Από παρενέργειες συνοδεύεται η χθεσινή απόφαση του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας σε ό,τι αφορά το ύψους των ποινών που επέβαλε στους πέντε καταδικασθέντες για την υπόθεση του φόνου εκ προμελέτης του 41χρονου Τουρκοκύπριου κρατούμενου των Κεντρικών Φυλακών, Τανσού Τσιντάν (27/10/2022).
Η ποινή της δια βίου κάθειρξης στον κουρδικής καταγωγής κρατούμενο των φυλακών, Βεϊζί Μπαντούρ, ήταν αναμενόμενη όπως και οι ποινές φυλάκισης ενός έτους για έκαστη κατηγορία που αντιμετωπίζε ο-επίσης κρατούμενος στο σωφρονιστικό ίδρυμα- Ρεζά Μοχαμαντάν (κατοχή μεθαμφεταμίνης και προμήθειας της στον Μπαντούρ).
Αυτό που συζητήθηκε χθες ήταν οι ποινές στους τρεις δεσμοφύλακες Γεώργιο Κυριακίδη, Σάββα Χρίστου και Στέλιο Γεωργίου. Στους δυο πρώτους επιβλήθηκε τριετής κάθειρξη, ενώ στον Γεωργίου που ήταν ο προϊστάμενος της βάρδιας κατά τον επίδικο χρόνο, επιβλήθηκαν 18 μήνες φυλάκισης με τριετή αναστολή. Αυτές είναι και οι ποινές που βρέθηκαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μετά τη χθεσινή απόφαση του Κακουργιοδικείου.
Οι ποινές στους τρεις δεσμοφύλακες ήταν επόμενο να αποτελέσουν έναυσμα για συζητήσεις, καθώς ουδέποτε στο παρελθόν σωφρονιστικοί υπάλληλοι είχαν βρεθεί σε τέτοια θέση. Επιπρόσθετα, η υπόθεση ανέδειξε συνθήκες που επικρατούσαν στις Κεντρικές Φυλακές κατά το επίμαχο χρονικό σημείο, ενώ η χθεσινή ετυμηγορία εγείρει επιπλέον ζητήματα που αφορούν τους τρεις δεσμοφύλακες. Η ιστορία δεν τέλειωσε γι΄ αυτούς με την χθεσινή επιβολή της ποινής…
Έφεση από τους δυο
Κατ΄ αρχάς δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται η Έφεση για την καταδίκη στο αδίκημα της ανθρωποκτονίας και κατά επέκταση της ποινής των δυο δεσμοφυλάκων Γιώργου Κυριακίδη και Σάββα Χρίστου.
Αυτό εκτιμούν νομικοί κύκλοι αναλύοντας τη χθεσινή κατά πλειοψηφία ετυμηγορία του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας. Να σημειωθεί ότι η ανώτερη επαρχιακή Δικαστής, Μαρία Κ. Λοΐζου, διαχώρισε τη θέση της, αφού στη δική της απόφαση έκρινε πως η ποινή έπρεπε να έχει ανασταλτικό χαρακτήρα.
Οι δυο δεσμοφύλακες είχαν κριθεί ένοχοι στην κατηγορία της ανθρωποκτονίας στη βάση του άρθρου 205 του Ποινικού Κώδικα και συγκεκριμένα ότι επέφεραν το θάνατο του Τσιντάν με παράνομη παράλειψη (υπαίτια αμέλεια). Παραλείποντας, δηλαδή, να διενεργήσουν τους απαραίτητους ελέγχους και να προβούν σε σειρά μέτρων στο πλαίσιο των καθηκόντων τους (ασφαλής φρούρηση, λήψη μέτρων προστασίας, ιατρική περίθαλψη).
Βάσει των πληροφοριών και των δεδομένων η Έφεση που θα ασκηθεί από τους δικηγόρους τους θα εστιάζει στο αδίκημα της ανθρωποκτονίας. Πιο συγκεκριμένα, αναμένεται να εγερθεί θέμα κατά πόσον οι πελάτες τους είχαν αντίληψη του κακουργήματος που συντελείτο σε βάρος του Τσιντάν και αν μπορεί η αμέλειά τους να συνδεθεί άμεσα με τη δολοφονία.
Αναμένεται, δηλαδή, να αμφισβητηθεί δευτεροβάθμια η θέση ότι το αποτέλεσμα του θανάτου μπορεί να αποδοθεί στην παράλειψη των δεσμοφυλάκων να λάβουν περαιτέρω μέτρα, όταν τους είχε αναφερθεί από κρατούμενους ο ισχυρισμός ότι ο Τσιντάν αυτοτραυματίστηκε και πως θα του παρείχαν οι ίδιοι οι κρατούμενοι την αναγκαία ιατρική φροντίδα.
Αίτημα για αποφυλάκιση
Οι δυο καταδικασθέντες σε φυλάκιση δεσμοφύλακες θα είναι σε θέση να υποβάλουν αίτημα για αποφυλάκιση τους σε κάποιους μήνες. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι κάθε έτος φυλάκισης εκτίεται σε εννέα μήνες κράτησης στις φυλακές (27 μήνες), τότε σημαίνει πως σε λιγότερο από έναν χρόνο θα έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτημα στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης Επ΄ Αδεία για αποφυλάκιση υπό όρους.
Το σχετικό άρθρο του Περί Φυλακών Νόμου αναφέρει μεταξύ άλλων: «Κρατούμενος που έχει εκτίσει το ήμισυ της ποινής φυλάκισής του η οποία υπερβαίνει τα δύο έτη ή που καταδικάστηκε σε ποινή ισόβιας φυλάκισης και έχει εκτίσει τουλάχιστον δώδεκα έτη της ποινής, δικαιούται να υποβάλει απευθείας στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης γραπτό αίτημα για την υπό όρους αποφυλάκισή του επ’ αδεία, για συνέχιση της έκτισης της ποινής του για το εναπομένον μέρος αυτής εκτός των Φυλακών:
Νοείται ότι, το αναφερόμενο στο παρόν εδάφιο γραπτό αίτημα δύναται να υποβληθεί στο Συμβούλιο Αποφυλάκισης μέχρι και έξι (6) μήνες πριν από την έκτιση του ημίσεος της ποινής φυλάκισης του κρατουμένου».
Εργοδότηση
Από εκεί και πέρα, δεν είναι ξεκάθαρο ποιο θα είναι το μέλλον του υπαξιωματικού δεσμοφύλακα. Αν για τους δυο καταδικασθέντες δεσμοφύλακες είναι ξεκάθαρο πως χάνουν τη δουλειά τους, μέχρι χθες δεν ήταν ξεκάθαρα τα δεδομένα για τον τρίτο στον οποίο επιβλήθηκε ποινή με αναστολή. Πληροφορίες μας ανέφεραν πως υπάρχει πρόθεση από πλευράς του προκειμένου να διασαφηνιστεί το ζήτημα με την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας.
Στην ίδια μοίρα με αυτούς που επιτηρούσαν
Ένα άλλο θέμα που τίθεται είναι οι συνθήκες υπό τις οποίες θα εκτίσουν την ποινή τους στις Κεντρικές Φυλακές οι Χρίστου και Κυριακίδης. Όπως πληροφορούμαστε, οι νομικοί εκπρόσωποί τους είχαν προβεί σε ενέργειες για να διασφαλιστεί από τη διεύθυνση των Φυλακών ότι κατά την έκτιση της ποινής του δεν θα έρθουν σε επαφή με κρατούμενους τους οποίους επιτηρούσαν, ενόσω ασκούσαν καθήκοντα στις Κεντρικές Φυλακές ως σωφρονιστικοί υπάλληλοι. Κι αυτό υπό τον φόβο αντιποίνων σε βάρος τους. Στην προκειμένη τίθεται και πρακτικό θέμα.
Πάντως, οι Χρίστου και Κυριακίδης από τις 29 Ιουλίου, οπότε ανακοινώθηκε η ετυμηγορία για την ενοχή τους, τέθηκαν υπό κράτηση κατόπιν απόφασης του Κακουργιοδικείου. Από τότε, μέχρι και χθες βρίσκονταν στα αστυνομικά κρατητήρια Περιστερώνας.
Η ετυμηγορία του Κακουργιοδικείου και η διάσταση απόψεων
Να σημειωθεί ότι στον βασικό κατηγορούμενο της υπόθεσης, τον Βεϊζί Μπαντούρ, πέραν από την διά βίου ποινή φυλάκισης, για τον κατ’ εξακολούθηση και για μακρό χρονικό διάστημα βασανισμό του Τσιντάν μεταξύ 26 και 27 Οκτωβρίου του 2022, τιμωρήθηκε με κάθειρξη δύο ετών για την κατοχή ναρκωτικών και τριών ετών για χρήση (συντρέχουσες).
Η απόφαση του Δικαστηρίου ήταν ομόφωνη για το ύψος της ποινής. Ωστόσο, υπήρξε διάσταση απόψεων σε ό,τι αφορά την απόφαση εκτέλεσης της ποινής των δύο δεσμοφυλάκων που καταδικάστηκαν σε τριετή κάθειρξη. Ο Πρόεδρος του Κακουργιοδικείου, Νικόλας Γεωργιάδης και η Δικαστής Νάγια Οικονόμου τάχθηκαν εναντίον της αναστολής. Τη στάση της διαφοροποίησε η Δικαστής Μαρία Λοΐζου, η οποία τάχθηκε υπέρ της αναστολής της ποινής.
Οι δύο δεσμοφύλακες κατηγορούνταν, επίσης, και για πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης και απερίσκεπτης πράξης και για παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος, για τις οποίες το Δικαστήριο δεν επέβαλε επιπρόσθετες ποινές. Για παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος κατηγορήθηκε και ο τρίτος δεσμοφύλακας, χωρίς να επιβάλλεται, ούτε σε αυτόν, επιπρόσθετη ποινή.
Όπως είναι γνωστό, ο Μπαντούρ κατά τον χρόνο διάπραξης του φόνου, ήταν υπόδικος και το 2023 καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 4,5 ετών για κατοχή πυροβόλου όπλου και 3 ετών για κατοχή εκρηκτικών υλών. Το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι, παρόλο που οι ποινές που του επιβλήθηκαν στη συγκεκριμένη περίπτωση, συντρέχουν, ο κατάδικος θα εκτίσει τις ποινές διαδοχικά, σε σχέση με τις προηγούμενες καταδίκες του.
Όσον αφορά τους τρεις δεσμοφύλακες, το Δικαστήριο ανέφερε ότι λήφθηκε υπόψη ότι και οι τρεις είχαν λευκό ποινικό και πειθαρχικό μητρώο, καθώς και η κοινή θέση μαρτύρων κατηγορίας και προϊσταμένων τους ότι ήταν «καλοί χαρακτήρες, έμπιστοι και πολύ καλοί στη δουλειά τους», οι οποίοι παρουσιάζονταν πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν την Υπηρεσία όταν υπήρχαν κενά στη στελέχωση.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τους δύο δεσμοφύλακες που κρίθηκαν ένοχοι για ανθρωποκτονία από παράλειψη, το Κακουργιοδικείο συμφώνησε με την υπεράσπιση ότι δεν διαπιστώθηκε να περιήλθε σε γνώση τους ότι το θύμα υφίστατο κακοποίηση. Ωστόσο, πληροφορήθηκαν, αναληθώς, ότι το θύμα είχε αυτοτραυματιστεί και δεν προέβηκαν σε μέτρα ασφαλείας για προστασία της ζωής του.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υφίσταντο επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως αποκόμιση οφέλους ή συμμετοχή στη διάπραξη άλλης εγκληματικής συμπεριφοράς. Σημείωσε, ωστόσο, ότι η μη λήψη ενδεδειγμένων μέτρων, αφήνοντας το θύμα στη «φροντίδα» των συγκρατούμενων του, συνιστούσε σοβαρή αμέλεια, καθώς και απόρριψη του ρόλου τους να προστατεύσουν το θύμα, ακόμα και από τον ίδιο τον εαυτό του, όπως λανθασμένα θεωρούσαν. Στον τρίτο δεσμοφύλακα, αποδόθηκε αποτυχία να ασκήσει τους αναγκαίους ελέγχους σε υφιστάμενούς του, επιδεικνύοντας αδιαφορία στο ενδεχόμενο να υπήρχε κρατούμενος που κινδύνευε. Σημειώθηκε, ωστόσο, ότι η υπαιτιότητά του δεν ήταν ίδια με τους άλλους δύο δεσμοφύλακες.
