Με τα θέματα παιδείας ασχολήθηκε το Συμβούλιο Υπουργών Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού της ΕΕ που συνεδρίασε την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, με κύρια θέματα την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης μέσω της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (VET), τη νέα στρατηγική για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης 2026-2030 και τον σχεδιασμό του Erasmus+ για την περίοδο 2028-2034. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις ελλείψεις δεξιοτήτων, στη σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και στην ενίσχυση της δημοκρατικής ανθεκτικότητας των νέων.
Μετά το πέρας των εργασιών, από τη μεριά της Προεδρίας, ο Δανός Υπουργός Παιδείας, Ματίας Τεσφέγιε, δήλωσε ότι «η σημερινή συζήτηση έδειξε μια ισχυρή κοινή δέσμευση για την ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης ως θεμέλιο της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Η αντιμετώπιση των ελλείψεων δεξιοτήτων και η προσαρμογή της εκπαίδευσης στις ανάγκες της αγοράς εργασίας αποτελούν επείγουσες προτεραιότητες αν η Ευρώπη θέλει να παραμείνει ανθεκτική στη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση». Οι Υπουργοί συμφώνησαν στην ανάγκη ενίσχυσης της ελκυστικότητας της VET, της βελτίωσης της ισορροπίας φύλου, ιδίως στις θετικές επιστήμες – STEM – και της στενότερης σύνδεσης των προγραμμάτων με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Το άτυπο γεύμα εργασίας επικεντρώθηκε ειδικά στην κινητικότητα των μαθητευόμενων και φοιτητών VET.
Στο θέμα του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης, το Συμβούλιο απέτυχε να συγκεντρώσει πλειοψηφία για τη νέα στρατηγική συνεργασίας στην εκπαίδευση για την περίοδο 2026-2030, που περιλαμβάνει τις κεντρικές προτεραιότητες και το πρόγραμμα εργασιών για τα επόμενα πέντε χρόνια. Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Επιτροπής για τα Κοινωνικά Δικαιώματα και Δεξιότητες, Ποιοτικές Θέσεις Εργασίας και Ετοιμότητα, Ροξάνα Μινζάτου, εξέφρασε την απογοήτευσή της: «Λυπάμαι που το Συμβούλιο δεν μπόρεσε να εγκρίνει την απόφαση. Θα όριζε μια μεταμορφωτική πορεία για την εκπαίδευση έως το 2030». Ωστόσο, τόνισε ότι το θέμα δεν κλείνει, καθώς «η Κυπριακή Προεδρία θα μπορέσει να επαναλάβει τις συζητήσεις και να εξασφαλίσει την απαραίτητη υποστήριξη, γιατί πρόκειται για ένα κείμενο που ωφελεί όλους».
Η κ. Μινζάτου επανέλαβε ότι η VET αποτελεί «το κλειδί για να μετατρέψουμε το ταλέντο της Ευρώπης σε πλεονέκτημα της Ευρώπης», σημειώνοντας ότι ο στόχος για το 2030 είναι το 12% των καταρτιζόμενων να πραγματοποιεί εκπαίδευση στο εξωτερικό, έναντι του σημερινού 5%. Ανέφερε ότι μέσω του Erasmus+ διατίθενται ήδη σημαντικοί πόροι για τη VET, επισημαίνοντας ότι «είτε πρόκειται για μια Ισπανίδα νοσηλεύτρια που εκπαιδεύεται σε βελγικό νοσοκομείο είτε για έναν Πολωνό μηχανικό που εκπαιδεύεται στη Γερμανία, η Ευρώπη συνολικά ωφελείται όταν οι δεξιότητες κινούνται ελεύθερα». Τόνισε επίσης ότι η ανάγκη για επαγγελματίες είναι οξεία, φέρνοντας ως παράδειγμα την ευρωπαϊκή βιομηχανία ημιαγωγών όπου υπάρχουν περίπου 75.000 κενές θέσεις VET.
Η Επίτροπος υπογράμμισε ότι η Επιτροπή είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία «από το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα» για να διαμορφωθούν οι φιλοδοξίες, οι στρατηγικές προτεραιότητες και οι στόχοι που θα καθοδηγήσουν την πολιτική της ΕΕ στα επόμενα πέντε χρόνια. Αναφερόμενη στον λόγο που θεωρεί κρίσιμη την απόφαση, εξήγησε ότι «αποτυγχάνουμε στα βασικά μαθησιακά αποτελέσματα: μαθηματικά, γλωσσική επάρκεια, επιστήμες, ψηφιακές δεξιότητες. Η απόφαση θα μας βοηθούσε να δράσουμε από κοινού». Τόνισε πως θέματα όπως η κριτική σκέψη, ο ψηφιακός και τεχνητής νοημοσύνης γραμματισμός, η δημοκρατική συμμετοχή και η ανθεκτικότητα «απαιτούν εργαλεία στις σχολικές τάξεις και δέσμευση των κρατών μελών» και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω του Erasmus.
Σε ερωτήσεις σχετικά με την κριτική στο Erasmus+ και τη μελλοντική του κατεύθυνση, η Επίτροπος υπενθύμισε ότι η Επιτροπή έχει προτείνει προϋπολογισμό €40,8 δισ. για την περίοδο 2028-2034 και τη συνένωση του προγράμματος με το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης. «Το Erasmus είναι κάτι περισσότερο από πρόγραμμα κινητικότητας, χτίζει την πολιτική ταυτότητα του Ευρωπαίου πολίτη του μέλλοντος», ανέφερε. Σύμφωνα με την Αντιπρόεδρο, ο νέος αυτός σχεδιασμός θα είναι πιο ευέλικτος και πιο απλός, ώστε να ανταποκρίνεται πιο εύκολα σε κρίσεις και νέες ανάγκες. Τόνισε επίσης ότι η ενίσχυση της δημοκρατικής ανθεκτικότητας των νέων αποτελεί κεντρικό άξονα του νέου προγράμματος, όπως συζητήθηκε και στο αντίστοιχο σημείο της ατζέντας του Συμβουλίου.
Το Συμβούλιο έλαβε επίσης ενημέρωση για την πορεία του κανονισμού του Erasmus+ 2028-2034, καθώς και για την Έκθεση Προόδου του 2025 σχετικά με την απλούστευση και εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Παράλληλα, στο πλαίσιο της συζήτησης για τη νεολαία, εξετάστηκε πώς το νέου σχεδιασμού Erasmus+ μπορεί να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και τη δημοκρατική συμμετοχή των νέων, ενώ παρουσιάστηκαν και τα αποτελέσματα της πρόσφατης Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Νεολαίας στην Κοπεγχάγη.
ΚΥΠΕ
