Αυτό που ορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αποτελεί τη μόνη βιώσιμη πορεία για την Κύπρο και για όλους τους Κυπρίους, δήλωσε την Παρασκευή ο διαπραγματευτής για το Κυπριακό, Μενέλαος Μενελάου.
Ο κ. Μενελάου μιλούσε σε συζήτηση για το μέλλον του Κυπριακού υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων, στο πλαίσιο του Cyprus Forum 2025, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Λήδρα Πάλας, στη Λευκωσία.
Στην αρχική του τοποθέτηση, ο κ. Μενελάου προέβη σε ανασκόπηση των πρωτοβουλιών, οι οποίες αναλήφθηκαν το τελευταίο διάστημα από τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, το πρώτο στάδιο της αποστολής της, το δείπνο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων τον Οκτώβριο του 2024, μετά από το οποίο αποφασίστηκαν και πραγματοποιήθηκαν δύο συναντήσεις, η μία στη Γενεύη τον Μάρτιο και η άλλη στη Νέα Υόρκη τον Ιούλιο.
Ο κ. Μενελάου σημείωσε ότι στις συναντήσεις αποφασίστηκαν κάποιες πρωτοβουλίες οικοδόμησης εμπιστοσύνης όχι ως υποκατάστατο της προσπάθειας για αναζωογόνηση της πολιτικής διαδικασίας, αλλά για να υποβοηθήσουν την προσπάθεια για τη δημιουργία κατάλληλου κλίματος για έναρξη της διαδικασίας των συνομιλιών.
Μέσα στο ίδιο πλαίσιο, συνέχισε, πραγματοποιήθηκε πρόσφατα και η συνάντηση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας στη Νέα Υόρκη. Εν αναμονή της ολοκλήρωσης της διαδικασίας για την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ο Αντόνιο Γκουτέρες αναμένεται να αποστείλει την προσωπική του απεσταλμένη μετά τις 19 Οκτωβρίου για επαφές στην Κύπρο και στις πρωτεύουσες των υπολοίπων εμπλεκομένων χωρών για προετοιμασία της επόμενης διευρυμένης συνάντησης, η οποία θα πραγματοποιηθεί πριν από το τέλος του έτους, επεσήμανε.
Ο Ε/κ διαπραγματευτής αναφέρθηκε επίσης στον διορισμό του προσωπικού απεσταλμένου της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γιοχάνες Χαν, κάνοντας λόγο για «ένα πάρα πολύ σημαντικό βήμα τόσο από πλευράς ουσίας όσο και από πλευράς σημειολογίας, στην προσπάθεια την οποία διεξάγουμε για να ξεκινήσει η διαδικασία των διαπραγματεύσεων και για την αξιοποίηση παραγόντων, οι οποίοι μπορεί να είναι αμοιβαία επωφελείς στο ευρύτερο πλαίσιο για όλους τους εμπλεκόμενους, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε προς τα εμπρός».
Μιλώντας για τον ΟΗΕ και τη θέση του, ο Μενέλαος Μενελάου είπε ότι «πάντα τηρούν ό,τι ορίζεται και έχει καταστεί σαφές από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και από την Προσωπική Απεσταλμένη και από όλους τους αξιωματούχους του ΟΗΕ σε όλες τις συναντήσεις που είχαμε ότι η εντολή είναι αυτή που ορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ». Συνέχισε λέγοντας ότι «αντιπροσωπεύει έναν ιστορικό συμβιβασμό», εκφράζοντας την άποψή του ότι «με φόντο όσα συμβαίνουν γύρω μας, το μήνυμα που πρέπει να πάρουμε είναι ότι αποτελεί τη μόνη βιώσιμη πορεία για την Κύπρο και για όλους τους Κυπρίους».
«Διαφορετικά, διατρέχουμε τον κίνδυνο να γίνουμε θύμα των ευρύτερων γεωπολιτικών αντιφάσεων, ανταγωνισμών και διαμαχών για γεωπολιτική επιρροή, κάτι που ήταν ο λόγος για τον οποίο η Κύπρος βρέθηκε στη θέση που βρίσκεται σήμερα στο παρελθόν». Είπε επίσης ότι οι πρωτοβουλίες οικοδόμησης εμπιστοσύνης δεν αποτελούν υποκατάστατο, αλλά «είναι παράγοντες που θα μας επιτρέψουν να έχουμε πρόοδο στην πολιτική οδό».
Αναφερόμενος στο ζήτημα του Σένγκεν, ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής επεσήμανε ότι «κατ’ αρχήν, η Κύπρος θα πρέπει να επιδιώκει κάθε δυνατότητα και ευκαιρία που μπορεί να επιτύχει και να μην είναι κράτος υπό περιορισμό επειδή «αν είχε συμβεί αυτό, η Κύπρος δεν θα ήταν πλέον μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης», τόνισε. «Όσοι έχουν δικαίωμα να διασχίσουν την (Πράσινη) Γραμμή θα συνεχίσουν να μπορούν να τη διασχίσουν ακόμη και μετά την ένταξη της Κύπρου στη ζώνη Σένγκεν», κατέληξε.
Ο τέως Ευρωβουλευτής, Νιαζί Κιζιλγιουρέκ, επεσήμανε – μεταξύ άλλων – ότι αυτό που είναι εφικτό στην Κύπρο «είναι ένα κοινό πεπρωμένο, μια κοινή μοίρα, η κοινή εξουσία και κυριαρχία ακόμη και σε πολιτικά φωτισμένους κύκλους». Είπε επίσης ότι υπάρχουν αρκετά ιδεολογικά και πολιτικά εμπόδια «επειδή η κουλτούρα της πολιτικής ελίτ δεν ανταποκρίνεται σε εκείνη της ιστορικής διαδικασίας της κυπριακής σύγκρουσης». «Θέλουμε διακοινοτικές δραστηριότητες και κοινούς χώρους. Αυτό είναι κάτι που μπορούμε πραγματικά να οικοδομήσουμε το μέλλον μας», σημείωσε.
Ο κ. Κιζιλγιουρέκ πρότεινε την διδασκαλία της τουρκικής και της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία και των δύο πλευρών και την οργάνωση διακοινοτικών πολιτιστικών φεστιβάλ, πολιτιστικών και οικονομικών χώρων. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε τις μεγάλες δυνάμεις να αποφασίσουν να λύσουν το Κυπριακό, όπως συνέβη το 1959», επεσήμανε. «Η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε ή πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα στον τομέα της διακοινοτικής επαναπροσέγγισης», κατέληξε.
Η επικεφαλής της Μονάδας Υποστήριξης του Κυπριακού στη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Giulia Bertezzolo, δήλωσε ότι «υπάρχει μια συνεχιζόμενη διαδικασία του ΟΗΕ και αυτό δεν πρέπει να υποτιμάται», προσθέτοντας ότι «θα ήταν πραγματικά άσοφο να μην την εκμεταλλευτούμε, ειδικά σε αυτή την κατάσταση».
Αναφερόμενη στον ρόλο της ΕΕ στις προσπάθειες επίλυσης του κυπριακού προβλήματος, επεσήμανε ότι «αυτό που κάνουμε εδώ δεν είναι απλώς η εκτέλεση έργων, αλλά συζητάμε και με τις δύο κοινότητες για να βρούμε κοινό έδαφος και να εξομαλύνουμε τις παρεξηγήσεις και να φέρουμε στην πλευρά της άλλης μεγαλύτερη κατανόηση των απόψεων της άλλης κοινότητας».
Αναφερόμενη στο ζήτημα του Σένγκεν, σημείωσε ότι «η πλήρης πρόσβαση στο Σένγκεν μπορεί να συμβεί μόνο λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ιδιαίτερη κατάσταση του νησιού και επίσης της Πράσινης Γραμμής». Επεσήμανε περαιτέρω ότι «αυτό δεν μπορεί να συμβεί εις βάρος της τρέχουσας κατάστασης της διέλευσης εντός του νησιού και δεν μπορεί να είναι εις βάρος της συζήτησης για την ενοποίηση που διεξάγουμε».
Ο Δρ Marvin Suesse, Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών στο Trinity College Dublin, μίλησε για την περίπτωση του Ιρλανδικού, επισημαίνοντας ότι «κάθε ιστορική περίπτωση είναι μοναδική, αλλά παρ’ όλα αυτά μπορούμε να αντλήσουμε κάποια πιθανά διδάγματα από την πολυπλοκότητά τους». Είπε ότι το Ιρλανδικό «θεωρήθηκε ως μία από τις πιο δύσκολες συγκρούσεις στον κόσμο και εκείνη την εποχή θεωρήθηκε η μακροβιότερη βίαιη σύγκρουση στην Ευρώπη μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου».
(ΚΥΠΕ)
