Τρεις όροι που λειτουργούν ταυτόχρονα ως «κλειδί» και «αγκάθι» συνεχίζουν να δεσπόζουν στις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία: η Κριμαία, το Ντονμπάς και το Άρθρο 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ.
Οι τρεις αυτοί όροι περιλαμβάνονται στην πραγματικότητα στις εδαφικές παραχωρήσεις και στις εγγυήσεις ασφαλείας που αναφέρονται στον δημόσιο διάλογο και αποκρυσταλλώνουν το περίγραμμα των διεκδικήσεων της ρωσικής και της ουκρανικής πλευράς. Διεκδικήσεις που αναμένεται να τεθούν επί τάπητος στη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί στις 20:00 το βράδυ στην Ουάσινγκτον ανάμεσα στον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι και των Ευρωπαίων ηγετών που θα τον συνοδεύουν και τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Τι είναι το Άρθρο 5;
Όπως εξηγεί το BBC, στον πυρήνα της συνθήκης του ΝΑΤΟ βρίσκεται το Άρθρο 5, που ορίζει ότι μια επίθεση σε ένα από τα 32 μέλη της Συμμαχίας αποτελεί επίθεση σε όλα.
Αν, λοιπόν, κάποιος επιτεθεί σε μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, όλα τα μέλη του πρέπει να την υπερασπιστούν. Η Ουκρανία προς το παρόν δεν είναι μέλος, αλλά έχει εκφράσει την επιθυμία να ενταχθεί, κάτι στο οποίο η Ρωσία αντιτίθεται σθεναρά.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις των συνομιλιών, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, φαίνεται να υπέγραψε την έγκριση «ισχυρών» εγγυήσεων ασφαλείας ως μέρος μίας ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας, όπως δήλωσε στο CNNi ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Αμερικανό απεσταλμένο, ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται να υπέγραψε την έγκριση στην οποία συμπεριλαμβάνεται μία διάταξη που θα προβλέπει συλλογική άμυνα της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη σε περίπτωση που η Ρωσία επιχειρήσει μία εισβολή. Όπως δήλωσε ο Γουίτκοφ στο CNNi, η ρήτρα στην οποία συμφώνησε η Ρωσία ήταν μία λύση στην επιμονή της Μόσχας να μην ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ.
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ δεν θα δεχθούν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, όπως ξεκαθάρισε νωρίτερα ο ίδιος ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Ο πρόεδρος Ζελένσκι της Ουκρανίας μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία σχεδόν αμέσως, αν το θέλει, ή μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο» έγραψε ο Τραμπ από την πλευρά του.
«Να θυμάστε πώς άρχισε. Δεν υπάρχει περίπτωση να ανακτηθεί η Κριμαία που δόθηκε από τον Ομπάμα (πριν από 12 χρόνια, χωρίς να πέσει ούτε τουφεκιά), και να υπάρξει ένταξη στο NATO για την Ουκρανία. Μερικά πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ», προεξόφλησε ο ρεπουμπλικάνος μέσω Truth Social, προσθέτοντας «να υπάρξει ένταξη στο NATO».
Η «μάχη» για την Κριμαία
Μετά τις συνομιλίες του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα, καθώς και τη διαρροή του σχεδίου του Ρώσου ηγέτη για τις αξιώσεις απέναντι στο Κίεβο, διαφαίνεται πως κύριο ζήτημα αποτελούν οι εδαφικές παραχωρήσεις, τις οποίες ο Ζελένσκι μέχρι στιγμής απορρίπτει.
Ανάμεσα στις παραχωρήσεις αυτές είναι και η επίσημη αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικό έδαφος.
Η Κριμαία είναι μια χερσόνησος στη Μαύρη Θάλασσα, στο νοτιότερο σημείο της χώρας. Βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή από το 2014, αφότου οι δυνάμεις της Μόσχας την προσάρτησαν. Η θέση της στην ακτογραμμή της Ουκρανίας της προσδίδει στρατηγική σημασία για τη Ρωσία καθώς από το 2014, μετατράπηκε από τη Ρωσία σε στρατιωτικό φρούριο με αρκετές ναυτικές και αεροπορικές βάσεις.
Την ίδια ώρα, η Κριμαία διαδραματίζει κομβικό ρόλο στον ανεφοδιασμό των ρωσικών στρατευμάτων στο νότιο τμήμα της Ουκρανίας, ενώ ο ναυτικός αποκλεισμός των ουκρανικών λιμανιών θα ήταν επίσης δύσκολο να επιβληθεί από τη Ρωσία χωρίς την Κριμαία.
Το στοίχημα του Ντονμπάς
Το Ντονμπάς είναι μια στρατηγικά σημαντική περιοχή πλούσια σε ορυκτά και βιομηχανία στην ανατολική Ουκρανία.
Η Ρωσία θέλει να αποκτήσει επίσημα τον έλεγχο τόσο στο Ντονέτσκ όσο και στο Λουγχάνσκ, συμπεριλαμβανομένων περιοχών που δεν βρίσκονται επί του παρόντος υπό τον έλεγχό της. Να σημειωθεί ότι, οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν ολόκληρο το Λουγχάνσκ και περίπου το 70% του Ντόνετσκ.
Όπως εξηγεί ο στρατιωτικός αναλυτής Τζάστιν Κραμπ στο BBC, πολλές πόλεις στο Ντόνετσκ που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό ουκρανικό έλεγχο είναι στρατηγικής σημασίας.
Αποτελούν το «τελευταίο ανάχωμα» και ένα «κεντρικό σημείο άμυνας της Ουκρανίας» με σιδηροδρομικές γραμμές που διέρχονται από αυτά, οι οποίες είναι κρίσιμες για τον στρατιωτικό εφοδιασμό.
«Κάθε φορά που χάνουν ένα κομμάτι γης από τη Ρωσία, θα είναι πολύ δύσκολο να το ανακτήσουν» όπως αναφέρει ο ίδιος.
Το χρονοδιάγραμμα των συναντήσεων
Αποτελεί, λοιπόν, μεγάλο στοίχημα για τις διαπραγματεύσεις η διευθέτηση των τριών αυτών όρων για τις σημερινές διαπραγματεύσεις, με τους Ευρωπαίους ηγέτες και φυσικά τον Ζελένσκι να πιέζουν να μην υπάρξει καμία εδαφική παραχώρηση στην Ρωσία. Την ίδια ώρα, όμως θέλουν να διασφαλίσουν πως η Ουκρανία θα είναι πραγματικά ασφαλής την επαύριο της υπόγραφής οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να συζητήσει όλα τα παραπάνω πρώτα με τον Ουκρανό πρόεδρο και εν συνεχεία με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Αναλυτικά το χρονοδιάγραμμα όπως διαμορφώνεται είναι το εξής:
- Άφιξη των Ευρωπαίων ηγετών στο Λευκό Οίκο (19:00 ώρα Κύπρου)
- Ο Τραμπ υποδέχεται τον Ζελένσκι (20:00 ώρα Κύπρου)
- Διμερής συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι (20:15 ώρα Κύπρου)
- Ο Τραμπ υποδέχεται τους Ευρωπαίους ηγέτες (21:15 ώρα Κύπρου)
- Πολυμερής συνάντηση με τους Ευρωπαίους ηγέτες (22:00 ώρα Κύπρου).
cnn.gr
