Τον περασμένο Νοέμβριο είχα κληθεί να συντονίσω συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Λεμεσού με θέμα τις προκλήσεις και προοπτικές για την Κυπριακή Βιβλιοθήκη.
Η ξεροκέφαλη ΚΕΒΕΠ, η Κυπριακή Ένωση Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης που αρνείται σπαρτιάτικα να εγκαταλείψει μια μάχη ήδη χαμένη κατά κράτος, είχε τη φαεινή ιδέα να μου προτείνει να επαναλάβουμε και τον ερχόμενο Νοέμβριο τη συζήτηση, στην οποία ανάμεσα στους ομιλητές θα είναι πάλι η Υφυπουργός Πολιτισμού.
Μια ασφυκτική αίσθηση ματαιότητας με κατέκλυσε αλλά τελικά δέχτηκα. Στην τελική, σκέφτηκα ότι δεν θα κοπιάσω ιδιαίτερα, αφού μπορώ να χρησιμοποιήσω το ίδιο ερωτηματολόγιο με πέρσι. Έλα, όμως, που είμαστε και χειρότερα από πέρσι, αφού προέκυψε και το τελεσίγραφο για έξωση του αναγνωστηρίου από το κτήριο Τσαούση! Και στο Υφυπουργείο Πολιτισμού τρέχουν και δεν φτάνουν (λέμε τώρα…) για να βρουν πώς θα διαχειριστούν το νέο επεισόδιο μιας βαρετής οπερέτας, αναζητώντας στέγη προσωρινή, της προσωρινής, την προσωρινή, ω προσωρινή!
Επί προσωπικού, έχω να καταθέσω ότι κάθε φορά που αγγίζω το συγκεκριμένο θέμα φουρκίζω και περισσότερο. Παρόλο που κοιτάζοντας παλιότερα κείμενα δεν μπορώ να πω ότι ήμουν ιδιαίτερα συγκρατημένος. Για του λόγου το αληθές, παραθέτω ένα ενδεικτικό ποτπουρί. Ακολουθήστε με… σ’ ένα ταξίδι στον χρόνο, που μέσα στην αιωνιότητα της κυπριακής απραξίας μοιάζει με μια στιγμή.
6/11/2011. «Μια ανεγκέφαλη χώρα»: «Η μεγαλύτερη ντροπή του κυπριακού κράτους, σήμερα, εκτιμώ ότι παραμένει η θεσμική αδιαφορία που επιφέρει τη διαιώνιση του θέματος της (ανύπαρκτης) Κυπριακής Βιβλιοθήκης. Αν έγραφα αυτό το κείμενο πριν από δέκα, είκοσι, τριάντα, ή -όπως πάνε τα πράγματα- μετά από δέκα χρόνια, δεν θα άλλαζα ούτε κόμμα. Ακόμη περισσότερο στην εποχή της ηλεκτρονικοποίησης της πληροφορίας ο θεσμός αυτός –δεν μιλάω για τα τούβλα και τα ξύλινα ράφια που τον στεγάζουν- διαδραματίζει σε ένα κράτος το ρόλο που διαδραματίζει σε ένα σώμα ο εγκέφαλος.
[…] Η Βουλή επανεξέτασε πριν μερικές εβδομάδες το θέμα και είναι τουλάχιστον αποκαρδιωτικό να ακούς βουλευτές να μιλάνε για ανάγκη σωστής οργάνωσης και άρτιας στελέχωσης και ειδικούς να απαριθμούν τις ανάγκες και τα στάδια που πρέπει να καλυφθούν για τη σταδιακή ανάπτυξη της Βιβλιοθήκης. Μα αυτή η συζήτηση, γινόταν πριν από 50 χρόνια, το 1962, όταν εμπειρογνώμονας της ΟΥΝΕΣΚΟ εισηγούνταν πέντε στάδια για την ανάπτυξη της κρατικής βιβλιοθήκης, περιλαμβάνοντας την οργάνωση των συλλογών, την εκπαίδευση του προσωπικού, τη στελέχωση. Ακόμη εκεί βρισκόμαστε;»
3/11/2013. «Ένα ακέφαλο κοτόπουλο»: «Η Κύπρος δεν είναι το μικρότερο κράτος στην ΕΕ. Είναι το λιγότερο κράτος στην ΕΕ. Και δεν αναφέρομαι καν στη –μονίμως- ταραγμένη πολιτική και γεωπολιτική της κατάσταση, μήτηρ πάσης κακίας και αιώνιο άλλοθι για την απραξία, την ανικανότητα, τον χαμένο μπούσουλα όλων των πολιτικών ταγών και μιας ολόκληρης κοινωνίας που τους ανέδειξε.
Για να μην ξεφεύγω, το μικρότερο κράτος στην ΕΕ είναι η Μάλτα (και η αμέσως επόμενη το Λουξεμβούργο). Η Μάλτα –ολόκληρο το νησιωτικό κράτος όχι το μεγαλύτερο νησί- χωράει σε έκταση 30 φορές στην Κύπρο, ασχέτως αν ο πληθυσμός της είναι περίπου ο μισός της Κύπρου. Δόξα τω θεώ των Μαλτέζων, η χώρα αυτή γνώρισε πολλούς εισβολείς και επίδοξους κυρίαρχους και δεν υπήρξε καθωσπρέπει ιμπεριαλιστής τα τελευταία 500 χρόνια που να μην πέρασε να δώσει τα διαπιστευτήριά του. Ανεξαρτησία κέρδισε το 1964 ενώ οι τελευταίοι Βρετανοί στρατιώτες ξεκουμπίστηκαν από εκεί μόλις το 1979.
[…] Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Μάλτας, γνωστή και ως Bibliotheca, λειτουργεί στο κτήριο που στη στεγάζει σήμερα τα τελευταία 200 χρόνια και από τότε αναπτύσσεται συνεχώς και επιτελεί ταπεινά και τίμια το έργο της, ενώ προσπαθεί να προσαρμοστεί και στα ιδιαίτερα δεδομένα του 21ου αιώνα της ηλεκτρονικοποίησης της πληροφορίας.
Εμείς εδώ αρνούμαστε να δούμε την πραγματικότητα: Ότι δηλαδή ζούμε σε ένα κράτος που ουσιαστικά είναι σαν ένα ακέφαλο κοτόπουλο που τρέχει πανικόβλητο πέρα- δώθε, χωρίς σκοπό και προορισμό.»
13/4/2014. «Η μεγαλύτερη ντροπή του κυπριακού κράτους»: «Ακόμη και οι έννοιες του ‘υποτυπώδους’ και του ‘ανεξέλικτου’ απέχουν σχεδόν έναν αιώνα από αυτό που έχουμε να δείξουμε –και δεν αναφέρομαι μόνο στο παράταιρο σύμπλεγμα βιβλιοστασίων που στεγάζουν την Κυπριακή Βιβλιοθήκη, αλλά στο όλο θεσμικό πλαίσιο που τη διέπει.
[…] Αναρωτιέμαι αν υπάρχει άλλη χώρα -όχι στην Ευρώπη στον κόσμο ολόκληρο- που θέλει να λέγεται σοβαρή και επιτρέπει στον εαυτό της να διαιωνίζει ένα τέτοιο απαράδεκτο βιβλιοθηκονομικό περιβάλλον, σε μια εποχή μάλιστα ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων και απαιτητικών συνθηκών σε σχέση με τη διαχείριση της πληροφορίας.
6/3/2016. «Η πολιτιστικά εκλιπούσα Κυπριακή Δημοκρατία»: «Το 2016 η διάδραση ενός βιβλιόφιλου με την Κυπριακή Βιβλιοθήκη έχει τα χαρακτηριστικά ενός καφκικού εφιάλτη. Έστω ότι ο χρήστης Χ χρειάζεται επειγόντως να δανειστεί ένα βιβλίο και παίρνει την απόφαση να διαβεί το Κεντρικό Κτήριο κοντά στην Πλατεία Ελευθερίας. Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα το βιβλίο που αναζητεί να ‘αναπαύεται’ στο βιβλιοστάσιο του Στροβόλου. Σε περίπτωση που αναζητήσει το Πληροφοριακό Τμήμα ή θελήσει να μελετήσει κάτι στο αναγνωστήριο θα πρέπει να συνεχίσει την Οδύσσεια περπατώντας μέχρι τη Φανερωμένη. Αν ενοχληθεί και θελήσει να διαμαρτυρηθεί στον ανώτερο υπεύθυνο, θα τον ενημερώσουν ότι η Κρατική Βιβλιοθήκη εδώ και μερικά χρόνια δεν έχει διευθυντή, αλλά αναπληρωτή διευθυντή. Έστω, αλλά πού βρίσκεται το γραφείο του; Μα στο κτήριο των Πολιτιστικών Υπηρεσιών, φυσικά! Στην οδό Ιφιγενείας, στην Ακρόπολη.»
11/11/2018. «Στον μεσαίωνα ήταν καλύτερα»: «Αυτή του Πανεπιστημίου δεν είναι και ούτε μπορεί να υποκαταστήσει την υπολειτουργική κρατική βιβλιοθήκη της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία πολύ θα ήθελε να μοιάζει με ανάλογες τριτοκοσμικών χωρών. Της Μπουρκίνα Φάσο, λ.χ. λειτουργεί από το 1996 στην Ουαγκαντουγκού και εξυπηρετεί έντιμα τις ανάγκες μιας χώρας το 66% των κατοίκων της οποίας είναι αναλφάβητοι.
[…] Στο μεταξύ, η κανονική Κυπριακή Βιβλιοθήκη δεν είναι ούτε καν στα σκαριά, παρά έχει χωροθετηθεί αόριστα και ανεπίσημα σ’ ένα τεμάχιο του «φιλέτου» της Αρχιγραμματείας επί της λεωφόρου Βύρωνος. Δηλαδή, ζήτημα είναι αν θα προλάβουν να τη δουν τα δισέγγονά μας…»
Ελεύθερα, 28.9.2025
