«Δεν είμαστε θεοί και δεν νιώθουμε την ανάγκη να μας βλέπουν οι γονείς ως θεούς, αλλά έχει δημιουργηθεί μια τάση αμφισβήτησης του ιατρικού επαγγέλματος, των γνώσεων και των προσόντων των γιατρών και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να αλλάξουμε», ανέφερε σε συνέντευξη του στον «Φ» ο πρόεδρος της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου, Μιχάλης Αναστασιάδης, ο οποίος, δεν δίστασε να παραδεχθεί το λάθος που κάνουν, σε κάποιες περιπτώσεις οι παιδίατροι του ΓεΣΥ όταν υποκύπτουν σε υπερβολικές και αδικαιολόγητες απαιτήσεις των γονιών. «Υποχρεωνόμαστε σε εκπτώσεις στην ιατρική», τόνισε.
Ο θεσμός του προσωπικού γιατρού αποτελεί ένα από τους βασικότερους πυλώνες του Γενικού Συστήματος Υγείας. Στα σχεδόν έξι χρόνια λειτουργίας του Συστήματος, ο θεσμός αυτός, ωστόσο, δεν φαίνεται να έχει αποδώσει, όπως κανείς θα ανέμενε βάσει του σχεδιασμού του ΓεΣΥ και η εμπειρία έχει καταδείξει ότι μάλλον το πρόβλημα βρίσκεται στον τρόπο χρήσης του Συστήματος από τους πολίτες και σε κάποιο βαθμό από τους ίδιους τους γιατρούς.
Οι προσωπικοί γιατροί ενηλίκων αλλά και οι παιδίατροι από τους πρώτους κιόλας μήνες εφαρμογής του ΓεΣΥ επεσήμαναν τα προβλήματα που είχαν προκύψει, κυρίως λόγω της νοοτροπίας και των τεράστιων και πολλές φορές αδικαιολόγητων απαιτήσεων των ασθενών τους. Έξι χρόνια μετά, όπως διαπιστώνεται, η κατάσταση, αν και έχει βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό, δεν έχει φθάσει ακόμα στα επιθυμητά επίπεδα.
Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, επιστημονικές εταιρείες των προσωπικών γιατρών και παιδιάτρων και υπουργείο Υγείας έχουν αρχίσει εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών για τη σωστή χρήση του θεσμού του προσωπικού γιατρού εντός του Συστήματος. Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις, οι αρμοδιότητες του προσωπικού γιατρού και κατ’ επέκταση και οι δικές του υποχρεώσεις έναντι των ασθενών του, ο τρόπος προστασίας των ασθενών αλλά και ο τρόπος προστασίας των γιατρών.
Πριν από μερικούς μήνες, η πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Προσωπικών και Οικογενειακών Γιατρών, Μαίρη Αβρααμίδου, είχε προβεί στη χαρακτηριστική δήλωση «δεν είμαστε γιατροί είμαστε παραπεμπτικά», σε μια προσπάθεια να αναδείξει την νοοτροπία που δυστυχώς έχει αναπτυχθεί μεταξύ των πολίτων.
Παρόμοιες και οι διαπιστώσεις των παιδιάτρων, με τον πρόεδρο της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου, Μιχάλη Αναστασιάδη, να τονίζει ότι η συνεχής πίεση και οι απαιτήσεις των γονέων συχνά οδηγούν σε εκπτώσεις στην σωστή άσκηση της ιατρικής. «Δεν είμαστε θεοί και δεν νιώθουμε την ανάγκη να μας βλέπουν οι ασθενείς μας ως θεούς, αλλά έχει δημιουργηθεί μια τάση αμφισβήτησης του παιδίατρου και του ιατρικού επαγγέλματος, των γνώσεων και των προσόντων των γιατρών και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να δούμε πολύ σοβαρά και να προσπαθήσουμε να το αλλάξουμε».
Προ ΓεΣΥ, επεσήμανε ο κ. Αναστασιάδης, «δεν είχαμε αυτό το φαινόμενο. Τα πράγματα ήταν αρκετά διαφορετικά. Σαφώς και οι γονείς όταν το παιδί τους αντιμετώπιζε ένα πρόβλημα ήθελαν να είναι σίγουροι για τη θεραπεία που ο γιατρός τους συνιστούσε αλλά η άποψη του γιατρού και η δική του κρίση τύγχανε διαφορετικής αντιμετώπισης. Δυστυχώς, για κάποιο λόγο παρατηρούμε ότι με την εφαρμογή του ΓεΣΥ η στάση των πολιτών έναντι των παιδιάτρων και των γιατρών γενικά έχει διαφοροποιηθεί. Ενδεχομένως, να διαδραματίζει ρόλο για το φαινόμενο αυτό και το γεγονός ότι πλέον οι πολίτες δεν πληρώνουν για τις υπηρεσίες που λαμβάνουν τον ίδιο τον γιατρό και, ταυτόχρονα, θεωρούν ότι επειδή πληρώνουν το ΓεΣΥ, κάθε μήνα με την εισφορά τους, ο γιατρός, είναι υποχρεωμένος, κατά κάποιον τρόπο, να ικανοποιεί την όποια απαίτηση τους. Και βλέπουμε αχρείαστη επισκεψιμότητα και, ταυτόχρονα, πολλές απαιτήσεις για παραπομπή σε ειδικούς γιατρούς, οι οποίες, ενδεχομένως, να μπορούσαν να αποφευχθούν».
Αυτό το φαινόμενο, πρόσθεσε ο πρόεδρος της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου, «είναι ίσως το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε οι παιδίατροι κατά την άσκηση του επαγγέλματος μας. Όταν ένας γιατρός αντί να ασκεί την ιατρική υποχρεώνεται να κάθεται μπροστά από ένα υπολογιστή και να καταχωρεί παραπεμπτικά και συνταγές για φάρμακα τότε σίγουρα κάτι δεν λειτουργεί σωστά. Θα αρνηθείς την πρώτη φορά να ικανοποιήσεις μια απαίτηση, θα αρνηθείς δεύτερη, την τρίτη φορά θα δεις ότι ο ασθενής έφυγε από τον κατάλογο σου. Αυτό λειτουργεί εκβιαστικά, βεβαίως, προς τον γιατρό, ο οποίος στο τέλος υποχρεώνεται, κατά κάποιο τρόπο, να κάνει εκπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο ασκεί την ιατρική».
Πρόκειται, «για μια νοοτροπία η οποία έχει αναπτυχθεί και πρέπει να την αλλάξουμε. Οι γονείς πρέπει να μάθουν να εμπιστεύονται τον παιδίατρο τους και ο παιδίατρος πρέπει να βρει τον τρόπο να μην υποκύπτει στις διάφορες απαιτήσεις. Πρέπει να αναπτυχθεί η σωστή κουλτούρα για να λειτουργήσει σωστά και ο θεσμός του παιδίατρου ως προσωπικός γιατρός και το ΓεΣΥ κατ’ επέκταση».
«Λάθος να υποκύπτουμε σε παράλογες απαιτήσεις γονέων»
Ως Παιδιατρική Εταιρεία, «εντοπίζουμε αυτό το πρόβλημα, όπως και άλλα προβλήματα εντός του ΓεΣΥ και για αυτό τον λόγο συμμετέχουμε ενεργά στην εκστρατεία του ΟΑΥ. Να μπορέσουμε και εμείς από τη δική μας πλευρά να βοηθήσουμε στη σωστή λειτουργία του προσωπικού γιατρού, είτε ως προσωπικός γιατρός για ενήλικες, είτε ως παιδίατρος».
Κληθείς, μάλιστα, να αναφέρει ένα λάθος που κάνουν οι ίδιοι οι παιδίατροι εντός του ΓεΣΥ, ο κ. Αναστασιάδης, χωρίς περιστροφές, είπε: «Ως λάθος, θα ανέφερα το γεγονός ότι οι παιδίατροι υποκύπτουν σε απαιτήσεις, παράλογες και αδικαιολόγητες πολλές φορές για να μην δυσαρεστήσουν τους γονείς και να χάσουν παιδιά από τον κατάλογο τους. Δυστυχώς, βλέπουμε αυτό το φαινόμενο και βλέπουμε παιδίατρους να υποκύπτουν και να ικανοποιούν απαιτήσεις με τις οποίες οι ίδιοι δεν συμφωνούν».
Λάθη και στρεβλώσεις στο Σύστημα – Αποφάσεις που λαμβάνονται και δεν υλοποιούνται
«Υπάρχουν και θέματα τα οποία πρέπει ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας να δει και να αναθεωρήσει. Έτσι, θα μειώσουμε και τις καταχρήσεις εντός του Συστήματος. Για παράδειγμα –αν και στην περίπτωση των παιδιάτρων το φαινόμενο αυτό δεν είναι τόσο έντονο όσο στην περίπτωση των προσωπικών γιατρών ενηλίκων– υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί που δυσκολεύουν και τους γιατρούς και τους γονείς και ταυτόχρονα ενδεχομένως να προκαλούν και συμφόρηση εντός του Συστήματος. Έχουμε παιδιά που λαμβάνουν, για παράδειγμα, αυξητική ορμόνη. Αυτό είναι συνεχές και εμείς επειδή δεν μπορούμε να συνταγογραφήσουμε, πρέπει να εκδίδουμε παραπεμπτικτό για ενδοκρινολόγο, το παιδί να πηγαίνει στον ενδοκρινολόγο για να εκδώσει εκείνος τη συνταγή. Θα μπορούσε μετά τη διάγνωση από τον ενδοκρινολόγο, τις επαναλήψεις να μπορεί να τις καταχωρήσει ο παιδίατρος».
Η Παιδιατρική Εταιρεία, είπε ο κ. Αναστασιάδης, έχει θέσει «διάφορα παρόμοια ζητήματα ενώπιον του ΟΑΥ και αναμένουμε ότι κάποια θέματα θα διευθετηθούν και αυτό θα λειτουργήσει σίγουρα και προς όφελος του ΓεΣΥ. Παρατηρούμε, όμως, ότι σε αρκετές περιπτώσεις όταν θέσουμε κάποια προβλήματα που εντοπίζουμε ενώπιον του ΟΑΥ, ακόμα και αν από τον Οργανισμό βρίσκουμε ανταπόκριση, ακόμα και όταν λαμβάνονται αποφάσεις, παρατηρούμε μια σημαντική καθυστέρηση στην υλοποίηση τους, κυρίως όταν οι αλλαγές που αποφασίζονται σχετίζονται με το λογισμικό και κάποιες αναπροσαρμογές που πρέπει να γίνουν. Αυτές οι καθυστερήσεις, επίσης, αποτελούν πρόβλημα διότι στο τέλος δημιουργείται και δυσφορία μεταξύ των γιατρών».
