ανακοίνωση του διορισμού της απεσταλμένης του ΓΓ ΟΗΕ θα μπορούσε να ειδοθεί εκτός των ευρύτερων εξελίξεων που έχουν καταγραφεί τις τελευταίες λίγες ημέρες. Η επιλογή της Γενικής Γραμματείας να ανακοινώσει τον διορισμό Ολγκίν μία μέρα πριν από την επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα μπορεί και να μην είναι εντελώς τυχαία.
- Πρώτον: ανακοίνωσε διορισμό προσωπικής απεσταλμένης, κάτι που δείχνει πως η διαδικασία στο Κυπριακό παραμένει στην υφιστάμενη της βάση.
- Δεύτερον: ζήτησε η Ολγκίν να εργαστεί για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό, διαμηνύοντας ότι η διαδικασία συνεχίζεται ως είχε συμφωνηθεί και στη Γενεύη.
Δεν κάνει πίσω
Αν πάμε πίσω, λιγότερο από ένα χρόνο, θα δούμε ότι οι δυνατότητες για μια άτυπη διάσκεψη για το Κυπριακό ήταν πολύ περιορισμένες. Εν τέλει ο ΓΓ ΟΗΕ όταν αποφάσισε να προσκαλέσει τα εμπλεκόμενα μέρη να πάνε στη Γενεύη αυτά ανταποκρίθηκαν. Όπως και συμφώνησαν μαζί του για ανανέωση του ραντεβού στα τέλη Ιουλίου.
Έδειξε ο Αντόνιο Γκουτέρες ότι δεν κάνει πίσω και θέλει να συνεχίσει να προσπαθεί για το Κυπριακό, ακόμα και μέσα σε συνθήκες όπου δεν προμηνύεται κάποιο θετικό αποτέλεσμα.
Το υπενθύμισε και ο Χριστοδουλίδης
Το Σάββατο, στην Κυπερούντα (σε μια εκδήλωση που έχει επίσης τη δική της σημασίας όσον αφορά την εσωτερική πολιτική κατάσταση), ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης φρόντισε να υπενθυμίσει και τι έλεγε η τουρκική πλευρά στο πρόσφατο παρελθόν.
Υπενθύμισε πως από τουρκικής πλευράς έλεγαν ότι δεν θα γίνει διευρυμένη συνάντηση και αυτή πραγματοποιήθηκε. Υπενθύμισε πως έλεγαν ότι η διευρυμένη συνάντηση θα καταλήξει σε αδιέξοδο, αλλά τελικά δεν υπήρξε αδιέξοδο και καθορίστηκε νέα συνάντηση τον Ιούλιο, ενώ από τις 12 Μαΐου αναλαμβάνει η Ολγκίν.
Ομπρέλα Ερντογάν για Τατάρ
Η δήλωση του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη διάρκεια της τέλεσης των εγκαινίων των νέων γραφείων της τουρκοκυπριακής ηγεσίας, προσφέρει μια ομπρέλα προστασίας στην αδιαλλαξία Τατάρ.
Τοποθετήσεις όπως: «Η λύση των δύο κρατών είναι το κοινό όραμα της ‘τδβκ’ και της Τουρκίας», αλλά και η θέσει πως μια νέα διαπραγμάτευση δεν θα διεξαχθεί ανάμεσα σε δύο κοινότητες αλλά μεταξύ «δύο κρατών», είναι μηνύματα ενίσχυσης της άρνησης του Τατάρ να συμφωνήσει σε επανέναρξη των συνομιλιών.
Δυσκολεύει πολύ τη συνέχεια
Μηνύματα όπως αυτά που εξέπεμψε ο Ερντογάν το περασμένο Σάββατο δυσκολεύουν κατά πολύ την προσπάθεια στο Κυπριακό, ακόμα και σε πιο χαμηλής πολιτικής θέματα όπως είναι τα ΜΟΕ. Ο Ερσίν Τατάρ θέλει, ως γνωστό, ο διάλογος για ΜΟΕ να είναι διακρατικής μορφής και όχι σε επίπεδο κοινοτήτων.
Ακολούθησε αυτή τη συνταγή και στην προ Γενεύης περίοδο δημιουργώντας αρκετές δυσκολίες στο διάλογο ανάμεσα στις δύο πλευρές. Με τη στήριξη Ερντογάν (την οποία επικαλείται συνεχώς) αναμένεται ότι θα επιμείνει στο ίδιο μοτίβο. Κάτι που μειώνει κατά πολύ τις πιθανότητες μιας θετικής εξέλιξης στο σύντομο μέλλον.
Στο Λήδρα Πάλας η συνάντηση των δύο ηγετών
Σ’ ένα χώρο που έχει συνδεθεί με τις προσπάθειες στο Κυπριακό θα πραγματοποιηθεί η σημερινή συνάντηση των δύο ηγετών. Το Λήδρα Πάλας αποτελούσε σημείο αναφοράς στο Κυπριακό, για πάνω από δύο δεκαετίες δεν ήταν το σημείο συνάντησης για διαπραγματεύσεις.
- Νίκος Χριστοδουλίδης και Ερσίν Τατάρ θα συναντηθούν στο Λήδρα Πάλας για τη συνέχιση της μεταξύ τους συζήτησης για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, σύμφωνα με τα όσα είχαν συμφωνηθεί στη Γενεύη τον περασμένο Μάρτη κατά την άτυπη πενταμερή.
Αιτία της μετακίνησης του χώρου που θα βρεθούν οι δύο ηγέτες είναι η πραγματοποίηση της πρώτης συνάντησης της τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, η οποία συστάθηκε πολύ πρόσφατα.
Συμφωνήθηκε όπως οι δύο ηγέτες πραγματοποιήσουν συνάντηση με τα μέλη της τεχνικής επιτροπής νεολαίας πριν από τη δική τους επίσημη συνάντηση.
Η σύσταση της τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία ήταν και η πιο ουσιαστική εξέλιξη που σημειώθηκε στα όσα συμφωνήθηκαν στη Γενεύη, όσον αφορά τις συζητήσεις σε επίπεδο ηγετών.
Στα άλλα υπό συζήτηση θέματα, σημειώνεται μερική πρόοδος, αλλά στο ζήτημα του ανοίγματος νέων σημείων διέλευσης, μέχρι στιγμής δεν υπήρξε κάποια εξέλιξη.
